Darya Dugina suikastinin arka planı
Kremlin’in ünlü propagandisti, Rusya’nın en ünlü “Avrasyacı”sı Aleksandr Dugin tam bir sene önce – 20 Ağustos 2021’de sosyal medyada “Beni öldürmeyen şey başka birini öldürür” diye paylaşımda bulunmuştu. Bir sene sonra onu öldürmeyen patlama kızını öldürdü…
****
20 Ağustos akşamı Moskova vilayetinde Rusya’nın ünlü propagandistlerinden Aleksandr Dugin’in kızı Darya Dugina arabasının patlaması sonucu hayatını kaybetti.
Trajik olay Podmoskovye’de, Mojaysk otoyolunda yaşandı. Darya Dugina, babası Aleksande Dugin, kemancı Petr Lundstrem ve aşırı muhafazakar “Rus Ufku” harekatının başkanı Andrey Krasnov ile birlikte, Zaharove’de bulunan Puşkin açık hava müzesinde düzenlenen “Gelenek” festivalinde gitmişti. Aleksandr Dugin, “Gelenek ve tarih” konulu konuşma yaptığı festivalden kızı ile birlikte dönecekti. Ancak Rus basınında yer alan haberlere göre, son anda başka bir araca binmeyi tercih etti.
Darya Dugina, ise babasına ait Toyota Land Cruiser Prado ile yola çıktı. Bazı kaynaklar, Darya’nın genellikle kendisine ait Hyundai markalı arabayı kullandığını, dün nedense babasının aracını tercih ettiğini söylüyor. Komsomoslkaya Pravda gazetesi ise kolluk kuvvetlerindeki kaynaklara dayanarak, aracın Darya’ya ait olduğunu yazıyor.
Araç hareket ettikten 4 kilometre sonra patlama oldu, Dugina araç kontrolünü kaybetti, araba yoldan çıktı, patlamanın etkisiyle duvara çarptı ve yanmaya başladı. Kommersant gazetesinin haberine göre, Darya Dugina’nın aşırı yanmış cesedi arabanın içinde bulundu.
Alekandr Dugin olay yerine geldiğinde kızının patlamış arabası ile karşılaştı. Kremlin yanlısı politika uzmanı Sergey Makrov, Dugin’in durumunun kötüleştiğini ve hastaneye kaldırıldığını söyledi, ancak başka detay açıklamadı.
Olayla ilgili Rusya Soruşturma Komitesi soruşturma başlattı. Soruşturma Komitesi Başkanı Bastrıkin, soruşturmayı bizzat kontrol edeceğini açıkladı. Komiteden yapılan açıklamada, Dugina’nın aracına sürücü koltuğunun altına patlayıcı madde yerleştirildiği bildirildi. Olayın önceden hazırlandığı ve sipariş olduğu vurgulandı. Rus basınına göre, bomba araca hiçbir kameranın olmadığı Zaharevo’daki müze otoparkında yerleştirilmiş olabilir.
Darya Dugina kimdi?
29 yaşındaki Darya Dugina, babasının sağ koluydu. Dugin’in tüm basın faaliyetlerini yürütüyor, basın sekreteri ve yardımcısı olarak çalışıyordu.
Moskova Lomonosov Devlet Üniversitesinin felsefe bölümünden mezun olan Darya, babasının kurduğu Uluslar arası Avrasyacılık Harekatının yorumcularındandı. Darya Platonova takma ismiyle Kremlin yanlısı Russia Today ve Tsargrad’da yazılar yazıyor, Rusya devlet televizyonlarında yayınlanan propaganda şovlarına konuk olarak katılıyordu. Kendi Telegram kanalında ise babasının ve Rus propagandistlerin makalelerini, fikirlerini yayınlıyordu.
Çok iyi derecede Fransızca bilen Darya Dugina, babasının hareketi ile Fransa’da Le Pen’in partisi ve İspanya’daki ayrılıkçılar arasında bağlantılar kurmuştu. Dugina’nın Türkiye’de ise Doğu Perinçek grubu ile ilişkileri vardı.
Darya Dugina, aynen babası gibi Ukrayna’nın işgalinin aktif destekçilerindendi ve yayına hazırlanan “Z Kitabı” adlı işgali savunan kitabın da yazarlarındandı. Henüz adı Simonyan, Solovyev, Kiselyev, Skabayeva gibi “ünlüler” sırasında geçmese de, Darya Dugina, Temmuz ayında İngiltere’nin yaptırım uygulanacak kişiler listesine eklendi.
Ölümünden sonra Darya Dugina’nın Rusya’nın Birinci Kanal’ında yayınlanan propaganda programında yaptığı konuşma sosyal medyada yayınlandı.
