Avrupa Birliği'nin kölelik geçmişi: Tazminat ödeyebilir
Brüksel'de bir araya gelen Avrupa Birliği (AB) ile Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) liderleri, AB'nin kölelik geçmişinden dolayı tazminat ödemesini tartıştı.
Avrupa Birliği'nin onayladığı bildiride kölelik ve transatlantik köle ticareti için "dehşet verici trajediler" denildi; bunun "insanlığa karşı işlenmiş bir suç" olduğu ifade edildi.
AB ve CELAC, "transatlantik köle ticareti sonucunda milyonlarca erkek, kadın ve çocuğun çektiği tarifsiz acıları" kabul eden ve "derin" üzüntü duyan bir paragraf üzerinde anlaştı.
Her iki tarafın liderleri tarafından kabul edilen bildiride, köleliğin ve transatlantik köle ticaretinin "dehşet verici trajediler" olduğu ve bunun "insanlığa karşı işlenmiş bir suç" anlamına geldiği ifade edildi.
Ancak diplomatlar, bazı ülkelerin tazminatlarla ilgili önerilere temkinli yaklaştığını kaydetti.
"Irksal mağduriyetler devam ediyor"
CELAC, zirvede Karayipler Topluluğu (CARICOM) tarafından hazırlanan ve "Avrupa ülkelerini kölelik için resmen özür dilemeye çağıran" 10 maddelik bir plana atıfta bulundu.
Planda insanların istedikleri takdirde Afrika ülkelerine yerleşmelerine olanak tanıyacak bir geri dönüş programı ve Avrupa ülkelerinden "halk sağlığı ve ekonomik krizlerin üstesinden gelmek için" destek talep ediliyor. Program kapsamında borç iptali çağrısı da yapılıyor.
CARICOM tazminat komisyonu, planda, "kölelik ve soykırımın torunlarının ırksal mağduriyetlerinin devam etmesini bugün çektikleri acıların temel nedeni olarak görmektedir" diyor.
Hollanda Kralı özür dilemişti
Uzun süredir tartışılan tazminat ödeme fikri son dönemde tekrar gündeme geldi. Bazı ülkeler kölelik geçmişlerinden dolayı özür diledi.
Temmuz ayı başında Hollanda Kralı Willem-Alexander, ülkesinin kölelikle olan tarihi ilişkisi nedeniyle özür diledi. Nisan ayında da Kral 3. Charles, İngiliz monarşisinin kölelikle olan ilişkisini inceleyecek bir araştırmaya destek verdiğini bildirdi.
Portekiz'de Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa ülkesinin transatlantik köle ticaretindeki rolü için özür dilemesi gerektiğini söyledi.
Uzmanlar, özür dilemenin yeterli olmadığını ve geçmişle yüzleşmek için "pratik önlemler alınması gerektiğini" ifade ediyor.
15. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar en az 12.5 milyon Afrikalının kaçırıldığı ve çoğunlukla Avrupalı gemilerle zorla taşınarak köle olarak satıldığı biliniyor. Bunların neredeyse yarısı Portekiz tarafından Brezilya'ya götürüldü.