ABD hükümeti, park halindeki F-35'lerin hava koşullarından zarar görmesi halinde tazminat ödeyecek
Pentagon'un sözleşmeleri denetleme kurumuna göre, F-35 savaş uçakları uzun süredir ertelenen bir yazılım güncellemesi için Teksas'taki bir pistte beklerken hava koşullarından büyük zarar görürse, ABD vatandaşları milyonlarca dolarlık onarım masrafının altına girebilir.
Savunma Sözleşmeleri Yönetim Ajansı tarafından yapılan açıklama, geliştirme, üretim ve idame dahil olmak üzere yaşam döngüsü boyunca 1.8 trilyon dolardan fazlaya mal olacağı öngörülen ve onu tarihteki en pahalı silah sistemi haline getiren Lockheed Martin Corp. savaş uçağı ile ilgili hikayede son dönemeç.
Ajans ve Hükümet Sorumluluk Ofisi'ne göre, "önemli sorumluluk" askeri uçak sözleşmelerinde Lockheed'in onarım veya değiştirme için maksimum maliyetini jet başına 100.000 $ ile sınırlayan standart bir maddeden kaynaklanıyor.
Pentagon, modeline bağlı olarak her biri 82.5 milyon ila 109 milyon dolar fiyat etiketiyle üretilen jetlerin değiştirilmesinin tam maliyetine kadar geri kalanından sorumlu olacaktır.
Sözleşme yönetim ajansı yaptığı açıklamada, "Bu sigorta ticari otomobil ve uçak sigortasına çok benzer şekilde işliyor" dedi ve hükmü ilk kez açıkladı. "Yüklenicinin sigortalama şart ve koşullarını yerine getirmesi halinde, ABD birkaç istisna dışında masrafları muafiyetin üzerinde ve üstünde karşılayacaktır."
Pentagon'un F-35 program ofisine göre şu ana kadar park halindeki uçaklardan hiçbiri hasar görmedi. Ancak Ulusal Hava Servisi meteoroloji uzmanı Jennifer Dunn'a göre Fort Worth'taki yaz fırtınaları dolu yağışı ve saatte 60 mile varan rüzgarlar üretebiliyor. Sonbaharda fırtınaların şiddetinin arttığını, dolu yağışı, zarar verici rüzgarlar, hortumlar ve sellerin daha olası olduğunu söyledi.
Ajans, "Uçak tamamen kaybedilirse, ABD ya yeni bir uçağın maliyetini karşılayacak ya da kaybedilen uçağı değiştirmemeye karar verecektir" dedi.
Lockheed, yaklaşık 650'si ABD ordusu için ve geri kalanı İngiltere, Norveç, Belçika, Hollanda, İsrail, Güney Kore ve Japonya gibi müttefiklere olmak üzere, inşa edilecek potansiyel toplamın yaklaşık üçte biri olan yaklaşık 1.000 jeti teslim etti.
Uçaklar, hükümetin de üstlenmek zorunda kaldığı gecikmeler ve aşımlarla boğuşan bir program olan TR-3 donanım ve yazılım güncellemesini bekliyor. TR-3 güncellemesine sahip ilk tam yetenekli jetlerin Temmuz 2023'te teslim edilmesi gerekiyordu, ancak program yeni yazılım ve savaş görevleri için yeni bir entegre çekirdek işlemciyle ilgili sorunlarla boğuştu. TR-3 güncellemesinin orijinal 718 milyon dolarlık fiyat etiketinin iki katından fazlasına mal olması bekleniyor.
Lockheed ve F-35 programı güvenlik kaygılarını gerekçe göstererek Fort Worth, Teksas'taki Lockheed tesisinde kaç uçağın park halinde olduğunu ya da içeride mi yoksa dışarıda mı olduklarını söylemiyor. Ancak Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Taktik Hava ve Kara Kuvvetleri panelini yöneten Virginia Cumhuriyetçisi Rob Wittman Mayıs ayı ortasında gazetecilere yaptığı açıklamada Temmuz ayına kadar en az 100 uçağın pistte olacağını söyledi.
Lockheed yetkilileri Ocak ayındaki bir kazanç çağrısında 75 ila 110 uçağın teslimatına bu ay başlanabileceğini belirtmişlerdi.
Lockheed yaptığı açıklamada "F-35 uçaklarının güvenlik ve korumasını en üst düzeyde tutuyoruz" dedi.
Bu arada, Lockheed'in park alanı tükeniyor ve "daha fazlasını yerleştirmek için bir plan geliştirmesi" gerekecek.