gdh'de ara...

Zelenskiy Almanya ve Fransa ziyaretlerinde kritik açıklamalar yaptı

Münih ve Paris'te temaslarda bulunan Zelenkiy, ABD'nin Kiev'e beklenen desteği vermemesi halinde Washington ile olan stratejik ortaklık ilişkilerini gözden geçireceklerini söylerken, Putin'in Lahey'de yargılanmasını istedi.

1. resim

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, 16 - 17 Şubat'ta Almanya ve Fransa'yı ziyaret etti. Zelenskiy hem Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile yaptığı görüşmede hem de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşmesinde ikili güvenlik anlaşmaları imzaladı. Böylece Ukrayna, Almanya ve Fransa ile ayrı ayrı güvenlik anlaşmaları imzalamış oldu. 

Anlaşmalar, ilgili ülkelerin Rus saldırılarına karşı Ukrayna ile acil durum istişarelerini sağlayacak bir mekanizma oluşturmasının yanı sıra iki ülkenin de Ukrayna'ya ek yardımlarda bulunmasını sağlıyor. 

Zelenskiy, Almanya'da 60. Münih Güvenlik Konferansı'na katılırken, zirvede yaptığı konuşmalar ve verdiği röportajlar uluslararası medyada gündem oldu. Özellikle de 4 aydır kanlı çatışmaların yaşandığı Avdiivka'dan Ukrayna'nın çekilme kararı alması, Zelenskiy'nin açıklamalarını çok daha önemli hale getirdi.

Ukrayna'nın bu kararı almasında Batı'dan gelen yardımların gecikmesinin belirleyici olduğu düşünülüyor. Çünkü yardımlar geciktikçe, Kiev'in direnci de azalıyor. Ayrıca kararın gerekçesinin askeri zaiyatı azaltmak olduğu açıklandı. Zelenskiy, Almanya ve Fransa'da verdiği mesajlar ile özelde Adviivka'daki duruma genelde ise Rusya - Ukrayna Savaşı'nın akıbetine ilişkin mühim açıklamalar yaptı. 

Adviivka'dan çekilme kararı profesyonel bir yaklaşımla alındı

Ukrayna ordusunun ön cephe olarak değerlendirdiği ülkenin doğusundaki Adviivka'da 4 aydır kanlı çatışmalar yaşanıyor. Kiev yönetimi, Rus ordusunun 15 bin askerle saldırdığı kenti daha fazla askeri zaiyat vermemek için çekilerek Ruslara bırakma kararı aldı. Kararın ardından yapılan açıklamada ise askerlerin hayatının daha önemli olduğu vurgulandı. 

Zelenskiy de çekilme kararının profesyonelce bir karar olduğunu şu sözlerle savundu:

Avdiivka'dan çekilme kararı, profesyonel bir karardı. Askerlerimiz de insan. Önemli olan insanımız. Eylemlerimiz, silah eksikliğinden dolayı kısıtlanıyor. Avdiivka’daki durum da bunu gösteriyor. Rusya, uzun menzilli silahlardaki üstünlüğü ile sahadaki dengeyi kendi lehine çevirdi.

Zelenskiy'nin sahadaki dengenin Ruslar lehine döndüğünü ifade etmesi ise aynı zamanda ABD'nin beklenen yardımları geciktirmesine karşı yapılan bir sitem. 

Diğer taraftan ABD basını çekilme kararının, Rusya'nın Ukrayna'da zafere giden sürecinin başlangıcı olduğunu iddia ederek Zelenskiy'yi eleştiren haberlere yer verdi. Örneğin New York Post, çekilme kararı ile ilgili şu ifadeleri kullandı:

Ukrayna, harap olan Avdiivka kasabasından çekilerek Rusya'ya zaferin anahtarını verdi.

Ukrayna ABD ile stratejik ortaklık ilişkisini gözden geçirebilir

Rusya - Ukrayna Savaşı'nın başından itibaren Zelenskiy, Beyaz Saray'ın desteğine büyük önem atfetti. Ancak savaş uzadıkça Kongre'den ve Senato'dan gelen çatlak sesler, Ukrayna'ya yapılacak yardımların akıbetini de tartışmaya açıyor. Aslında savaş yorgunluğunu diğer Batılı devletlerde de görmek mümkün. 

ABD özelinde Donald Trump'ın seçilmesi halinde Ukrayna'ya yardımların kesileceği tartışmaları da gündemde. Ancak Zelenskiy, Biden yönetiminden de beklediği desteği alamadığını düşünüyor. Bunu da şu sözlerle dile getirdi:

Savaş Avrupa'nın silahsız bırakılan ise Ukrayna

Zelenskiy, Rusya - Ukrayna Savşaı'nın akıbetiyle ilgili yaptığı değerlendirmede savaşın tüm Avrupa'nın savaşı olduğunu iddia ederek şunları söyledi:

Aramızda Avrupa’daki bu savaşın tehdit teşkil etmediği tek bir ülke yok. Aslında bu savaş, kurallara dayalı bir uluslararası düzeni savunanlar ile ona meydan okuyan kural tanımaz Rusya arasındaki bir savaş. Elbette savaş uzadıkça, yarattığı tahribat da büyüyecek. Küresel bir felaket yaşanabilir. Yani şimdi harekete geçilmezse, Putin önümüzdeki yılları başka ülkeler için de felakete çevirecek.

