Çin'in "yeri doldurulamaz" olarak gördüğü Roket Gücü'ndeki tasfiyeler ne anlama geliyor?

Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun Roket Gücü, kısa menzilli füzeleri yöneten küçük bir komutanlıktan, dünyada anlamlı bir şekilde genişleyen tek nükleer stoku denetleyen ve Çin'in en üst düzey liderine doğrudan bağlı olan bir komutanlık haline geldi.

Füze operasyonlarının hassasiyeti, Çin devlet medyasının roket gücü hakkında çok az ayrıntı sunması anlamına geliyor.

Ancak Şi'nin birime öncülük etmesi için yeni bir liderlik ekibi ataması, iç işlerine bir pencere açtı ve en üst kademelerinde bir yolsuzluk tasfiyesini doğruladı.

Bu çalkantı, ABD Başkanı Joe Biden'ın Pekin'i Tayvan'ı işgal etmekten caydırmak için ticaret kontrolleri yoluyla Çin'in askeri modernizasyonunu engellemeye yönelik küresel bir kampanya yürüttüğü bir döneme denk geliyor ki bu da muhtemelen roket gücünün adayı füzelerle bombalamasını gerektirecek bir girişim.

1. Çin'in roket gücü ne zaman kuruldu?

Daha sonra ülkenin füze ve uzay programlarını yönetecek olan önde gelen Çinli bilim adamı Qian Xuesen 1956 yılında bir roket gücü kurulmasını önerdi ve devrimci generallere bunun modern savaş için çok önemli olduğunu söyledi.

On yıl sonra Başbakan Zhou Enlai, Çin'in o zamanki küçük kara tabanlı, kısa menzilli füze stokunu denetlemek için İkinci Topçu birimini kurdu. Zararsız ismi, özellikle Çin ve Sovyetler Birliği arasında gerilim tırmanırken, görevini önemsiz göstermek için tasarlanmıştı.

Bu gizlilik perdesi, birimin nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip kıtalararası füzeler de dahil olmak üzere modern silahlarını ilk kez Pekin'deki Ulusal Gün kutlamalarında sergilediği 1984 yılına kadar devam etti.

Bir savunma raporuna göre, 2013 yılına gelindiğinde birim Çin'in nükleer cephaneliğinden tamamen sorumluydu ve konvansiyonel füzelerle hassas saldırılar düzenliyordu.

2. Şi bu konuda ne zaman ciddileşti?

Şi 2015 yılında orduyu yeniden organize ettiğinde - operasyonları düzene sokmak için 300.000 personeli işten çıkardığında - İkinci Topçu Birimi’ne Roket Gücü adını vererek bu birimi ordu, donanma ve hava kuvvetleriyle aynı statüye yükseltti.

Bu hamle, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki toprak anlaşmazlıklarının arttığı ve on yıllardır beklettiği çoklu savaş başlığı taşıyabilen uzun menzilli füzeleri kullanmaya başladığı döneme denk geldi.

Şi açılışta roket gücünün "ülkemizin büyük bir güç olarak konumunun stratejik bir dayanağı" ve "ulusal güvenliğin korunmasında önemli bir köşe taşı" olduğunu söyledi.

Bir sonraki Eylül ayında Çin lideri roket gücünü denetledi ve tehditleri kontrol altına alma ve ulusal güvenliği sağlamadaki "yeri doldurulamaz" rolü için birimi övdü.

Çin'deki öneminin bir işareti: eski Roket Gücü komutanı Wei Fenghe 2018 yılında savunma bakanı oldu.

3. Roket Gücü'nün ateş gücü nedir?

Boyut olarak donanma, hava kuvvetleri veya kara kuvvetlerinden çok daha küçük olsa da, füze birimi Çin'in ABD ile olan büyük güç rekabeti için kritik öneme sahip nükleer caydırıcılık yeteneklerine sahip ve bu yetenekler giderek artıyor.

Amerikan Bilim Adamları Federasyonu'na göre, 2015'teki yükselişinden bu yana Çin'in nükleer harp başlığı envanteri %58 artarak Mart 2023 itibariyle 410'a ulaştı.

Bu rakamlar ABD ve Rusya'nın gerisinde kalsa da, ABD Savunma Bakanlığı'nın geçen yılki bir raporuna göre, Çin'in mevcut genişleme hızıyla devam etmesi halinde, Asya devinin nükleer stokunun 2035 yılına kadar "yaklaşık 1.500 harp başlığına" ulaşması muhtemel.

Kaliforniya'daki Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'ne bağlı James Martin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Çalışmaları Merkezi'nin Temmuz ayında yayınladığı bir rapora göre, Çin'in füze gücü şu anda altı üsse bağlı en az 40 muharip füze tugayından oluşuyor.

Yazarlar, Çin'in hem ABD'ye ulaşabilen hem de bölgesel olarak konuşlandırılabilen füze güçlerini dramatik bir şekilde arttırmasının "Doğu Asya'daki stratejik denge üzerinde ciddi etkileri" olduğunu yazdılar.

Roket Gücü'nün cephaneliğinin baş tacı DF-41 kıtalararası balistik füzedir. Dünyanın en uzun menzilli füzelerinden biri olan bu füze, birden fazla savaş başlığı taşıma ve ABD'nin herhangi bir yerini vurma kapasitesine sahiptir.

4. Herhangi bir Tayvan işgalinde nasıl hareket eder?

Şi, Çin'in gerekirse güç kullanarak kontrol etmesi gerektiğini söylediği Tayvan'ı işgal etmeye karar verirse, PLA'nın füze komutanlığı çok önemli bir rol oynayacaktır.

Dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi geçtiğimiz Ağustos ayında Taipei'yi ziyaret ettiğinde, Çin Pelosi'nin ziyaretini protesto etmek için askeri tatbikatlar sırasında 11 balistik füze ateşledi ve bunlardan birkaçı adanın üzerinden geçti.

Tayvan Savunma Bakanlığı Nisan ayında, PLA'nın Başkan Tsai Ing-wen'in ABD gezisine misilleme olarak adaya hassas saldırılar düzenlemesinin ardından Çin'in roket gücünü gözlemlediğini söyledi.

Middlebury raporuna göre roket gücü ayrıca orta menzilli bir balistik füze olan DF-17'leri Tayvan'ın kıyı şeridinden yaklaşık 400 kilometre uzağa yerleştirdi. Bir saldırı durumunda bu silahlar Tayvan hava savunmasını hızla vurarak orduya "mümkün olduğunca az uyarı süresi" tanıyabilir.

5. Peki ya liderlik tasfiyeleri?

Eski Roket Gücü şefi Li Yuchao ve iki yardımcısının kamuoyunun gözünden düştükten sonra yolsuzluk nedeniyle soruşturulduğu iddiaları ortaya çıktı.

Çin bu kişiler hakkında yorum yapmadı ancak devlet medyası daha önce donanma komutan yardımcısı olan Wang Houbin'in Li'nin yerine kuvvet komutanı olarak atandığını duyurunca soruşturma söylentileri güçlendi.

Li'nin geçtiğimiz Ekim ayında Komünist Parti'nin güçlü Merkez Komitesi'ne dahil edilmesi, bu görevde 16 aydan daha uzun süre kalmayı planladığını gösteriyordu.

Devlet medyasına göre, hava kuvvetlerinin Güney Tiyatro Komutanlığı'ndan Xu Xisheng, bir yolsuzluk soruşturmasına ilişkin doğrulanmamış medya raporlarında adı geçmeyen Xu Zhongbo'nun yerine Roket Kuvvetleri'nin siyasi komiseri oldu.

Çinli analistler, roket kuvvetlerinden olmayan kişilerin kilit rollere atanmasının Şi'nin “evi” temizlemeye çalıştığını gösterdiğini söyledi.

Revizyon, Şi'nin askeri liderliği güçlendirme çağrılarını dile getirdiği ve PLA'nın beş yıldan uzun bir süredir devam eden yolsuzluk vakalarına ilişkin bir soruşturma başlattığı sırada gerçekleşti.

Soruşturma kapsamında "projeler ve ordu birimleri hakkında bilgi sızdırmak" ve bazı şirketlerin ihaleleri kazanmasına yardımcı olmak da dahil olmak üzere sekiz konu incelenecek.

6. Şi için durum ne kadar kötü?

Üst düzey liderler arasındaki yolsuzluk, Şi'nin neredeyse tüm görev süresine yayılan PLA'yı temizleme kampanyasına bir darbe daha vuracaktır.

Bu kampanya 2014 yılında Çin'in, PLA'yı denetleyen Merkezi Askeri Komisyon'un iki başkan yardımcısı da dahil olmak üzere bazı üst düzey mevcut ve emekli generalleri hakkında soruşturma açmasıyla başladı.

Bu kampanya 2019'daki mahkumiyet kararıyla devam etti.

Fang Fenghui'yi rüşvet almaktan ömür boyu hapse mahkum etti.

Bir zamanlar CMC'de görev yapan Fang, Çin'in en görünür memurlarından biriydi ve Şi'ye 2017 yılında Florida'da eski Başkan Donald Trump ile yaptığı ilk görüşmede eşlik etmişti.

California Üniversitesi Küresel Çatışma ve İşbirliği Enstitüsü Direktörü Tai Ming Cheung, Şi'nin yolsuzluk tasfiyelerine devam etme konusundaki kararlılığının, temel bir sorunu ele almak için etkili savaş mücadelesi üzerinde kısa vadeli etkiyi riske atma isteğini gösterdiğini söyledi.

Ancak 2027 yılına kadar modern bir ordu kurma hedefini açıklayan Şi'nin önünde "orduyu temizlemek için kısa bir fırsat penceresi" olduğunu da sözlerine ekledi.