Dünya Biden'ın “Gazze Barış Planı” hakkında nasıl tepki verdi?
Biden'ın açıkladığı 3 aşamalı “Gazze Barış Planı” hakkında ülkeler ve uluslararası yapılar nasıl tepki verdi? Plan, arabulucu ülkelerin politikalarını ve ABD-İsrail ilişkilerini nasıl etkileyecek?
Joe Biden geçtiğimiz günlerde, İsrail'in Gazze'deki tüm askeri operasyonlarını durdurmasını, Filistinli tutsaklara karşılık İsrailli rehinelerin iadesini ve yıkılan Filistin bölgesinin yeniden inşası için uluslararası bir çabayı öngören "kapsamlı" bir barış anlaşmasını duyurdu.
Hamas anlaşmaya olumlu tepki verirken, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu "Hamas'ın askeri ve yönetim kabiliyetlerinin yok edilmesi" şartının yerine getirilmemesi halinde anlaşmanın "yeni bir başlangıç olmayacağını" belirtti.
Peki ülkeler ve uluslararası yapılar, Biden'ın açıkladığı Gazze Barış Planı'nı nasıl değerlendirdi.
Avrupa Birliği
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Biden'ın Gazze için "gerçekçi" olarak nitelendirdiği ateşkes önerisini övdü ve bunun çatışmayı sona erdirmek için gerçek bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
Von der Leyen, öneriye tamamen katıldığını ve bu planın "savaşı ve Gazze'deki sivillerin çektiği acıları sona erdirmek için bir fırsat" olduğunu belirtti.
Von der Leyen yaptığı değerlendirmede;
"Bu üç aşamalı yaklaşım dengeli ve gerçekçidir. Acıları sona erdirmek için bir fırsat olduğunu düşünüyorum.”
ifadelerini kullandı.
AB'nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından sorumlu Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Biden'ın planını desteklediğini açıkladı.
Josep Borrell;
"Biden'ın kalıcı bir ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik yol haritasını destekliyoruz. Düşmanlıkların kalıcı olarak durdurulmasına, İsrail ordusunun geri çekilmesine ve Gazze'nin yeniden inşa çabalarının başlamasına destek vereceğiz. Savaş artık sona ermelidir."
değerlendirmesinde bulundu.
Çatışmanın önde gelen arabulucuları
Çatışmanın başlıca arabulucuları olarak kabul edilen Mısır ve Katar, Biden tarafından sunulan anlaşmaya yanıt vermemiş olsalar da Reuters, anlaşmaya olumlu tepki verdiklerini bildirdi.
İsrail'in geçen ay Hamas'ın kabul ettiği barış anlaşmasının neredeyse aynısını reddederek Gazze'nin güneyindeki Refah kentine acımasız bir saldırı düzenlemesinin ardından her iki taraf da hayal kırıklığına uğramıştı.
Bu nedenle iki ülkenin anlaşmaya itidalli yaklaştığı belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler
BM, Biden'ın açıklamasına daha ihtiyatlı yaklaşırken, BM Genel Sekreteri sözcüsü Stephane Dujarric;
“Bu planın, tarafları kalıcı barış için bir anlaşmaya götüreceğini umuyoruz”
açıklamasında bulundu.
İngiltere
İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron da Biden'ın açıklamasının ardından Hamas'ı anlaşmayı kabul etmeye çağırdı.
Cameron yaptğı açıklamada; rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'ye çok ihtiyaç duyulan insani yardımın ulaştırılması için bu fırsatın değerlendirilmesinin önemine vurgu yaptı.
David Cameron yaptığı açıklamada;
"Bu önemli bir an ve bu çatışmayı sadece şimdi değil, kalıcı olarak sona erdirmek için değerlendirmemiz gereken bir an olabilir. Olması gereken ilk şey Hamas'ın bu anlaşmayı kabul etmesidir. Bunun anlamı rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'ye uzun zamandır talep ettiğimiz yardımların akması olacaktır."
ifadelerini kullandı.
Netanyahu'nun “aşırı sağcı” koalisyon ortakları
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, anlaşmanın Netanyahu tarafından kabul edilmesi halinde partisinin "hükümeti feshedeceğini" açıkladı.
Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise;
“Önerilen taslağı kabul edecek bir hükümetin parçası olmayacağız.”
açıklamasında bulundu.
İsrail muhalefeti
İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, Netanyahu'yu Biden'ın Hamas'ın rehineleri serbest bırakacağı bir Gazze ateşkesi çağrısına kulak vermeye çağırdı ve aşırı sağcı koalisyon ortaklarının cayması halinde hükümeti desteklemeyeceğini belirtti.
İsrail muhalefet lideri Yair Lapid;
"İsrail hükümeti Biden'ın bu planını ve konuşmasını görmezden gelemez. Masada bir anlaşma var ve bu anlaşma yapılmalı. Netanyahu'ya anlaşmayı kabul ederse; Ben-Gvir ve Smotrich'in hükümetten ayrılması halinde yalnız kalmayacağını hatırlatırım.”
değerlendirmesinde bulundu.
Bu arada Netanyahu'nun başlıca seçim rakibi ve İsrail savaş kabinesi üyesi Benny Gantz, Biden'ın duyurusu hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
İsrail medyası ise; Benny Gant'ın Beyaz Saray'ın teklifinden dolayı "hayal kırıklığına uğradığını" iddia etti.
İsrailli esir aileleri ve İsrail halkı
Gazze'de tutulan İsrailli esirlerin aileleri, ülkelerinin hükümetine ateşkes planını kabul etmesi çağrısında bulunarak Netanyahu'dan teklifi desteklemesini istedi.
İsrailli esir yakınları, Biden'ın tekifinin ardından neredeyse tüm hafta sonu, İsrail sokaklarında eylem yaptı.
Ancak Pew Araştırma Merkezi tarafından yapılan yeni bir ankete göre İsraillilerin %39'u İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı askeri müdahalesinin doğru olduğunu, %34'ü ise yeterince ileri gidilmediğini düşünüyor.
Sadece %19'luk bir kesim çok ileri gidildiğini düşünüyor ki bu da halk arasında savaşa desteğin hala yüksek olduğu anlamına geliyor.