Dugina o konuşmada Ukrayna’daki savaşla ilgili şu cümleleri kullanmıştı:
“Ruslar bu sivilleri ölümden kurtarmaya ve kazanmaya çalışıyor. Peki ölüm nedir? Klasik dönem şairleri, mesela, Novalis’i hatırlarsak, ölüm sobosnost’un (Rus Ortodoks felsefesine göre, manevi birlik, kolektif bilinç – G.Ş) kaybıdır. Ukrayna’da bu sobornost, halkın birliği kayboldu, agresif ideolojiye ve Rusofobiye sahip gruplar ortaya çıktı. Şimdi ideolojilerin, iki farklı medeniyetin, vizyonun mücadelesi devam ediyor…Biz bu operasyonu çok incelikli yürütüyoruz. Ancak belki de daha sert olmak gerekiyor. Daha az affetmemiz gerekiyor. Mariupol’de, Donetsk’de, her kentte Lahey gibi mahkemeler kurmak lazım. Bu insan olmayanların suçlarının araştırılması gerekiyor. Bunlar insan değiller…”
Darya Dugina, savaş sırasında Donbas’a giderek Mariupol’de Azovstal fabrikasını ziyaret etmiş ve orada daha önce Rusofobisi olanların ideolojik şebekesinin bulunduğunu ve bu nedenle şeytani enerji hissettiğini söylemişti.
Dugina’nın Ukrayna’da savaş için “gönüllü” toplama faaliyetlerinde de yer aldığı daha önce Rus basınında yer almıştı.
Hedef Dugin miydi?
Rusya propaganda araçları, olayın hemen ardından katlin Ukrayna tarafından düzenlendiğini iddia etti. Ancak henüz Rus propagandası hedefin Aleksandr Dugin mi, yoksa kızı mı olduğu konusunda nihai karar vermiş değil.
Kremlin’in propaganda araçlarından Tsargrad, “Kiev titreyecek” başlıklı makale yayınladı. Makalede Ukrayna Güvenlik Servisi ve Cumhurbaşkanlığının hedef alınması gerektiği vurguladı.
Kremlin’in en önemli propagandistlerinden Margarita Simonyan, Ukrayna’da karar alınan binaların vurulması gerektiğini ima etti.
Rusya Federasyon Konseyi Anayasa Komitesi Başkanı Andrey Klişas, Telegram kanalından yaptığı açıklamada
“Teröristlerin, siparişçilerin ve katillerin bulunarak yok edilmesi gerekiyor”
dedi. Sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti başkanı Denis Puşilin, Dugina’nın ölümünden Ukrayna’nın sorumlu olduğunu, cinayetim Dugin’i öldürmek amacıyla işlendiğini iddia etti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova
“Puşilin’in sözleri doğruysa, Ukrayna izi doğrulanırsa, Kiev rejiminin gerçekleştirdiği devlet teröründen bahsetmek gerekecek”
dedi.
Rusya Duma üyesi Aleksandr Hinşteyn bu cinayetin aydınlatılmasının Rus kolluk kuvvetleri için onur meselesi olduğunu söyledi.
Dugina’nın en son katıldığı “Gelenek” festivalinin organizatörlerinden yazar Zahar Prilepin, Dugin’in kızının ölümünü Ukrayna’daki Givi ve Motorola lakaplı ayrılıkçıların öldürülmesi ile kıyasladı ve Zelenskiy’nin bu tür eylemlere onay verdiğini bildirdi.
Duma’nın Uluslar arası İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutskiy ise
“Darya Dugina’nın otomobilinin patlatılması Rus Dünyası ideolojisine yönelik barbarca saldırıdır”
dedi.
Ukrayna, olayla ilgisinin olmadığını duyurdu. Cumhurbaşkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, Dugina’nın katlinde Ukrayna’nın herhangi rolünün olmadığını bildirdi. “Biz terör devleti değiliz” diyen Podolyak, Dugina’nın ölümünün Rusya’nın iç siyasi güçleri arasındaki çatışmanın sonucu olabileceğini söyledi.
Dugin kimdir?
Türk basını Aleksandr Dugin’i genellikle Rusya’nın en önemli “beyin”lerinden biri, Putin’in özel temsilcisi, Putin’in danışmanı gibi sunuyor. Buna Batı basınında zaman-zaman yer alan “Putin’in beyni”, “Putin’in akıl hocası” gibi sıfatlar da ekleniyor.
Oysa Dugin hiçbir zaman Putin’in özel temsilcisi veya danışmanı olmadı. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde propaganda için görevlendirilen yüzlerce Kremlin propagandistlerinden biri olarak “seçim vekili” sıfatıyla görev yapmışlığı olsa da, Kremlin’de hiçbir zaman bir statüsü olmadı. Hatta Putin ile yüz yüze görüşmüş bile değil. Bunu kendisi de dolaylı yolla itiraf ediyor:
“Kimle görüştüğüm önemli değil, önemli olan benim fikirlerim kazanıyor”.
