ABD, gelecekte Hafif Savaş Uçağı konseptine sıcak bakıyor

ABD Hava Kuvvetleri Komutanı General David Allvin ve diğer savunma sanayii yöneticilerinin Temmuz 2024'te Londra'da RAeS (Royal Aeronautical Society) tarafından düzenlenen Küresel Hava ve Uzay Komutanlaru Konferansı'nda yaptıkları açıklamalar, servisin NGAD (Yeni Nesil Hava Hakimiyeti) programından uzaklaşabileceğini bir kez daha gösterdi.

Allvin ayrıca RAeS tarafından “Hafif Savaş Uçağı” olarak tanımlanan (General bundan bahsetmemiş olsa da), kolayca değiştirilebilen ve yükseltilebilen daha “uyarlanabilir” platformlar umuduyla kavramsal bir konsept ortaya koydu.

Konferansın RAeS tarafından hazırlanan bildirisi, ABD Hava Kuvvetleri'nin “NGAD'den geri adım atma” ve gelecekteki “seçeneklerini” “değerlendirme” kararının arka planında bu kavramsal tasarımı ortaya koymaktadır.

RAeS, adı açıklanmayan savunma sanayii yöneticilerinin ve diğer katılımcıların, bir dizi teknik ve mali nedenden ötürü zor günler geçiren projeye yönelik servisin tutumunda belirgin bir değişim gözlemlediklerini aktardı.

Allvin'in RAeS'in “kavramsal Hafif Savaş Uçağı konsepti” olarak adlandırdığı konsepti açıkladığı bu ortamda General, uçak geliştirmenin “uzun süre dayanacak şekilde üretildi” felsefesinden “uyum sağlamak için üretildi” felsefesine kaydırılması çağrısında bulundu.

Ancak Allvin hem açılış konuşmasında hem de soru-cevap bölümünde NGAD ya da Hafif Muharip Uçaktan bahsetmemiş, bu iki kavram sadece RAeS tarafından dile getirilmiştir.

Açılış konuşması için yaptığı sunumda Allvin, F-35 benzeri bir kavramsal tasarım ortaya koydu.

Bu sırada Soğuk Savaş ve sonrası dönemin “uzun süre dayanacak şekilde inşa edilmiş” paradigmasından “uyum sağlayacak şekilde inşa edilmiş” paradigmasına geçilmesini savunuyordu.

“Altta yatan varsayımın”, uzun süre dayanacak şekilde inşa edilen sistemlerin gelecek için ‘uygun’ olacağı olduğunu söyledi ve bugün birçok havacılık platformunda durumun böyle olmayabileceğini ima etti.

“Bu teklif bir karabasan haline gelebilir. Hala işlevsel ama o kadar da etkili değil. Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri'nin sistemlerinin büyük bir çoğunluğu bu değer önermesi ile tasarlanmış ve geliştirilmiştir.”

Allvin, B-21 Raider veya Mako havadan fırlatılan hipersonik füze gibi birçok gelişmiş platformun mühendisliğinde benimsenen 'açık sistem mimarisi', modüler tasarım, 'dijital mühendislik' ve '3D baskı/katkılı üretim' kullanımını ima ediyordu.

Bunlar hızlı yükseltmelere, parçaların değiştirilmesine veya görev ihtiyaçlarına göre bileşenlerin değiştirilmesine olanak tanır. Bu da onarımları kolaylaştırır, bakımı ucuzlatır, daha uzun teknolojik geçerlilik ve arıza sürelerinde daha fazla operasyonel kullanılabilirlik sağlar.

Servis'in on yıl önce “operasyonel çeviklik” etrafında dönen bir “Gelecek Operasyon Konsepti” öngördüğünü söyledi, ancak sunumdaki görüntünün bu konseptle bağlantılı olup olmadığı net değil.

Büyük olasılıkla Allvin'in ya da genel olarak ABD Hava Kuvvetleri liderliğinin aklındaki, sadece F-35'ten türetilmiş, stealth yeteneklere sahip, seri üretilebilir bir savaş uçağının resmi olmayan bir resmi.

Bu jet büyük ölçüde F-35 ile aynı kanat ve V-kuyruk konfigürasyonuna sahip.

F-35'e benzer şekilde, kavramsal tasarım tek bir motora dayanırken, NGAD avcı uçağı her zaman çift motorlu bir tasarım olarak temsil edilmiştir.

F-22'nin yerini alacağı düşünülen NGAD, genellikle mürettebatlı uçak; ISR, tuzak veya saldırı görevleri için otonom, loyal wingman İHA’lar ve diğer ayrıştırılmış yetenekleri içeren bir “sistem ailesi” olarak tanımlanmaktadır.

ABD dilinde CCA (Collaborative Combat Aircraft) olarak adlandırılan bu insansız hava araçları sistem ailesinin bir parçası olarak kabul edilmekte ve NGAD programının bir unsuru olarak finanse edilmektedir.

Air and Space Forces, NGAD'ın 2026 bütçesinde fon bulma olasılığının düşük olması nedeniyle “belirsiz bir gelecekle karşı karşıya olduğunu” belirtmişti.

Allvin'in 13 Haziran 2024'te AFA Warfighters Event'te yaptığı konuşmadan da alıntı yapan gazete, NGAD ile devam etmenin ABD Hava Kuvvetleri'nin bir dizi modernizasyon önceliğini sınırlı bütçelerle dengelerken önümüzdeki yıllarda yapmak zorunda kalacağı birçok seçimden biri olduğunu söyledi.

Allvin daha sonra 14 Haziran'da gazetecilere yaptığı açıklamada “müzakerelerin halen devam ettiğini” ve bakanlığın “göz önünde bulundurmamız gereken çok sayıda zor seçeneğe baktığını” söyledi.

Bazı raporlara göre, NGAD'ın her bir biriminin yaklaşık 300 milyon dolara mal olması beklenirken, servis B-21 Raider ve Sentinel ICBM gibi diğer pahalı programları da takip ediyor.