Azerbaycan'dan Karabağ Ermenilerine son uyarı: Ya teslim olacaksınız ya da askeri operasyon yapılacak
💢 İlham Aliyev, Karabağ'daki sözde Artsakh liderliğine son uyarıda bulundu.
💢 Geçtiğimiz hafta Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki şartlı sınırda ateşkes defalarca ihlal edildi.
💢 Barış müzakerelerinin arka planında Karabağ'da askeri operasyonlar başlayabilir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Nikol Paşinyan arasında Kişinev'de gerçekleşen görüşmede barış anlaşması imzalanmadı. 1 Haziran'da Moldova'da gerçekleştirilen toplantıda, sınırlandırma ve mahkumların iadesi ana tartışma konularıydı.
2020'de 44 gün süren Vatan Savaşı'nın ardından liderler arasında onlarca görüşme yapıldı ancak nedense barış anlaşması hala erteleniyor. Taraflar arasında hem Avrupa Birliği hem de Rusya arabuluculuk yapsa da süreç uzayıp gidiyor.
Barış anlaşması neden ertelenmekte?
Azerbaycan'ın Ermenistan'a sunduğu 5 maddelik barış teklifi halen gündemde. Ancak Ermenistan, söz konusu önerilerde her zaman değişiklik yapmaya çalışıyor ve Azerbaycan bunu kategorik olarak reddediyor. Ayrıca Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, İlham Aliyev'in şiddetle reddettiği Karabağ'da yaşayan Ermenilere özel yetkiler, bölgeye özerklik verilmesini teklif ediyor.
Azerbaycan liderinin Kişinev'deki görüşme öncesi Karabağ'da yaşayan Ermenilere verdiği mesaj daha da dikkat çekicidir:
"Bağımsızlık hayali statüyü takip etti. Statüye gelince, 2. Karabağ savaşı sırasında gerekli yere gönderdik. Bu nedenle geriye tek bir yol kalıyor - Azerbaycan yasalarına uymak, Azerbaycan'ın sadık normal vatandaşı olmak, sahte devlet niteliklerini çöpe atmak, "parlamentoyu" terk etmek. Güya orada bir "parlamento" var, güya bir cumhurbaşkanı var, güya bir bakan var, bütün bunlar komik. Biz sadece tahammül etmekteyiz. Ancak herkes çok iyi biliyor ki, bugün o bölgede herhangi bir operasyon yapmak için her türlü fırsatımız var"
Azerbaycan Baş Komutanının son konuşması aynı zamanda Karabağ'da bir sonraki askeri harekatın duyurusuydu. Avrupa Birliği, Fransa, ABD ve Rusya, Azerbaycan'dan Karabağ'da sözde Artsakh devletini kuranların affını istiyor. Ancak bu hangi durumlarda mümkündür? Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev konuya açıklık getirdi.
"Basitçe bize gelen son mesajlar, oradaki inatçı “liderliğin” akıbeti ne olacak? Af çıkarlar mı, çıkarmazlar mı? Ve buna bakmak gerektiğini söylüyorum. Onlar, ancak tüm sahte görevlerini gönüllü olarak bir kenara bırakıp Azerbaycan vatandaşlığına başvurmaları halinde af alabilirler"
Peki bu konularda aflar uluslararası hukuk tarafından nasıl düzenleniyor?
Azerbaycan'ın tarih felsefe doktoru siyaset bilimci Anar Aliyev, gdh'a sözde örgütün savaşın sona ermesinden sonra da Azerbaycan'a karşı suç işlemeye devam ettiğini söyledi.
"Genel olarak orada bölücülere ait olan tırnak ısırtan idari yönetim, hepsi, oraları tamamen terk etmelidir. O kişiler de Azerbaycan devletine teslim olmalıdır. Bundan sonra Azerbaycan hükümeti, uluslararası hukuka yansıyan çatışma sonrası hukuk kavramını bu kişilere de uygulama konusunu değerlendirebilir. Bu, Azerbaycan devletinin bu canilere karşı insani tavrının bir sonucudur. Ancak bir noktaya dikkat etmeliyiz. Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki savaş 2020'de sona erdi. Savaş suçları bundan sonra da devam etti. Sözde örgütün silahlı birimleri var. O bölücüler hala suç işliyor. Bu durumda, af sırasında bunlar da dikkate alınmalıdır.”
