Asia News: Türkiye, Türkmenistan gazını taşıyarak birincil enerji merkezi olmayı hedefliyor

Moskova ve Ankara'nın planları doğrultusunda anlaşmak istediği Türkmenistan geleneksel tarafsızlığını sürdürmek istiyor. Türkiye birincil enerji merkezi olmayı hedeflerken, Rusya ise Türkmenistan üzerinden Avrupa pazarına alternatifler arıyor.

Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan cumhurbaşkanları arasındaki ilk üçlü zirve birkaç gün önce Aşkabat'ta yapıldı. Görüşmelerin merkezinde enerji, ulaşım ve ticaret konuları yer aldı. Uzmanlara göre Erdoğan'ın asıl amacı, Türkmenlerin Türkiye himayesinde bölgesel işbirliğine dahil edilmesiydi.

Hem ilgili üç ülke arasında Aşkabat 'da hem de11 Kasım'da Samerkant'ta gerçekleşen zirvelerde, Türkmenistan'ın Türk Devletleri Örgütü'ne tam üye olarak katılması ve önemli işbirliklerine gitmesi bekleniyordu.

Türkmenistan, geleneksel tarafsızlığını korumayı tercih etti ve kendisini Türk Devletleri Örgütü'nde gözlemci rolüyle sınırlandırdı.

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov, son yıllarda ülkesinin "yeni ve etkili uluslararası işbirliği biçimleri yaratmada değerli deneyimler kazanmasına" olanak tanıyan Türkmen tarafsızlık modelini, "tüm dünya için bir örnek" olarak niteleyerek diğer liderlere de bu bakış açılarını anlattığını belirtti.

Ankara'nın, kontrolü altındaki bölgede büyük bir enerji merkezi oluşturmayı başarabilmesi için özellikle Türkmen doğalgaz kaynaklarına erişmesi gerekiyor. Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, zirve arifesinde yaptığı konuşmada, Türkmen doğal gazının hub sistemine dahil edilmesinin 'büyük önemi' olduğunu dile getirdi.

Türkiye'nin amacı, bu sektör için kaynakları itibari ile dünyanın dördüncü büyük ülkesi olan Türkmenistan'ın rezervlerini Hazar boyunca uzanan koridorlar üzerinden taşımak ve bu hattı güvence altına almak.

Zirve, Türkmen Dışişleri Bakan Yardımcısı Raşid Meredov'un Ankara, Bakü ve Moskova'da yürüttüğü müzakereler sonucunda yeni bir Türkmen-Azerbaycan Trans-Hazar doğal gaz boru hattı projesiyle ilgili yoğun müzakerelere sahne oldu.

Yeni planlanan hattın yılda ortalama 60 milyon ton petrol ve 100 milyar metreküp doğalgaz taşıyacağı belirtildi. Ancak Moskova ile daha önce anlaşmaya varılan ve Ankara'nın planlarıyla çelişen başka bir projeye Azerbaycan ve Türkiye destek vermedi.

Diğer alternatif olarak İran ve Azerbaycan üzerinden karayolu güzergahı ile taşıma fikri de gündeme geldi. Ancak Bakü ve Tahran arasındaki gerilimler ve Azerbaycan'ın gazın taşınması için gereken lojistiği organize etmekteki teknik ve ekonomik zorlukları, bu planın uygulanmasını önleyebilir. Bu nedenle Türkmenistan, özellikle Türkmen-İran sınırındaki Sarahs bölgesinde ulaşım olasılıklarını artıracak olan Trans-Caspian rotasında 'doğu kuzey-güney güzergahında' ısrar ediyor.

Pek çok teknik ve lojistik sorunun ötesinde Türkmenistan, yalnızca Aşkabat için değil tüm Orta Asya ve ötesi için çok önemli olacak bir dönüm noktasında.

Çünkü tüm Güney Asya artık, Batı pazarlarına gidecek gerçek bir alternatifi bulabilir.