Ukrayna, ABD’den Tomahawk seyir füzesi talep etti

Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky haftalar boyunca Batılı liderleri, ülkesinin Rusya ile olan savaşını gelecek yıl sona erdireceğini iddia ettiği sözde zafer planını desteklemeye zorladı. Ancak Zelensky sadece ılımlı bir retorik desteği alabildi.

Hiçbir ülke Ukrayna'nın Batılı uzun menzilli füzeleri Rusya'nın derinliklerindeki askeri hedeflere ateşlemesine izin vermeyi kabul etmedi. Hiçbir büyük güç de savaş devam ederken Ukrayna'nın NATO'ya davet edilmesini açıkça desteklemedi.

Zelensky'nin çabaları

Bu ölçütlere göre, Zelensky'nin geçtiğimiz altı hafta boyunca ABD ve Avrupa'da gerçekleştirdiği lobi turu bir başarısızlık olarak görülebilir.

Ancak bazı askeri analist ve diplomatlara göre planın asıl hedef kitlesi yurtiçinde olabilir. Zelensky, yakın zamanda Parlamento'da yaptığı konuşma da dahil olmak üzere, Ukraynalılara elinden geleni yaptığını göstermek, onları Ukrayna'nın bir anlaşma yapmak zorunda kalabileceği ihtimaline hazırlamak ve Ukraynalılara uygun bir günah keçisi vermek için sert satışını kullanabilir: Batı.

Batı'nın desteğinin azalması, doğu cephesinde ve Rusya'nın Kursk bölgesinde yaşanan kayıplar ve yaklaşan ABD seçimleri nedeniyle Ukrayna'ya yönelik politikanın büyük ölçüde değişme ihtimali karşısında Zelensky'nin başka seçeneği olmayabilir.

Syracuse Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün eski danışmanlarından Michael John Williams, “Planı kabul ettirmek için elini taşın altına koymalı, bir nevi pozisyonunu belirlemeli ve sonra da evinde, sorulduğunda, artık yapmamız gerekenin bu olduğunu söylemeli” dedi. Williams sözlerine şunları da ekledi: “En azından denediğini söyleyebilir. Olasılıkları tüketti.”

Zelensky, ABD ve diğer müttefiklerinin Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğuna inandığı şeyleri taahhüt etmelerini sağlamak için mümkün olan her şeyi yapıyor, böylece güçlü bir pozisyondan müzakere edebilir. Ukrayna Devlet Başkanı, Kuzey Kore birliklerinin Kursk'ta Rusların yanında savaşmak üzere gelmesini (Pazartesi günü NATO Başkanı tarafından da teyit edildi) planına ivme kazandırmak için kullanıyor.

Geçen hafta gazetecilerle yaptığı bir söyleşide Zelensky, Batı'nın planını desteklememesi halinde ortada bir B planı olmadığını söyledi.

Zelensky, “Bunu tam olarak bu şekilde yapmaları konusunda ısrar etmiyorum,” dedi. “Bunun işe yarayacağını söyledim. Eğer bir alternatifiniz varsa, lütfen devam edin.”

Zelensky toprak kaybına hâlâ karşı olduğunu yineledi. Ancak enerji altyapısının korunması ve Karadeniz'de Ukrayna dışında güvenli bir nakliye koridoru oluşturulması gibi meselelerin çözümü için atılacak diplomatik adımlardan da bahsetti.

Ve Rusya'nın ele geçirdiği tüm toprakları geri almaması halinde Ukrayna'nın itibarını korumasına imkan verebilecek bir yaklaşımın ipuçlarını verdi. “Hiç kimse işgal altındaki toprakların başka devletlere ait olduğunu yasal olarak tanımayacak” dedi.

ABD'li yetkililer, Bay Zelensky'nin zafer planını gerçekçi bulmadıklarını ve neredeyse tamamen Batı yardımına bağlı olduğunu söyleyerek özel olarak bu planla ilgili bazı kızgınlıklarını dile getirdiler. Yetkililer, hassas askeri bilgileri tartışmak için isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuştular.

Ukrayna Tomahawk talep etti

Üst düzey bir ABD'li yetkili, planın kamuoyuna açıklanmayan bir bölümünde Zelensky'nin Ukrayna'nın Tomahawk füzeleri alacağı bir “nükleer olmayan caydırıcılık paketi” önerdiğini ve bunun tamamen imkânsız bir talep olduğunu söyledi. Bir Tomahawk'ın menzili 1,500 mil, yani Ukrayna'nın bu yıl aldığı ATACMS adlı uzun menzilli füze sistemlerinin yedi katından fazla. Üst düzey ABD'li yetkililer, ABD'nin bunlardan yalnızca sınırlı sayıda gönderdiğini söyledi.

ABD'li yetkililer ayrıca Ukrayna'nın uzun menzilli silahları nasıl kullanacağı konusunda Washington'a ikna edici bir açıklama yapmadığını söyledi. Yetkililer, Rusya'daki hedef listesinin, ABD'nin ya da başka bir müttefikin Orta Doğu ve Asya'daki potansiyel sorunlar için ayrılmış füzeleri tehlikeye atmadan tedarik edebileceği füze sayısını çok aştığını da sözlerine ekledi.

Geçtiğimiz günlerde New York Times'a konuşan dört ABD'li yetkili, Eylül ayında Washington'da bir araya geldiklerinde Başkan Biden'ın Rusya'nın derinliklerini vurmak için ABD'nin uzun menzilli füzelerini kullanma izni vermemesinin Zelensky'yi şaşkına çevirdiğini söyledi. Biden geçmişte Ukrayna'nın Abrams tankları, F-16 savaş uçakları ve ATACMS gibi silah taleplerini reddettikten sonra genellikle yumuşamıştı.

Anketler Ukraynalıların çoğunun hala toprak vermekten yana olmadığını gösterirken, Zelensky yurtiçindeki siyasi baskıları ve yurtdışında değişen manzarayı dengelemeye çalışıyor.

Orta Doğu'da geniş çaplı bir çatışma tehdidi dikkatleri Ukrayna'dan uzaklaştırdı. Finlandiya Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde Financial Times'a yaptığı açıklamada Batı'nın Ukrayna'daki savaştan yorulduğunu ve bunun giderek arttığını söyledi.

Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı geçen ay yaptığı açıklamada Ukrayna'nın geçici olarak Rusya'ya toprak vermesi gerektiği gerçeğiyle yüzleşmesi gerektiğini söyledi. Birçok diplomat ve analist, savaşın yakın gelecekte en olası sonucunun, iki tarafı henüz belirlenmemiş bir hat boyunca geçici olarak donduracak bir anlaşma olduğunu söylüyor. Ancak herhangi bir ateşkesin kalıcı olması için Putin'in daha fazla toprak kazanamayacağına ikna edilmesi gerekecek.

ABD seçimleri

Analistlere göre birkaç gün sonra yapılacak ABD seçimleri savaşın geleceğini belirleme yolunda önemli bir yol kat edecek.

Cumhuriyetçilerin adayı eski Başkan Donald J. Trump ve aday adayı JD Vance, Amerika'nın Ukrayna'ya desteğini sürdürmesi konusundaki kuşkularını açıkça ortaya koydular. Demokratların adayı Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Biden'ın Ukrayna'ya verdiği desteği sürdüreceğini söyledi ancak pek çok uzman Harris'in ABD'nin vermeye istekli olduğu yardımı yeniden ayarlayabileceğini söylüyor.