Türkiye'nin ilk su altı müzesi heykellerinin içler acısı durumu

Türkiye'nin ilk su altı müzesi, 2015 yılında Antalya Deniz Ticaret Odası tarafından; Manavgat ilçesi Side bölgesinde 400 bin lira maliyetle hayata geçirildi.

İlk yılında 30 bin ziyaretçiyi ağırlayan müzede, 5 ayrı temada 117 heykel bulunuyor. Side'nin 1,5 mil açığında 11,18 ve 22 metre derinlikte yer alan 3 bölümde, Kurtuluş Savaşı, çöllerdeki deve kervanı, Mevleviler, mitolojik deniz tanrısı Poseidon heykelleri bulunuyor. 9 ayda tamamlanan heykeller arasında en büyük ve dikkat çekeni deniz tanrısı Poseidon'un heykeli oldu.

Çapaların zararı

2021 yılına kadar ortalama 70 bin ziyaretçi alan müze, dalış tutkunlarına doyumsuz bir manzara sunuyor. Müze, bugünlerde bakımsızlığı ile dikkat çekiyor. Deniz dibinde balıklara yuva olan üstleri yosunla kaplanan heykellerin birçoğu ya kırılmış ya da dipteki sabitleme bağlantılarından koparak yan yatmış halde.

Side Su Altı Müzesi'nin bulunduğu alanın yüzeyinde her türlü avcılık yasak olmasına rağmen, yasağa uymayanların attığı ağlar da heykellerin üzerini kaplamış durumda. Tekne sabitlemek ve balık avlamak için atılan çapalar da heykelleri ortadan kırıp içindeki demir iskeleti açığa çıkarmış.

Kırılan heykeller var

Side'de dalış okulu bulunan Şahin Gerçek, hem görüntü itibarıyla çirkin bir görüntü oluştuğu, hem de demirlerin dalış yapan tatilcilere zarar vereceğini belirterek, “Profesyonel de amatör de bu alanda dalış yapabiliyor. En büyük yaramız, bu müzenin bakımsız kalması. 2015 yılından bu yana ilgilenen olmadı. Atılan hayalet ağlar heykelleri devirdi. Bunları gördük ve tespit ettik. Kırılan heykeller var. Tehlike arz ediyor. Kırılan heykellerin demirleri çıkmış. Görüş az olduğu durumlarda dalış yapanlar bu demirlerden yaralanabilir. Dalış yapanlar da bu manzarayı görünce hayal kırıklığı yaşıyor" dedi.

Hatalı demirlemeler, ağla avcılık

İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası (İMEAK) Antalya Şube Müdürü Cüneyt Koşu, müzenin çok sayıda turist ağırladığını söyledi. Side'nin kalkınması ve su altına dikkat çekilmesi için bu projenin hayata geçirildiğini belirten Koşu, Meksika'daki bir su altı müzesinden yola çıkıldığını ifade etti. Side Su Altı Müzesi'nin sahipsiz kalmış gibi göründüğünü, ancak deniz ticaret odası olarak her zaman müzeye bütçe ayırdıklarını da kaydeden Koşu, şöyle konuştu:

“Hatta kopan şamandıraları daha yeni değiştirdik. Yıllık ihtiyaca göre ne ayrılması gerekiyorsa ayırıyoruz. Heykellerin zaman içerisinde zarar görmesi beklenir. Bu kaçınılmazdır. Ancak demirlenmesi yasak saha olarak ilan edilen bu bölgenin, yerel halk tarafından çok iyi korunması lazım. Ben de dalış yaptığımda gördüm. Hatalı demirlemeler, ağla avcılık yapılması nedeniyle heykeller zarar görmüş. Kırıldığını ve heykellerin ağlarla kaplandığını gördük."

Yerinden koparak yan yattı

Zarar gören heykellerin son durumu, su altı kameraları tarafından kaydedildi. Heykellerin büyük kısmının yosunlarla kaplı ve deniz canlılarına yuva olduğu görülürken bazı heykellerin tabandaki bağlantılarından koparak yan yatması dikkati çekti. Kurtuluş Savaşı'nın tasvir edildiği heykel gruplarında ise askerlerin tüfeklerinin kırıldığı, bazılarının ise bağlantı noktalarından koparak deniz tabanına düştüğü görüldü.