Ticaret Bakanlığı ihracat istatistikleri hesaplanmasında yeni sisteme geçecek

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından duyurulan "İllere Göre Dış Ticaret İstatistikleri"nde, dış ticareti gerçekleştiren firmanın merkezinin bulunduğu il bilgisi esas alınıyor. Bu durum, merkez ili ve üretim ili farklı firmalarda, ihracat istatistiklerinin merkez ili yönünde kümeleşmesine neden olabiliyor. Ayrıca dış ticaret firması aracılığıyla yapılan ihracatın, üretimin yapıldığı il yerine, dış ticaret firmasının bulunduğu ilde ihracatın kaydedilmesine yol açıyor.

İldeki üretim yapısından kaynaklı ihracat istatistiklerini ölçmek amacıyla Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TÜİK’in katılımıyla yürütülen ve yaklaşık bir yıldır devam eden ortak çalışma sonucu "Firmaların Üretim Yerlerine Göre İl İhracat İstatistikleri" oluşturuldu.

Üretimin yapıldığı illerin tespiti amacıyla Ticaret Bakanlığı, ihracatçı/imalatçı bilgileri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının sanayi sicil belgesi verileri, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığının kayıtlarıyla eşleştirildi.

Yeni sistem detaylı analize imkan verecek

Firmaların üretim yerlerini esas alan il ihracat istatistiklerinin Ocak 2024'ten itibaren, geçici olarak Ticaret Bakanlığı "Aylık Dış Ticaret Veri Bülteni"nde yayımlanması planlanıyor.

Ayrıca TÜİK tarafından da Resmi İstatistik Programı kapsamında 29 Şubat 2024’te yayımlanacak "Dış Ticaret İstatistikleri"nin Ocak 2024 Haber Bülteni ile birlikte kamuoyuyla paylaşılması öngörülüyor.

Üretim yerlerine göre ihracat istatistiklerinde, üretim hacmi yüksek sanayileşmiş illerin ihracatının öne çıktığı gözleniyor. Bu kapsamda elde edilen istatistikler, il, ürün, ülke ve benzeri alt kırılımlarda detaylı analize imkan vererek, illere göre ihracatın teknolojik seviyesi gibi önemli göstergeler içeriyor. Böylece, bu çalışmanın il bazlı/bölgesel politikaların veriye dayalı belirlenmesine önemli katkılar sağlaması bekleniyor.

TCMB'den yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2022 yıl sonuna göre % 5,1 oranında azalışla 122,2 milyar ABD doları, diğer yatırımlar kalemi % 1,4 oranında azalışla 119,1 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları % 3,1 oranında artışla 46,4 milyar ABD doları olmuştur.

Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2022 yıl sonuna göre % 20,2 oranında azalışla 163,3 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

Portföy yatırımları 2022 yıl sonuna göre % 3,5 oranında artışla 96,6 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2022 yıl sonuna göre % 11,4 oranında artışla 32,1 milyar ABD doları olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku % 7,3 oranında azalışla 1,2 milyar ABD doları, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise % 4,7 artışla 43,9 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2022 yıl sonuna göre % 4,7 oranında artarak 342,5 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı, 2022 yıl sonuna göre % 2,9 oranında azalarak 40,4 milyar ABD doları olurken, TL mevduatı % 12,3 oranında artarak 15,9 milyar ABD doları olmuştur.

Bankaların toplam kredi stoku % 7,7 oranında artarak 60,2 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku % 0,8 oranında azalarak 100,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir."