Bir ilk: F-35A ilk kez otoyoldan uçtu

ABD Deniz Piyadeleri kısa ve dikey kalkış ve iniş kabiliyetine sahip F-35B'lerini bu şekilde kullanma kabiliyetini zaten göstermişti.

Uygun karayolları, hava kuvvetlerine ana üslerinin vurulması ya da başka bir şekilde kullanılamaz hale gelmesi durumunda değerli alternatif operasyon yerleri ve savunmasızlıklarını azaltmaya yardımcı olmak için uçakları kolayca dağıtmanın bir yolunu sunar.

Bu taktik aynı zamanda düşmanın hedefleme döngülerini ve savaş planlamalarını zorlaştırmak açısından da değerlidir.

Norveç Kraliyet Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Rolf Folland "Bu sadece Norveç Hava Kuvvetleri için değil, aynı zamanda İskandinav ülkeleri ve NATO için de bir dönüm noktasıdır" dedi.

"Bu bizim dağılma konseptini uygulama kabiliyetimizi göstermektedir. Savaş uçakları yerde savunmasızdır, bu nedenle küçük havaalanlarını - ve şimdi de otoyolları - kullanarak savaşta beka kabiliyetimizi arttırabiliriz."

Norveç F-35A'ları bu hafta Finlandiya'da, bu ülkenin Pazartesi günü başlayan yıllık Baana karayolu üssü tatbikatının son yinelemesinin bir parçası olarak karayolu operasyonları yürütmek üzere eğitim aldılar.

Jetlere eğitim kapsamında "hot pit" yakıt ikmali de yapıldı, yani yakıt yüklemesi yapılırken motorları çalışır durumda kaldı.

Bu, daha sonra uçakları tekrar havaya kaldırmak için gereken süreyi azaltır ve operasyonlardaki dalgalanmalar sırasında sorti oranlarını artırmanın yanı sıra kırılganlığı daha da azaltabilir.

Bazen mürettebat değişiklikleri de meydana gelebilir. Karmaşık savaş uçaklarının sadece kapatılması, tekrar çalışmaya başladıklarında hizmet verebilirlik sorunları yaşama olasılığını artırabilir.

Baana 23 için Finlandiya'nın güney ucundaki Karttula ve Tervo kasabaları arasındaki 551 numaralı Bölgesel Yolun bir bölümü doğaçlama bir hava üssüne dönüştürüldü.

Finlandiya Savunma Kuvvetleri tarafından tatbikatla ilgili olarak yapılan basın açıklamasında, "Hava Kuvvetleri, gerektiğinde ülke genelinde hızlı bir şekilde dağılabilmek için ana üs dışında düzenli olarak operasyon eğitimi almaktadır" denildi.

"Yol üslerinde operasyon, tüm Hava Kuvvetleri pilotlarının eğitiminin bir parçasıdır."

Yayınlanan fotoğraf ve videolardan, Norveç'in F-35A'larının 551. Bölge Yolundan kalkış ve iniş yapabilmeleri için özel bir önlem alınmadığı görülüyor.

Norveç Müşterek Taarruz Uçakları, bugün hizmette olan ve sürükleme paraşütüne sahip tek uçaklar olmaları bakımından benzersizdir.

Gelecekte Finlandiya ve Kanada F-35A'larına da dahil edilecek olan bu özellik, jetlerin kötü kış hava koşullarında güvenli bir şekilde iniş yapmalarına yardımcı olmak için var.

Ayrıca frenleme sistemlerinde daha az aşınma ve yıpranma sağlıyor. Bu özellik yol ve diğer kısa saha operasyonları için de uygun olabilir, ancak Baana 23 sırasında bu özelliğin kullanıldığına dair bir gösterge yok. F-35'in paraşütü ikiz kuyrukları arasında gizli bir kaporta içine yerleştirilmiştir.

