Dünyada sadece 93 kişiye devlet nişanları verildi

Türk Dil Kurumu’nun “Gördükleri önemli işlerden dolayı kişileri onurlandırmak için devletçe verilen anmalık, nişan.” Olarak tanımladığı devlet nişanı, 21. yüzyılda dünya ülkeleri için oldukça popüler bir hale geldi. Günümüzde özellikle iş adamlarının ve siyasetçilerin aldığı devlet nişanları çeyrek asır önce diplomatlara, gazetecilere ve sanatçılara layık görüldü. Bir diğer tanımında devlet makamlarının en yüksek düzeyli ödülü olarak nitelendirilen nişan statüsünü, Türkiye özelinde gdh takipçileri için inceledik.  80 darbesi ile Türkiye’yi etkisi altına alan Cunta rejimi gölgesinde hazırlanan 82 Anayasası’nın ardından Madalya ve Nişanlar Kanunu olarak düzenlenen yönetmelikte, devlet madalya ve nişanlarının çeşidini, verilecek kişileri, verilme, tescil, taşıma ve geri alınma usullerini, mirasçılara intikal şeklini, zayi halinde yapılacak işlemleri, bunların giderleri ile cezai müeyyidelere dair konulara yer verildi. Devlet madalyalarını 4 bentte sıralayan kanun sırasıyla şeref, övünç,üstün hizmet ve savaş madalyası olarak nitelendiriyor. Nişan çeşidi olarak ise devlet, cumhuriyet ve liyakat nişanı olarak yer alıyor.

Devlet liyakat nişanı

Liyakat nişanı, cumhurbaşkanının kararı ile ilim ve sanatta Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası alanda tanıtılması ve yüceltilmesini sağlayan yabancı kişilere verilen bir nişan olarak kanunda tanımlanıyor. İlk olarak Türkiye’nin 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal döneminde Alman diplomat Joseph Jacob Heinotten ve Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister’e verilen devlet liyakat nişanı Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel döneminde 33 kişiye , 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül döneminde ise 20 dünya vatandaşına verildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde ise henüz hiç verilmedi.

Cumhuriyet Nişanı

Yine cumhurbaşkanının kararı ve Türkiye Cumhuriyeti ile mensup olduğu devlet arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini, milletlerin birbirine yakınlaşmalarını sağlayan ülkelerin başbakanlarına, bakanlarına ve dış temsilcilik mensuplarına verilen bir nişan olarak sınıflanmaktadır. İlk olarak 11. Cumhurbaşkanı Gül tarafından 2010’da Pakistan Başbakanı Yusuf Gilani’ye verilen Cumhuriyet nişanı Gül döneminde 5 farklı ülkenin 6 temsilcisine verildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan döneminde ise sadece Suud prensi Muhammed Nayif’e ve Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed’e verildi.

Devlet Nişanı

Statü bakımından en yüksek nitelikte olan devlet nişanı kanuna göre cumhurbaşkanının kararı ile Türkiye Cumhuriyeti ile mensup olduğu devlet arasında dostça ilişkilerin geliştirilmesini ve milletlerin birbirlerine yakınlaşmalarını sağlayan ülkelerin devlet başkanlarına verilmek üzere ifade ediliyor. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı düzenlenen bir törenle cumhurbaşkanı veya cumhurbaşkanının görevlendireceği bir kişi tarafından beratı ve rozeti ile birlikte hak kazanana, hak kazananın hayatta olmaması halinde kendisi tarafından mirasçılarından birine bırakılmamış ise, en büyüklerinden başlamak üzere erkek çocuklarına, yoksa kız çocuklarına, çocukları yoksa babasına, o da yoksa annesine, annesi yoksa eşine, eşinin yokluğu halinde Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kanuni mirasçılarına intikal ediyor.

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde 30 devlet adamına verilen bu nişan ilk olarak 1994 yılında dönemin Polonya Cumhurbaşkanı’na verildi. Süleyman Demirel döneminde 12 Cumhurbaşkanı ve devlet başkanına verilen Türk Devlet Nişanı Ahmet Necdet Sezer döneminde is sadece Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Václav Havel´e verilirken Gül zamanında 11 devlet adamına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ise 5 devlet adamına verilmeye layık görüldü.