ABD, Tayvan'a 567 milyon dolarlık acil güvenlik paketi gönderecek

Yönetim, yardımı ulaştırmak için elindeki en hızlı aracı kullanacak: Ukrayna'nın öz savunmasını desteklemek için büyük ölçüde güvendiği bir süreç olan kendi stoklarını doğrudan sevk etmek. 567 milyon dolarlık bu paket Pentagon'un onayını aldı ve şimdi Başkan'ın imzasını bekliyor.

Bu haliyle geçen yıl gönderilen 345 milyon dolarlık paketin neredeyse iki katına denk geliyor. Bu haber için konuşan diğerleri gibi basına konuşmalarına izin verilmeyen ve isimlerinin açıklanmasını istemeyen bir yardımcı ve bir yetkili, Başkan'ın mali yıl ay sonunda sona ermeden önce bu yardım paketini onaylayacağını söyledi.

Yeni yardım paketi daha önce rapor edilmemişti.

ABD-Tayvan ilişkileri

Tayvan, Amerika'nın Çin ile ilişkilerindeki en hassas konu. Pekin, demokratik olarak yönetilen adanın kendi topraklarının bir parçası olduğunu savunuyor ve bir gün kendisiyle birleşmesi için askeri güç kullanmayı göz ardı etmeyeceğini söylüyor. ABD ise Tayvan'ın en eski ve en büyük askeri yardım tedarikçisi.

Bu çıkmaz sık sık kamuoyu önünde hayal kırıklığı gösterilerine yol açıyor. Bu yıl Asya'nın en büyük savunma zirvesi olan Shangri-La Diyaloğu'nda Çin Milli Savunma Bakanı Amiral Dong Jun, Çin ordusunun ada çevresinde büyük tatbikatlar düzenlemesinden kısa bir süre sonra Tayvanlı “ayrılıkçıları” destekleyenlerin cezalandırılacağı uyarısında bulundu.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü de bu hafta verdiği bir brifingde ABD'nin askeri desteğini kınayarak bunun “‘Tayvan bağımsızlığı’ yanlısı ayrılıkçı güçlere yanlış bir mesaj gönderdiğini” savundu.

Yine de Eylül ayında Pekin'de düzenlenen ve Çin'den üst düzey bir Pentagon yetkilisinin de katıldığı savunma konferansında Halk Kurtuluş Ordusu mensupları daha yumuşak bir tavır sergiledi. Bir ay önce ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da Çin'e giderek hükümetin üst düzey üyeleriyle bir araya geldi ve Amerika'nın bölgedeki en üst düzey askeri lideri ile Çinli mevkidaşı arasında uzun zamandır beklenen görüşmenin gerçekleşmesine yardımcı oldu.

Daha fazla ayrıntı vermeyen bir ABD yetkilisine göre, güvenlik yardımı eğitim, stok, zırh karşıtı silahlar, hava savunması ve çok alanlı farkındalığı finanse edecek. Bu yardım, Amerika ve Tayvan'ın adayı Çin'in çok daha büyük ordusuna karşı savunmaya yönelik “asimetrik” stratejisinin anahtarı olan insansız hava araçlarını da içerecek.

Belirsizlik, ABD'nin hassasiyeti nedeniyle nadiren ayrıntılı olarak tartıştığı Tayvan'a yardım için tipik bir durum. Ne Pentagon ne de Ulusal Güvenlik Konseyi, Amerika'nın uzun süredir devam eden hükümet politikası uyarınca Tayvan'ın öz savunmasını destekleme hakkını koruduğunu söylemek dışında bu haber için yorum yapmadı.

Tayvan'a desteği hızlandırmak amacıyla Kongre, yönetime Tayvan'a her yıl kendi stoklarından 1 milyar dolara kadar para gönderme yetkisi verdi ki bu daha önceki silah satışlarından elde edilen yardımdan daha doğrudan bir destek gösterisi.

Geçen yıl Dışişleri Bakanlığı ve Beyaz Saray üyeleri tarafından desteklenen yeni bir yardım paketinin görüşülmesinin ardından Savunma Bakanı Lloyd Austin, fon sağlanmadan Tayvan'a daha fazla yardım yapılmasını durdurdu.

Son paketin tarihçesi

Bu para Nisan ayında Kongre'nin Hint-Pasifik'teki ülkelere gönderilen ABD stoklarını yenilemek için 1.9 milyar dolar eklemesi ile geldi. Pentagon'daki liderler o zamandan beri, çoğu Tayvan'a gidecek olan bu fonun nasıl kullanılacağını planlıyorlardı. Birçok yetkiliye göre, şu anda onaylanmaya yakın olan paket birkaç tur revizyondan geçti. Pentagon başlangıçta daha küçük bir miktar planlamıştı, ancak bu yaz yönetimin farklı bölümlerinin bir araya geldiği bir toplantıda, çok sayıda üst düzey yetkili bunun çok daha büyük olması gerektiğini söyledi - bu da artırılmış 567 milyon dolarlık rakama yol açtı.

ABD'li yetkili, Pentagon'un şu anda Tayvan'a yapılacak üçüncü bir yardım paketi üzerinde çalıştığını ve hükümetin bunu Ocak ayında yönetim görevi teslim edenek kadar tamamlamayı planladığını söyledi.

Nisan ayındaki tasarıda bölge için 2 milyar dolarlık daha uzun vadeli güvenlik yardımı yer alırken, bunun 1.4 milyar dolarlık kısmı bu yaz onaylanan ancak açıklanmayan ayrı bir paketle Tayvan'a gitti. ABD bu hafta askeri teçhizat için 228 milyon dolarlık onarım ve yedek parça satışına yeşil ışık yakarak Tayvan'ın teslimat için beklediği 19 milyar dolarlık dış askeri satışlara bir yenisini daha ekledi. Bir Pentagon gözlemcisi geçtiğimiz günlerde, geçen yılki ilk destek turuna ilişkin sert bir rapor yayınladı. Raporda Amerikan ordusunun neden olduğu nakliye sorunlarının yardımların Tayvan'a beklenenden geç ulaşmasına, küfle kaplanmasına ve bazı durumlarda son kullanma tarihinin geçmesine neden olduğu belirtildi. Sorunların giderilmesi iki tarafa 730,000 dolara daha mal oldu.

Raporda şu ifadelere yer verildi: “Daha geniş anlamda, göreve uygun olmayan malzemelerin teslimi, [Savunma Bakanlığı'nın] belirlenen güvenlik işbirliği hedeflerine ulaşma kabiliyetini engeller ve ortakların ABD'ye olan güvenini kaybetmesine yol açabilir.”