Kamala Harris'i neler bekliyor?

ABD Başkanı Joe Biden adaylıktan çekildiğini açıkladı. Biden açıklamasında, görev süresinin geri kalanında başkan olarak görevlerini yerine getirmeye odaklanacağını söyledi. Biden bu hafta içerisinde kararıyla ilgili açıklamalarda bulunacak.

Biden yaptığı yazılı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

Amerikan dostlarım, Son üç buçuk yılda millet olarak büyük ilerleme kaydettik. Bugün Amerika dünyanın en güçlü ekonomisine sahiptir. Ulusumuzu yeniden inşa etmek, yaşlılar için reçeteli ilaç maliyetlerini düşürmek ve uygun fiyatlı sağlık hizmetlerini rekor sayıda Amerikalıya yaymak için tarihi yatırımlar yaptık. Toksik maddelere maruz kalan bir milyon gaziye kritik düzeyde ihtiyaç duyulan bakımı sağladık. 30 yıl aradan sonra ilk silah güvenliği yasasını çıkardı. İlk Afrikalı Amerikalı kadını Yüksek Mahkemeye atadı. Ve dünya tarihinin en önemli iklim yasasını çıkardı. Amerika hiçbir zaman liderlik konusunda bugün olduğumuzdan daha iyi bir konuma sahip olmamıştı.

Bunların hiçbirinin siz Amerikan halkı olmadan yapılamayacağını biliyorum. Birlikte, yüzyılda bir görülen bir salgının ve Büyük Buhran'dan bu yana görülen en kötü ekonomik krizin üstesinden geldik. Demokrasimizi koruduk ve muhafaza ettik. Ve dünya çapındaki ittifaklarımızı yeniden canlandırdık ve güçlendirdik. Başkanınız olarak hizmet etmek hayatımın en büyük onuru oldu. Her ne kadar yeniden seçilme niyetim olsa da, görevimden çekilip görev süremin geri kalanında yalnızca Başkanlık görevlerimi yerine getirmeye odaklanmamın partimin ve ülkemin çıkarına olacağına inanıyorum.

Kararım hakkında bu haftanın ilerleyen saatlerinde milletle daha ayrıntılı olarak konuşacağım.

Şimdilik, yeniden seçilmemi görmek için çok çalışan herkese en derin şükranlarımı sunmama izin verin. Tüm bu çalışmalarda olağanüstü bir ortak olduğu için Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e teşekkür etmek istiyorum. Ve bana gösterdiğiniz inanç ve güvenden dolayı Amerikan halkına en kalbi şükranlarımı sunmama izin verin.

Bugün her zaman sahip olduğum şeye inanıyorum: Birlikte yaptığımızda Amerika'nın yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Sadece Amerika Birleşik Devletleri olduğumuzu hatırlamamız gerekiyor.

Kamala Harris doğrudan aday mı?

 Demokrat Parti’de pek çok isim Kamala Harris’i aday olarak kabul edeceklerinin sinyalini verdi. Joe Biden 11 Temmuz’da NATO Zirvesi sırasında düzenlediği basın toplantısında “En başından bu yana başkan olabilecek niteliklere sahip olduğunu düşünmeseydim başkan yardımcısı olarak seçmezdim” demişti.

Beyaz Saray’da başkan yardımcısı olarak dört yıl tecrübesi bulunan Kamala Harris’in kararsızlar ve bağımsız seçmenlerin desteğini alabileceği yorumu yapılıyor.

Demokrat Parti ne yapacak?

Kurallar ön seçimin tekrarına izin vermiyor. Bir kişinin kendi partisi tarafından aday gösterilebilmesi için Demokrat Parti Ulusal Kurultayı’nda seçilmiş delegelerin çoğunluk oyunu alması şart.

1968 oya ihtiyacı olan Biden fiilen tek aday olduğundan şimdiden 3 bin 894 oyu var. Kurultay delegeleri dahil hiç kimse başkanı kenara çekilmeye zorlayamaz. Ama eşi veya partinin önde gelenleri tarafından adaylıktan çekilmeye ikna edilirse delegeler diledikleri aday için oy kullanmakta özgür hale gelir.

Süper delegeler

Bu da seçimi olması gerektiği gibi halk seçimi olmaktan çıkarıp elitlerin desteğini alma yarışına dönüştürür ve Biden’ın yerini alacak adaylar partinin önde gelenlerinin gözüne girmek zorunda kalır. Biden’ın çekildiği senaryoda ilk oylamada mutlak çoğunluk elde eden bir aday çıkmazsa çoğu eski parti yetkililerinden oluşan 700 “süper delegenin” de oy kullanmasına izin verilir.

