gdh'de ara...

1927'den beri devam eden deney

Fizikçi Thomas Parnell'in katı malzemelerin aslında akışkan olabileceğini kanıtlamak için başlattığı ve 1927'den beri devam eden dünyanın en uzun deneyi.

1. resim
11.01.2022

1927 yılında Avustralya Queensland Üniversitesinden fizikçi Thomas Parnell, katı malzemelerin aslında akışkan olabileceğini kanıtlamak için bir deney çalışması başlattı.

Deneyde zift ya da asfalt olarak adlandırılan madde kullanıldı. Profesör Parnell, ziftin aslında katı değil, akışkan bir madde olduğunu gösterebilmek için bir düzenek hazırladı. Zifti ısıttı ve cam bir huniye döktü. Üç yıl boyunca ziftin soğumasını ve oturmasını bekledi. Ardından 1930'da huninin sapını kesti. Ancak bu öyle hemen sonuç alınacak bir deney değildi. Günler, aylar, yıllar geçti. İlk zift damlasının huniden düşmesi sekiz yıl sürdü. Diğer beşinin düşmesi ise 40 yıldan fazla sürdü. Birçok kişinin ilgisini çeken deney, üniversitede herkesin görebileceği bir alana koyuldu. Ve insanlar tarafından takip edilmeye başlandı. Yedinci düşüş Temmuz 1988'de gerçekleşti fakat damlalar öyle ters zamanlarda düştü ki o anlara kimse şahit olmadı.

John Maidstone isimli bir profesör bu deneyi kafaya taktı ve takip etmeye başladı. 52 yıl boyunca yakından takip ettiği bu deneyde, hiçbir damlanın düşüş anını göremeden 2013 yılında hayata veda etti.

Yedinci düşüş altıncı düşüşten dokuz yıl sonra gerçekleşti. Bu düşüş deneyin sunduğu her şeyi ortaya çıkarmış gibiydi ancak deney çok daha az tahmin edilebilir hale geldi.

Zahmetli sekizinci düşüş

Sekizinci damlanın düşüşü 12 yıldan fazla sürdü. Kimse neden bu kadar uzun sürdüğünden emin değildi. Belki de hunide kalan ve sürekli azalan zift kütlesinden gelen baskının azalmasından kaynaklanıyordu.

Bir diğer açıklama ise, perde düşürme deneyinin bulunduğu binanın 1980'lerde yenilenmesi ve yeni kurulan klimanın deneyi soğutarak zifti daha da viskoz hale getirmesiydi.

Bu hipotezi destekleyen kanıtlar ise, sekizinci damlanın önceki damlalardan belirgin şekilde daha büyük olan fiziksel boyutuydu.

Hala tanık yok

Deney 1930'da başladığından beri, hiç kimse ziftin damladığını gerçekten görmedi. 2000 yılında sekizinci damlanın düşüşünü yakalamak için bir kamera kuruldu ancak bir arıza düşüşün kaydedilmesini engelledi.

Şimdiye kadar dokuz damla düşen deneyde onuncu damlanın 2030'a kadar düşmesi bekleniyor.

Tam 92 yıldır devam eden ve Guinnes rekorlar kitanına giren bu deney sırasında düşen dokuz damlanın hiçbirini kimse göremedi. Deney ziftin akışkan bir madde olduğunu gösterdi ancak deneyin bu kadar uzun süre devam etmesi ve damlaların düşüş anına kimsenin şahit olmaması yüzünden deney ünlendi.

Deney özel çevre ve koşullarda tutulmadığı için sahanın akış hızı mevsimsel değişikliklere göre değişiyor. Deney üniversitenin laboratuvarında devam ediyor ve online olarak takip edilebiliyor.