Çin, Rusya'ya savunma sanayii için ürün tedarik ediyor

Füze lançerleri, zırhlı araçlar ve stratejik bombardıman uçaklarının üretiminde yer alan ve aralarında yaptırım uygulanan şirketlerin de bulunduğu Rus firmaları, Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinin başlamasından bu yılın ilk çeyreğine kadar Çin'den on binlerce sevkiyat aldı.

Bu durum, tarafsız kalmakta ısrar eden Çin'in çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan görüşmelerde kendisini kilit bir barış arabulucusu olarak konumlandırmaya çalıştığı bir döneme denk geliyor.

Çin'in diğer ülkelere ihracatı önemli ölçüde düşmüş olsa da Çin ve Rusya arasındaki ticaretin bu yıl 200 milyar doları aşarak yeni bir rekor kırması bekleniyor.

Bir ticaret verisi görselleştiricisi olan Observatory of Economic Complexity’nin analizine göre, askeri kullanım potansiyeli olan malların ihracatı bu Haziran'da sona eren yılda bir önceki yıla kıyasla üç kattan fazla arttı.

Bu tür mallar çift kullanımlı olarak sınıflandırılıyor, yani sivil amaçları da var, bu da Çin'in uluslararası yaptırımları atlatmasına ve Rusya ile yalnızca yasal ticaret yaptığını iddia etmesine izin veriyor.

Çin'in desteği Rusya'nın yaptırımlardan kurtulmasına yardımcı oluyor gibi görünürken, Batı'nın Moskova'ya karşı yürüttüğü ve Rusya ekonomisini felce uğratmayı amaçlayan kampanyanın önemli bir bölümünün etkinliğinin sorgulanmasına yol açıyor.

Açık kaynaklı bir araştırma kuruluşu olan Molfar Global tarafından derlenen rakamlara göre, bir Çinli şirket savaştan önceki iki ay içinde Rusya'ya 1.000 insansız hava aracı gönderdi.

Shantou Honghu Plastics adlı bu firma, web sitesinde ve sosyal medya profillerinde kendisini çocuk oyuncakları toptancısı olarak tanımlıyor.

İnsansız hava araçları Samson adlı bir Rus firmasına gönderilmiş, Samson da benzer şekilde kendisini oyun ve oyuncak toptancısı olarak tanımlıyor ve halka açık şirket kayıtlarına göre sadece 10,000 ruble sermayesi olduğunu belirten paravan bir şirket gibi görünüyor.

Ardından, Ukrayna'da savaş başladıktan dört gün sonra Çinli Hems999 şirketi iki helikopter tedarik etti.

Bir başka Çinli firma, Tianjin Huarong Aviation, savaşın başlamasından bu yana Rusya'ya dört Airbus helikopteri transfer etti.

Tüm helikopterler, başlıca müşterisi Ukrayna'da konuşlanmış olan ve Putin'in uzun süre korumalığını yapmış Viktor Zolotov tarafından yönetilen Rus Ulusal Muhafızları olan Rus firması Ural Helicopter tarafından teslim alındı.

Çinli firmalar da 2022'nin başından bu yılın ilk çeyreğine kadar 50'den fazla Rus şirketine optik nişangah gönderdi.

Bu ürünlerin ithalatı geçen yıl bir önceki yıla kıyasla neredeyse iki katına çıkarak 2,5 milyon dolara ulaştı.

Molfar tarafından Çin ticaret verileri toplayıcısı 52wmb'den alınan verilere göre, Yiwu Wojie Optics Instrument, daha önce Rus içişleri bakanlığına bu tür mallar ve gece görüş ekipmanı tedarik etmiş olan Rus firması CEK'e verilen optik nişangahların çoğunu (yaklaşık 2.500) oluşturdu.

Faturalarda bu tür ekipmanların "avcılık" için olduğu belirtiliyor, ancak cihazlar askeri silahlara takılabiliyor ve askeri operasyonlar için gelişmiş görüş sunuyor.

Molfar'ın araştırmasına göre Çin'in ihraç ettiği turbojetler ve radar füze navigasyon sistemleri de Hindistan ve Kosta Rika üzerinden Rusya'ya yeniden ihraç ediliyor.

Ticaret verilerine göre, Rusya'nın silah üretimi için hayati önem taşıyan hammadde ve bileşen ithalatı arttı.

Çin 2022 yılında Rusya'ya 18 milyon dolarlık titanyum alaşımlı ürün ihraç ederek bir önceki yılın neredeyse iki katına çıktı.