Böylelikle 19-22 Ağustos’ta Chicago’da yapılacak Demokrat Parti Ulusal Kurultayı modern dönemde alışık olduğumuz gösteri niteliğinden çıkıp eski usule geri döner ve dört gün boyunca perde arkasındaki pazarlıklara sahne olur. Bu kargaşadan partinin ciddi şekilde bölünmüş olarak çıkması muhtemel. 1976’da Cumhuriyetçi Parti yöneticileri Ronald Reagan’a karşı Gerald Ford’u desteklediğinden beri Amerika bu kadar tartışmalı bir kurultaya tanık olmadı.

DNC devrede

DNC'nin 2022'de kabul edilen prosedürleri, başkan ya da başkan yardımcısı adayının çekilmesi ya da ölmesi halinde oylama yaparak yeni bir aday seçme yetkisi veriyor.

Bu durumda DNC'nin, partinin Kongredeki liderleriyle ve üst düzey yetkilileriyle istişare ederek bir rapor sunması gerekecek.

Ardından, ismi ortaya atılan adayla ilgili DNC'de nihai karar verilecek.

Deleger Kamala Harris'i seçecek mi?

Demokratik Ulusal Kongre kuralları gereği bu delegeler taahhütlerini yerine getirerek Biden’ın adaylığını desteklemekle yükümlülüler.

Halef belirleme konusunda parti içinde bir siyasi mekanizma bulunmuyor. Bu nedenle Ağustos kongresi bir aday seçim kongresine dönüşecektir.

Muhtemelen Biden'ın, adaylığını destekleyeceği taahhütünü veren delegeler üzerinde bir nüfuzu olacaktır. Ama bu delegelerin istediklerini yapma özgürlükleri de olacaktır.

Oy pusulasına ilk kimin isminin yazılacağına birkaç yüz parti çalışanından oluşan Demokrat Parti Ulusal Komitesi karar verir. Böyle bir toplantı tarihte sadece bir kez, 1972 yılında gerekti. O günlerde Demokrat başkan yardımcısı adayı Thomas Eagleton depresyon hastası olduğu ve elektroşok tedavisi aldığı ortaya çıkınca yarıştan çekilmek zorunda kalmıştı. Bugünkü durumda tacın başkan yardımcısı Kamala Harris’e devredilmesi muhtemel.

Biden’ın yerini alacak kişiyi bizzat onaylaması çok şey ifade ediyor. Ancak birçoklarına göre, Biden’ın çekilmeye yanaşmamasının bir sebebi de Harris’in aday olarak güvenilmezliği oldu. Özellikle Biden'ın kurultaydan önce adaylıktan çekilmesi, 2020'de berbat bir başkanlık kampanyası yürüten Harris’in karşısına yeni rakiplerin çıkma ihtimalini ortadan kaldırmıyor.

Mayıs 2024’te Politico’nun Morning Consult’a yaptırdığı ankete göre Amerikalıların sadece üçte biri Harris’in Trump’ı yenebileceğini düşünüyor. Kimliklere duyarlı bir partinin ilk siyahi ve ilk kadın başkan yardımcısını bypass etme girişimi tuhaf görünecek olsa da bunu yapacak rakipler muhtemelen çıkacaktır.

Diğer adaylar kimler?

Kim olabilir? İlk sırada Demokrat valiler var. California Valisi Gavin Newsom’ın başkanlığı çok istediği açık ve kendine kayda değer bir siyasi nüfuz inşa etti. Illinois Valisi J. B. Pritzker de benzer şekilde hırslı ve milyarlarca dolarlık mirası sayesinde seçim kampanyasını pekala yürütebilir.

Demokratların Trump’a karşı en çok şans verdiği, Kentucky’den Andy Beshear, Pennsylvania’dan Josh Shapiro ve Michigan’dan Gretchen Whitmer gibi ılımlı valiler ise etkili bir kampanya yürütmek için gereken para ve örgütlenmeyi sağlamakta zorlanabilir. Biden yönetiminin önde gelen isimleri de potansiyel adaylar arasında. Kabinedeki en parlak isimler arasında Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg ve Ticaret Bakanı Gina Raimondo bulunuyor. Georgia senatörü Raphael Warnock da karizmatik, iyi bir hatip ve kararsız bir eyaleti kazanmış olmanın gücüne sahip.

Kurultay öncesinde ve özellikle sonrasında neler olursa olsun Biden’ın yerine başka birini getirmek çalkantılı ve tartışmalı bir süreç olacak. Hayati seçimden önce böyle gürültülü bir gösteri Demokratlar için ideal olmaktan uzak. Ama son yıllarda ne kadar zor olduğu alenen görünen bir şeyi, dikkatleri Trump’tan başka yöne çekmeyi başarmaya giden tek yol bu olabilir.