Finlandiya'nın F-18C/D Hornet avcı uçakları ve PC-12NG hafif hizmet uçaklarının yanı sıra Birleşik Krallık'tan Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) Typhoon'ları da Baana 23'e katılıyor. Bu tatbikat aynı zamanda RAF Typhoon'larının Finlandiya'daki yollardan ilk kez operasyon gerçekleştirdiği tatbikattır.

Yolların geçici pist olarak kullanılması fikri, özellikle de yerleşik hava üslerinin ortadan kaldırılması ya da bunun gerçekleşme riskinin yüksek olması durumunda, yeni değildir.

Belirtildiği üzere, Baana yıllık bir tatbikattır ve Finlandiya'nın bunu yapmaya hazır olma konusunda uzun bir geçmişi vardır. Komşu ülke İsveç de dahil olmak üzere diğer pek çok hava kuvveti de düzenli olarak yol operasyonları yapmak üzere eğitim almaktadır.

Aynı zamanda bu taktik Amerika Birleşik Devletleri ve NATO'daki diğer ülkeler de dahil olmak üzere yeniden revaçta.

Finlandiya onlarca yıldır sürdürdüğü tarafsızlık politikasının ardından bu yılın Nisan ayında bu ittifaka üye oldu. Diğer Baana 23 katılımcıları olan Norveç ve Birleşik Krallık da üyedir.

NATO içinde karayolu operasyonları, Rusya'nın Ukrayna'yı topyekûn işgaliyle daha da artan saldırganlığına ilişkin endişeler nedeniyle yeniden ilgi görmeye başladı. Finlandiya'yı ittifaka katılmaya iten de buydu.

İsveç'in de üyelik için bastırmasına neden oldu. Finlandiya ve İsveç aynı zamanda Danimarka ve Norveç'in de dahil olduğu yeni bir İskandinav hava savunma paktının da parçası.

Norveçli Tümgeneral Folland da bugün yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Bu [Baana 23] aynı zamanda İskandinav bölgesindeki askeri-hava iş birliğinde başlattığımız heyecan verici gelişmenin bir göstergesidir."

ABD ordusu, özellikle Pasifik'te Çin'e karşı olası bir üst düzey çatışma bağlamında, dünyanın başka yerlerindeki üslerinin savunmasızlığı konusunda da giderek daha fazla endişe duymaktadır.

ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Deniz Piyadeleri, yeni seferi ve dağıtılmış harekat konseptleri geliştirme ve iyileştirme çabalarının bir parçası olarak, F-35'leri ve diğer uçakları yollardan ve diğer uzak veya sade yerlerden çalıştırmanın yollarını araştırıyor.

Bu haberin başında da belirtildiği üzere, Deniz Piyadeleri bu yılın başlarında A varyantında bulunmayan kısa ve dikey kalkış ve iniş kabiliyetlerine sahip F-35B'lerini kullanarak karayollarından operasyon yürütebileceğini göstermiştir.

Servis ayrıca taşıyıcı tabanlı F-35C'leri karadaki geçici uçak pistlerinden, hatta kısa pistleri olanlardan bile, taşınabilir tutucu teçhizatla birlikte kullanabileceğini göstermiştir.

F-35A'lar da tutucu kancalara sahiptir, ancak bunlar daha az sağlamdır ve yalnızca acil durumlarda kullanılır.

Birleşik Krallık'ın Typhoon avcı uçaklarıyla da olsa Baana 23'e katılımı, RAF'ın bu yılın başlarında F-35B'lerini ileride karayollarından kullanmak üzere daha fazla eğitme planlarını özetlemesini de takip ediyor. RAF yıllardır genel olarak karayolu operasyonlarına yeni bir vurgu yapmaktadır.

Sonuç olarak, Norveç'in F-35A'ları bu hafta ilk kez bir otoyola inmiş olabilir, ancak bu kesinlikle Müşterek Taarruz Uçaklarının yolları geçici uçak pisti olarak kullandığı son sefer olmayacak.