ABD Sayıştayı: F-35'lerin uçuşa hazırlık oranı çok düşük, bakımlar çok yavaş

Pentagon'un bakım depoları yetersiz olduğu için yedek parçaların %73'ünün tedarikçilere geri gönderilmesi gerekiyor.

ABD Sayıştay’ı (GAO) tarafından Perşembe günü yayınlanan rapor, 100 milyon dolarlık F-35B'nin Güney Carolina üzerinde düşmesinden günler sonra geldi.

Savaş uçağının eğitim görevinde olan Deniz Piyadeleri pilotu güvenli bir şekilde uçaktan atladı.

Deniz Piyadeleri neyin yanlış gittiğine ilişkin soruşturmaya henüz başladı.

Ancak GAO raporu, Lockheed Martin tarafından inşa edilen ve onlarca yıllık operasyon ve bakım dahil toplam 1.7 trilyon dolara mal olması beklenen gelişmiş savaş uçağı filosunun kalıcı bakım eksikliklerini güncelliyor.

GAO, 96 sayfalık değerlendirmesinde Mart ayı itibariyle %55'lik ortalama kullanılabilirlik oranının, uçağın farklı versiyonlarına bağlı olarak %85 ila %90'lık bir "görev yapabilirlik oranı" hedefinin "çok altında" olduğunu söyledi.

Örneğin Deniz Piyadeleri'nin F-35B versiyonunun kullanılabilirlik hedefi %85.

Bunun yerine, raporda belirtilen Donanma istatistiklerine göre, 2022 mali yılında F-35B eğitim jetleri için "göreve elverişli" oran yaklaşık %55 ve "tam" görev kabiliyeti için sıfıra yakındı.

GAO değerlendirmesinin özü, Lockheed uçakları üretmeye devam ederken Savunma Bakanlığı ve askeri servisler bakım depo kapasitesinde ciddi ve sürekli iyileştirmeler yapmadığı sürece bakım ve idame zorluklarının daha da kötüleşeceği yönünde.

Planlanan 3.000'den fazla F-35 uçağının 950'den fazlası ABD'li ve uluslararası müşterilere teslim edilmiş durumda.

Lockheed yaptığı açıklamada "göreve hazır olmayı ve caydırıcılığı sağlayan F-35 bakımının geleceği için planlar oluşturulurken hükümetle ortak olmaya hazırız" dedi.

Pentagon'un F-35 program yöneticisi Korgeneral Mike Schmidt de yaptığı açıklamada, filo büyüdükçe ofisinin "F-35 kuruluşu genelinde iyileştirmeler sağlamak için" çalıştığını söyledi.

Schmidt buna "küresel onarım, nakliye ve depolama ağımızı daha hızlı bir şekilde" kurmanın da dahil olduğunu söyledi.

Yetkililer, sürdürülebilirlikten sorumlu savunma bakan yardımcısı Christopher Lowman'ın yoğun bir şekilde F-35 bakım sorununa odaklandığını söyledi.

GAO, ABD ordusunun "onarımları gerçekleştirmek için depo bakım faaliyetlerinin oluşturulmasında programın gerisinde kaldığını" ve parça bilgisi ve onarımlar için Lockheed ve alt yüklenicilerine "büyük ölçüde güvendiğini" söyledi.

Pentagon "filosuna yeni F-35'ler ekleyerek onarım talebini artırırken, askeri hizmet depo onarım kapasitesinin oluşturulmasında gecikmelerle karşılaşmaya devam ediyor" dedi.

GAO, Mart ayı itibariyle Pentagon'un "askeri servislerin depolarında tam bir depo onarım kapasitesinin oluşturulmasındaki gecikmeler nedeniyle" Lockheed gözetiminde "tüm F-35 bileşenlerinin %73'ünü orijinal ekipman üreticisine geri gönderdiğini" söyledi.

"Sonuç olarak, bileşen onarım süreleri yavaş kaldı ve 10.000'den fazla bileşen onarılmayı bekliyor."

Rapora göre bu durum F-35 program ofisini, program yetkililerinin "sürdürülebilir bir çözüm olduğuna inanmadığı" bir uygulama olan "halihazırda envanterde bulunan parçaları onarmak yerine yeni parçalar" satın almaya zorladı.

Sorunlar arasında:

Üç F-35 üssündeki bakım ekipleri GAO'ya "Lockheed'e özel bir veri tabanında bulunan" parça numaralarına ihtiyaç duyduklarını söyledi.

Denetleme kurumu, "parça numaralarına hazır erişimin olmamasının jet onarımını engellediğini" çünkü "gerekli parçaların sipariş edilmesini ve alınmasını geciktirdiğini" yazdı.