Hafif ve ısıya dayanıklı titanyum alaşımları, askeri uçak ve silah üretiminde kullanılan önemli bir malzemedir.

Titanyum plakalar ve çubuklar Çin'den, Rusya'nın Rostec savunma holdinginin bir parçası olan hava savunma füze lançerleri geliştiricisi NPP Start'a gönderildi.

Titanyum ürünler ayrıca uçak bakım ve onarımı yapan ve Putin ve diğer Kremlin yetkililerinin hava taşımacılığını denetleyen bir kuruluş için iş yapan S7 Technics'e de gönderildi.

S7 ayrıca, yaptırımların Airbus ve Boeing uçakları için Batı yapımı bileşenlerin tedarikini kesmesinin ardından Rus havayolu şirketlerinin filolarını çalışır durumda tutabilmeleri için uçak yedek parçaları üretmeye çalışıyor.

Çinli şirketler ayrıca Ukrayna'ya seyir füzesi saldırılarında kullanılan Tu-95 ve Tu-160M gibi uzun menzilli bombardıman uçakları üreten ve bunların bakımına yardımcı olan Tupolev'e magnezyum alaşımları gönderdi.

Kamaz Typhoon gibi zırhlı araçları Rus askerlerini ve kargolarını taşıyan Kamaz araçlarının üretimiyle bağlantılı şirketler Çin'den en az 520 sevkiyat aldı.

Mallar arasında silah ve askeri teçhizat üretiminde kullanılabilecek yedek parçalar, kaynak makineleri ve lazer tezgahları da yer aldı.

Kamaz zırhlı araçlarının üretiminde yer alan ya da bu araçlar için motor üreten Rus firmalarına Çin tarafından çelik gönderildi. Rusya'nın en büyük firmalarından biri olan ve Kamaz araçlarının üretiminde iş birliği yapan Magnitogorsk Demir ve Çelik Fabrikası da sevkiyat yapılan firmalar arasındaydı ve ABD ve Ukrayna tarafından yaptırıma tabi tutulmuştu.

Wuxi Tianxing Steel ve Xi'an Alpha Metal gibi bazı Çinli firmaların Moskova'da ofisleri ya da Rusça web siteleri bile var ve askeri bağlantılarını gizlemek için çok az çaba sarf ederek ana sayfalarında savaş uçakları ve donanma gemilerinin resimlerini yayınlıyorlar.

Çin de arka kanallar aracılığıyla Rusya'ya hammadde tedarik ediyor olabilir.

Pekin ve Moskova'nın, balistik füzeleri itmek için kullanılan kimyasal bir bileşik olan amonyum perklorat tedarik etmek için İran'la gizli görüşmeler yaptığı bildiriliyor - eğer anlaşmaya varılırsa, bu anlaşma muhtemelen resmi ticaret kayıtlarından gizlenecektir.

Rusya işgalin başlamasından bu yana ticaret verilerini yayınlamadı, ancak en büyük ticaret ortağı Çin'den gelen rakamlar, Putin dünya sahnesinde dışlanırken ve hem Batılı şirketler hem de ülkeler Moskova ile ilişkilerini keserken bile Pekin'in önemli bir can simidi haline geldiğini gösteriyor.

Çin lideri Şi Cinping, savaşın patlak vermesinden önceki haftalar da dahil olmak üzere Putin'le birkaç kez görüştü ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ile sadece Nisan ayında bir saatlik bir telefon görüşmesi yapmayı kabul etti.

Pekin bu yılın başlarında kendi pozisyonunu tekrarlayan ve savaşı sona erdirmek için herhangi bir çözüm önermeyen 12 maddelik bir "barış bildirisi" yayınladı.

Çin, bu yılın başındaki ilk tura katılmamayı tercih ettikten sonra 6 Ağustos'ta Suudi Arabistan'daki ikinci tur barış görüşmelerine katıldı. Ukrayna'da yaşananları hala bir "işgal" olarak tanımlamayı reddediyor.

Şirketlerden hiçbiri The Telegraph'ın yorum taleplerine yanıt vermedi. CEK gibi bazı şirketlere ise ulaşılamadı.

The Telegraph, 2022 yılının başından bu yılın ilk çeyreğine kadar Çin'in Rus savunma müteahhitlerine ve askeri teçhizat üreticilerine yaptığı malzeme ihracatını gösteren kapsamlı verileri inceledi.

Bulgular OEC ve Molfar'dan elde edilen verilerin analizine dayanmaktadır.