ABD, İsrail'in Patriot sistemlerini Ukrayna'ya göndermek için görüşüyor

ABD, İsrail ve Ukrayna, Kiev'e sekiz adede kadar Patriot hava savunma sistemi tedarik ederek Rus hava saldırılarına karşı koyma kabiliyetini önemli ölçüde arttırmak için görüşmeler yürütüyor.

Henüz kesinleşmemiş olmakla birlikte, anlaşmaya göre çok değerli Patriot sistemleri Ukrayna'ya teslim edilmeden önce İsrail'den ABD'ye gönderilecek.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi beş kişiye göre, İsrail'in Moskova ile ilişkilerinde bir değişime işaret edecek olan anlaşmanın ana hatları üç ülkenin bakanları ve üst düzey yetkilileri arasında görüşüldü.

İsrail Nisan ayında yaptığı açıklamada 30 yıldan daha eski olan sekiz Patriot bataryasını emekliye ayırmaya başlayacağını ve bunları daha gelişmiş sistemlerle değiştireceğini söyledi.

Ancak İsrail'in Hamas'a karşı yürüttüğü savaşta kullanılan bataryalar, İran destekli Hizbullah militan grubuyla yaşanan gerilimin tam anlamıyla bir savaşa dönüşebileceği endişesi nedeniyle henüz kullanımdan kaldırılmadı.

Gerçekleşmesi halinde, böyle bir transfer Ukrayna'nın savunma kabiliyetlerinde bir adım değişikliği temsil edecektir. Ülkede şu anda hem ABD hem de Almanya tarafından tedarik edilen en az dört Patriot sistemi bulunuyor.

Ukrayna sık sık Batılı müttefiklerinden kendisine hava savunma sistemleri, özellikle de ABD yapımı Patriotlar tedarik etmelerini talep ediyor. Geçtiğimiz hafta ABD, Ukrayna'ya tedarik önceliği vermek için diğer ülkelere Patriot önleme füzelerinin teslimatını durdurduğunu açıkladı.

İsrail, Moskova'nın İsrail hava kuvvetlerinin sıklıkla İranlı güçlere karşı faaliyet gösterdiği Suriye'de sahip olduğu nüfuz nedeniyle Rusya'nın Ukrayna'yı işgali konusunda taraf tutma konusunda temkinli davranıyor.

Ancak ABD'li yetkililer Binyamin Netanyahu hükümetini Rusya'nın İran ile özellikle askeri işbirliği alanında giderek yakınlaşan bağlarının daha acil bir endişe kaynağı olduğuna ikna etmeye çalıştılar.

Washington İsrail'e yılda yaklaşık 3.8 milyar dolar askeri destek veriyor ve Nisan ayı itibariyle Hamas'la savaşın patlak vermesinden bu yana müttefiki için 14 milyar dolarlık ek acil durum fonunu kullanıma sundu.

Dört kişi, sekiz sistemin tamamının transferinin görüşüldüğünü ancak hepsinin Ukrayna'ya gönderilmeyebileceğini söyledi.

Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan üç kişi Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba'nın geçtiğimiz haftalarda ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile konuyla ilgili görüşmeler yaptığını söyledi.

Üç kişi, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın da Ukrayna Devlet Başkanı'nın Özel Kalem Müdürü Andriy Yermak ile konu hakkında en az iki kez görüştüğünü söyledi.

Financial Times'a konuşan Kuleba görüşmeleri teyit etmese de "Ukrayna ilave Patriot sistemleri almak için dünyanın çeşitli ülkeleriyle çalışmaya devam ediyor" dedi.

"Bu tür sistemlere sahip olan tüm ülkeleri bir kez daha Ukrayna'ya bu sistemleri sağlamaya çağırıyoruz" diye ekledi.

ABD ve Ukrayna arasındaki görüşmelerin yanı sıra, diplomasi konusunda bilgi sahibi bir kişi İsrail ve Kiev arasında da Patriotların transferi konusunda doğrudan görüşmeler yapıldığını söyledi.

ABD ve Ukrayna hükümetleri yorum yapmayı reddetti.

İsrail başbakanlık ofisi soruları savunma bakanlığına yönlendirdi, bakanlık ise yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Ukrayna, altyapısını felce uğratan ve şehirlerini terörize eden Rus füze ve bombardıman saldırılarına karşı savunma mücadelesi veriyor. Rusya'nın en son ve en yoğun uzun menzilli hava saldırısı kampanyası Mart ayında şiddetlendi.

İsrail'in M901 PAC-2 bataryaları şu anda Ukrayna'da bulunan Patriot sistemlerinin çoğundan daha eski bir tür. Ancak askeri analistlere göre, eski model hala yenileriyle tamamen uyumlu.

İsrail'in cephaneliğinin büyüklüğü hakkında bilgi sahibi olan bir kişiye göre, İsrail'in elinde bu bataryalarla birlikte kullanılmak üzere Ukrayna'nın da ihtiyaç duyduğu önleme füzelerinden bol miktarda bulunuyor.

Analistler ayrıca eski İsrail önleme füzelerinin yeni PAC-3 modelinden daha uzun menzile ve daha büyük bir savaş başlığına sahip olduğunu söyledi.

Bu da onları, Ukrayna şehirlerine ve askeri mevzilerine cephe gerisinden yıkıcı bombalar yağdıran Rus savaş uçaklarını durdurmak için çok uygun hale getirebilir.

Londra'daki Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'nde kıdemli araştırma görevlisi olan Justin Bronk, "PAC-2 aslında uçaklara karşı uzun menzilli engellemeler için PAC-3'ten daha kullanışlıdır, bu nedenle [Ukrayna'da] kesinlikle yararlı olacaklardır" dedi.

Eski yetkililer ve analistler İsrail sistemlerinin büyük olasılıkla ABD'ye geri satılacağını ve ABD'nin de bunları Ukrayna'ya gönderebileceğini söyledi.

Ancak asıl sorunun, Moskova'nın İran'la giderek yakınlaşan ilişkisine rağmen İsrail'in bir zamanlar müttefiki olan Rusya'yı yabancılaştırmaya hazır olup olmadığı olduğunu da eklediler.

İsrail daha önce Ukrayna'nın hava savunma sistemi taleplerini reddetmişti.