Azerbaycanlı siyaset bilimci Zuriya Garayeva da gdh'a, Karabağ'da yaşayan Ermeni asıllı Azerbaycan vatandaşlarının Azerbaycan cumhurbaşkanının son mesajlarından ciddi sonuçlar çıkarması gerektiğini söyledi. Aksi takdirde Karabağ'da askeri operasyonlar kaçınılmazdır.
"Mesajlar, Azerbaycan tarafının Ermeniler ve ayrılıkçılar için seçenekler belirlediğini gösteriyor. Onlara bir yol haritası sunar. Ondan önce İlham Aliyev 18 Nisan'da karşı tarafa seçenekleri sundu. Bundan kısa bir süre sonra, sadece 5 gün sonra, Laçın yolunda bir kontrol noktası kuruldu. Toplumsal iletişimin kaldıraçlarının güçlendirilmesi ve askeri düzeyde adımlar atılması bekleniyor. Sayın İlham Aliyev'in mesajlarından sonra ayrılıkçıların daha fazla harekete geçtiğini görüyoruz. Ayrılıkçıların temas hattında ve Rus barış güçlerinin geçici olarak konuşlandığı bölgede Azerbaycan'a yönelik provokasyonlarını artırmaları ve bağımsızlık iddialarını dile getirmeleri bence ikinci seçeneğin, yani terörle mücadele olasılığını artırıyor." dedi Zuriya Garayeva.
Milletvekili Arzu Nagiyev de ayrılıkçıların isteyerek teslim olmaya niyetlerinin olmadığına inanıyor. Bu durumda sonraki operasyonlara şahit olabiliriz.
"Karabağ'da yaşayan Ermeniler birkaç gruba ayrılabilir. Birincisi, Azerbaycan bayrağı altında yaşamaya çalışan ancak ciddi çabalarla engellenen kısım var. Engeller, bu suçlular tarafından yapılmalta. İkinci grup, kendilerini sözde cumhurbaşkanı, meclis başkanı veya başka mevkilerde gören kişilerdir. Üçüncüsü ise genellikle o barut fıçısına oturmak istemeyenlerdir. Ne kadar insani adım atarsak atalım teröre karşı operasyon yapmaya hakkımız olduğunu onlara bir kez daha gösterdik. Bu bizim iç işimiz. Hiçbir devlet bize itiraz edemez. Aynı zamanda hiçbir kanunu veya kuralı ihlal etmiyoruz. Ermeniler bundan kendi sonuçlarını çıkarmalıdır."
Azerbaycan Sosyal Araştırmalar Merkezi Sözcüsü Aziz Alibeyli, gdh'a yaptığı açıklamada, şu anda birçok ülkenin arabuluculuğunda toplantılar yapıldığını söyledi. Azerbaycan görüşmelerinden sonra ilk fırsatta harekete geçecek. Tabii Karabağ'daki ayrılıkçılar teslim olmazsa.
"Toplantılarımızda Karabağ'sız masaya oturmamıza çok az kaldı ve bu yük kalmayacak. Görüşmelerden önce terörle mücadele operasyonu olacağını düşünmüyorum. Çünkü Ermeni tarafı ve yandaşları hemen bundan faydalanıp masadan kaçabilirler. Bu daha çok masadan sonra olabilecek bir süreç."
Azerbaycan ve Ermenistan savunma bakanlıklarının günlük raporları, bölgede ateşkesin ihlal edildiğini gösteriyor. Müzakerelerin devam etmesine rağmen provokasyonlarında devam etmesi Karabağ'da bir sonraki "Demir Yumruk" operasyonunu işaret ediyor.