Ukrayna'nın silahsız bırakıldığını iddia eden Zelenskiy, sözlerine şu şekilde devam etti:

Batı, bize daha fazla destek verirse, biz de Putin'i yenilgiye uğratabiliriz. Savaşın başında Putin, ülkemizi birkaç gün içerisinde teslim alabileceğini düşünüyordu. Ancak Ukrayna'daki savaş, Batı'nın silahlarının Rus silahlarından üstün olduğunu gösterdi.  Bu savaş, Rusya’nın istediği ülkeyi birkaç gün içerisinde ele geçiremeyeceğini, Ukrayna’nın gerçek bir devlet olduğunu ve Batı silahlarının Rus silahlarından üstün olduğunu gösterdi. Fakat, silahlarımız ve obüslerimiz eksik. Bu hiç de adil değil.

ABD'ye yönelik eleştirilere rağmen Kiev'in NATO hedefi sürüyor

Rusya - Ukrayna Savaşı'nın nedenlerine bakıldığında Kiev Knezliği ile Moskova Knezliği arasındaki rekabetin tarihsel yansımalarından kiliseler arası güç mücadelesine kadar birçok faktörden bahsedilebilir. Ancak en somut gerekçenin Ukrayna'nın NATO yönelimi olduğu biliniyor. 

Kiev'in NATO'ya yönelmesini, Soğuk Savaş sonrasında kendisine verilen güvencelerin ihlal edilerek tampon bölgelerin ortadan kaldırılması olarak gören Rusya, Ukrayna'yı işgal etmeye kalkışmıştı. 

Aradan geçen 2 yıla bakıldığında Zelenkiy yönetiminin NATO konusundaki kararlılığını koruduğu görülüyor. Yaptığı açıklamalarda da Ukrayna Cumhurbaşkanı bunu açıkça dile getirdi:

Hedefimiz NATO'ya üye olmak. Bunu hak ettiğimize inanıyorum. NATO'ya katılmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız.

NATO içerisinde ABD'ye değil Almanya ve Fransa'ya güvenen bir Ukrayna

Zelenskiy'nin ABD'ye yönelik eleştirilerine rağmen NATO hedefini koruması, Kiev'in Berlin ve Paris'in desteğine güvendiği şeklinde yorumlandı. Zelenskiy'nin temasları sırasında verilen mesajlar da bu yöndeydi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz
Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz

Scholz ile görüşmesinde iki ülke arasında imzalanan anlaşmayı yorumlayan Zelenskiy şunları söyledi:

Almanya ile uzun vadeli işbirliğini öngören yeni bir anlaşma imzaladık. Bu yıl Almanya, Ukrayna'ya 7 milyar euroluk yardımda bulunacak. Rusya'nın Ukrayna'ya düzenlediği saldırılara karşı acil istişare mekanizması oluşturacağız.

Almanya Başbakanı ise Ukrayna'nın güvenliğinin Avrupa'nın güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olarak gördüklerini vurguladı:

Putin, bize kendi belirlediği şartlardaki bir barışı dayatamaz. Kıtamıza yönelik en büyük güvenlik tehdidinden bahsediyoruz.

Zelenskiy'nin Paris ziyaretinde ise Fransa'nın Ukrayna'ya 3 milyar euro değerinde askeri yardım gönderme taahhüdünü içeren bir güvenlik anlaşması imzalandı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy

Putin Lahey'de yargınlamalı

Zelenskiy'nin Almanya ve Fransa ziyareti sırasında gündeme damga vuran bir başka olay da Rus muhalif lider Alexei Navalny'nin Rusya'nın kutup bölgesindeki bir hapishanede şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmesi. 

Olaya ilişkin ilk değerlendirmesinde Navalny'nin Putin emri ile öldürüldüğünü iddia eden Zelenskiy şunları söyledi:

Putin, işkence gören ve acı çeken binlerce kişi gibi Alexei Navalny'yi de öldürdü. Putin, kimin öldüğüyle ilgilenmiyor. Onun için önemli olan kendi pozisyonunu korumak.

Zelenskiy, Navalny'nin ölümünün konuşulduğu ikinci açıklamasında Putin'in sadece muhaliflerini öldüren bir lider olmadığını aynı zamanda bir savaş suçlusu olduğunu ifade etti. Putin'in Lahey'de savaş suçlusu olarak yargılanması gerektiğini belirten Ukrayna Devlet Başkanı, bunun gerçekleşmemesi halinde de Putin'i bir gün yanındaki kişilerin öldüreceğini iddia etti.

Tartışma