Dugin, daha önce Sergey Narışkin’e (Devlet Başkanlığı İdaresi Başkanı olduğu dönemde) danışmanlık yaptı. Aynı zamanda bir dönem Putin’in ekonomi danışmanlığını yapan Sergey Glazyev ve Putin’e ve istihbarata yakın isimlerden Konstantin Malofeyev ile de yakın ilişkileri bulunuyor.
Ancak özellikle Rus propagandasının etkili olduğu ve Rusya konusunda gerçek bilgilerin kısıtlı olduğu ülkelerdeki “gizemli danışman” rolü de çok hoşuna gitmiş olacak ki, Dugin kendisini basit bir propagandistin daha üstünde bir yerde konumlandırıyor, Kremlin temsilcileri ile en az haftada bir defa görüştüğünü iddia ediyor ve “Putin’in özel danışmanı” sıfatına itiraz etmiyor.
Moskova doğumlu Aleksandr Dugin, Sovyet istihbarat subayı bir babanın oğlu. Genç yaşlarında mistik öğretiler, spiritüalizm, siyasi radikalizm ile ilgilendiği, hatta faşist ideolojili yer altı gruplara üye ve SS hayranı olduğu biliniyor.
90’lı yıllarda Kremlin’de danışmanlık yapan Dugin o dönem ortaya çıkan, Vladivostok’tan Cebelitarık'a kadar Rusya İmparatorluğu kurma fikri ile yola çıkan Rusya Ulusal Bolşevik Partisi’nin de kurucularından. 1998’de görüş ayrılığı nedeniyle bu partiden ayrıldıktan sonra 2000’li yıllarda kurduğu küreselleşme ve Amerikan karşıtı Avrasyacılık harekatının başında bulunuyor. Kremlin’in benimsediği “Rus dünyası” konseptinin Dugin’e ait olduğu iddiaları da zaman-zaman basında yer alıyor. Dugin, bu görüşün, yani kendisinin Kremlin konseptinin belirleyicisi olduğu fikrinin yaygınlaşmasından çok memnun. Zira bu sayede Türkiye de dahil, farklı ülkelerde üst düzey görüşmeler yapmayı, ilişkiler kurmayı başardı. Bu ilişkiler sayesinde de Kremlin zaman-zaman kendisini gayri resmi “aracı” olarak kullanıyor.
Putin’in iktidara gelmesi ile Rusya’da Rus milliyetçiliğinin ve Avrasyacılık adı altında Rus yayılmacılığı fikrinin güçlendiği inkar edilemez gerçeklik. Özellikle 2012’deki Devlet Başkanlığı seçimlerinin ardından Rusya’da aşırı muhafazakar milliyetçi Rusların konumu daha da güçlendi. Dugin ve benzerlerinin yıldızı o yıllarda daha da parlamaya başladı.
Bunun nedeni Dugin’in çok akıllı olması değil, Putin’in Rus yayılmacılığına bakışlarının bu akımla örtüşmesiydi. İkisi de Batı’dan nefret ediyor, ikisi de Ukrayna başta tüm eski Sovyet coğrafyası ülkelerini bağımsız devletler olarak görme fikrinden nefret ediyor, ikisi de Avrasyacılık adı altında etnik Rus kültürünün hakimiyeti üzerine kurulu bir birlik hayal ediyordu.
Rusya Devlet Beşeri Bilimler Üniversitesi Felsefe bölümü öğretim görevlisi, filozof Arkadi Maler’in bu sözleri Dugin’in “ününün” sebeplerini açıklar nitelikte:
“Dugin’i övenler de, sövenler de onun yazdıklarını okumuyorlar ve okumayı da düşünmüyorlar. Onlar sadece biliyorlar ki, böyle aşırı muhafazakar bir adam var, her zaman Rusya’dan yana ve Batı’ya karşı. Burada Dugin’in yerine başka herhangi birine tepki de aynı olacak. Çünkü şartlı “vatanseverlerin” de, şartlı “liberallerin” de entelekt, yeterlilik, orijinallik değerlendirmesi onların ideolojik görüşleri ile orantılıdır”...
“News.ru” sitesine konuşan, adının açıklanmasını istemeyen Rus uzman da Dugin’in Putin’in gizli danışmanı olduğu, neredeyse kararları etkilediği düşüncesinin ve bu nedenle devletlerarası suikast hedefi olabileceği fikrinin abartılı bir propaganda miti olduğunu söylüyor. Rus uzmana göre, Dugin 2014 senesinde daha çok hedef olabilecek konumdaydı. Zira o zaman Rus milliyetçileri arasında ciddi görüş ayrılığı yaşanıyordu ve Dugin, işgalin Kırım’la sınırlı kalmasından dolayı Putin’i eleştirenlerin başında geliyordu. O dönem “Ukraynalıları öldürmek, öldürmek, öldürmek gerek” diyen Dugin, “Rus rönesansının yürüyüşünün Kiev’de taçlandırılması” gerektiğini savunuyordu...