East Asia Forum: Çin ve ABD'nin gözü Tayvan'daki başkanlık mücadelesinde!

Avustralya merkezli East Asia Forum'da, 13 Ocak'ta Tayvan'da gerçekleşecek olan seçimlerin ve olası sonuçlarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Çin Tayvan'ı kendi yörüngesinde tutmak istediği ve muhtemel bir Demokratik İlerleme Partisi'nin yenilgisini Tayvan'ı dizginlemek için en iyi fırsat olarak gördüğü belirtilen analizde, ABD'nin ise Tayvan'ı kendi yörüngesinde tutmak için seçimleri yakından takip ettiği belirtildi.

Analizde ayrıca, son anket sonuçlarının taraflar arasında büyük bir rekabeti işaret ettiği belirtilerek, her adayın kazanmak için gerçek bir şansı olduğu belirtildi.

İşte East Asia Forum'da yayınlanan analiz:

Önümüzdeki dönemde, hem ABD hem de Çin, Tayvan'ın 2024 başkanlık seçimlerinin sonucunu izliyor olacak. Peki Tayvan'da 13 Ocak'ta yapılacak liderlik seçimi neleri değiştirecek.

Çin açısından, mevcut Başkan Tsai Ing-wen'in Demokratik İlerleme Partisi'nin (DPP) kazanacağı olası bir zafer, Taipei ile Pekin arasında uzun süreli düşmanlıkların habercisi olabilir.

Ancak birinci dereceden etkiler, başkanlık yarışının ulusal kimlik, enerji politikası ve ekonomiyi etkileyeceği Tayvan'da hissedilecek.

Tayvan'ın 13 Ocak'ta gerçekleşecek olan 2024 başkanlık seçimleri, William Lai, Hou Yu-ih ve Ko Wen-je arasında üç yönlü bir yarışa sahne olacak. Son aylarda anketlerin sıkılaşmasıyla birlikte, her adayın kazanmak için gerçek bir şansı var.

Şu anki başkan yardımcısı ve Tainan'ın eski belediye başkanı olan Lai, Tayvan'ın merkezi hükümetini yöneten ve Çin'in şüpheyle yaklaştığı Demokratik İlerleme Partisi'ni temsil ediyor.

Anketlere yansıyan bilgilere göre; Lai'nin kazanma ihtimali 2023'ün son aylarında azaldı. Anketler şu anda Lai'nin genellikle birkaç puandan fazla farkla önde olduğu sıkı bir yarışa işaret ediyor.

2023 yılı ortasındaki anket sonuçları ile karşılaştırıldığında, son sonuçlar Demokratik İlerleme Partisi'nin sekiz yıllık başkanlık saltanatını sürdürmenin kolay olmayacağını gösteriyor.

Anketlerdeki kötü gidişatın ötesinde, Lai'nin karşı karşıya olduğu makro engeller de oldukça önemli. Tayvan resesyondan yeni çıkıyor ve Lai'nin partisinin onaylanma oranı bu konuda da düşük.

Lai'nin rakibi Kuomintang (KMT) başkan adayı Hou Yu-ih çoğu ankette ikinci sırada yer alıyor. Hou şimdiye kadarki kampanyasında iş dünyası yanlısı pragmatizmi vurgulayarak Çin ile iletişimi geliştirebileceğini ve Demokratik İlerleme Partisi'nin iktidarının devam etmesinin anakara ile savaşa yol açacağını savunuyor.

Ancak Hou, başkan adayı Ko Wen-je tarafından yönetilen yeni Tayvan Halk Partisi nedeniyle Lai'yi geçmeyi başaramadı. Ko, Tayvan Halk Partisi kurdu ve ekonomik büyüme ve Pekin ile ilişkilerin geliştirilmesine odaklanarak Kuomintang yansıtan parti platformunu tek başına belirledi.

Kuomintang ve Tayvan Halk Partisi enerji politikası konusunda da hemfikir; zira her iki muhalefet partisi de çevresel sürdürülebilirlik ve ulusal güvenlik gerekçeleriyle hizmet dışı bırakılan nükleer santrallerin yeniden açılmasını istiyor.

Ancak Ko'nun Tayvan Halk Partisi'nin Demokratik İlerleme Partisi seçmenlerinden ziyade Kuomintang seçmenlerini etkileme olasılığı daha yüksek olsa da, temel konulardaki muğlaklığı ile diğer partilerden ayrılıyor.

Ko, Çin konusunda muğlak davranarak 'Tayvan Boğazı'nın iki yakasının tek bir aile olduğunu' söyledi ve Pekin'in Tayvan'ın anakaranın bir parçası olduğu yönündeki ısrarını stratejik olarak geçiştirdi.

Bazı anketler Ko'nun kazanmakta olduğunu gösterirken, Ko'nun kaçamak cevapları siyasi mayınlardan kaçınmasına yardımcı olurken, onu daha geniş bir seçmen kitlesi için kabul edilebilir kılıyor olabilir.

Ancak bu yarışta şüphesiz hem Çin'in hem de Amerika Birleşik Devletleri'nin büyük payı var.

Çin Tayvan'ı kendi yörüngesinde tutmak istiyor ve muhtemelen Demokratik İlerleme Partisi'nin yenilgisini Tayvan'ı dizginlemek için en iyi fırsat olarak görüyor.

Ancak Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, hangi parti kazanırsa kazansın acı bir gerçekle karşı karşıya kalacak gibi görünüyor. Tayvanlıların birleşmeye desteği düşük kalırken, adada Tayvanlı kimliğini benimseme oranı her zamankinden daha yüksek.

Amerika Birleşik Devletleri'nde hükümet yetkilileri ise tüm önemli adaylar hakkında çekincelere sahip. Ko, 2023'ün ortalarında bilinmeyen bir oyuncuydu ve Lai, özellikle Temmuz ayında destekçilerine siyasi hedefinin Tayvan başkanının Beyaz Saray'ı ziyaret etmesi olduğunu söyledikten sonra ABD için daha favori hale geldi.

Tayvan'da gerçekleşecek olan seçimi hem ABD hem de Çin yakından takip ediyor ve hem ABD ve hem de Çin'in seçim sonuçlarından büyük endişe duyduğu şüphesiz.