ABD, Orta Doğu'daki en büyük askeri üssünü işletmeye devam etmek için Katar ile anlaşmaya vardı
CNN'e konuşan üç ABD savunma yetkilisi ve anlaşma hakkında bilgi sahibi bir başka yetkili, ABD'nin Katar'daki geniş askeri üssündeki askeri varlığını 10 yıl daha uzatan bir anlaşmaya sessizce vardığını söyledi.
Kamuoyuna açıklanmayan anlaşma, Washington'un son dönemde Gazze ve Venezüella'da esir tutulan Amerikalıların serbest bırakılmasında merkezi bir rol oynayan bu küçük Körfez ülkesine olan güvenini vurguluyor.
Doha'nın güneybatısındaki çölde bulunan El-Udeyd Hava Üssü, ABD'nin Ortadoğu'daki en büyük askeri tesisi ve 10.000'den fazla Amerikan askerine ev sahipliği yapabiliyor.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin geçtiğimiz ay El-Udeyd’i ziyaret ederek Katar'a üs için yaptıkları harcamaları arttırdıkları için teşekkür etti.
Ancak yenilemeden hiç bahsetmedi ve Biden yönetimi de - Katar'ın üst düzey Hamas liderlerine ev sahipliği yaptığı için giderek artan bir inceleme altına girdiği bir dönemde - bunu kamuoyuna açıklamadı. Katarlı yetkililer, Hamas'ın Doha'da siyasi bir ofis açmasına ancak Obama yönetimi sırasında ABD'nin talebi üzerine izin verildiğini belirtiyor.
Üs, ABD Merkez Komutanlığı'nın Afganistan, İran ve Orta Doğu'daki hava operasyonları için önemli bir merkez olmuştur. Katar ve İngiliz Hava Kuvvetleri de üssü kullanmaktadır.
Üssün genişletilmesi, ABD'nin Irak, Suriye ve Yemen'deki İran destekli militan grupların artan tehditleri karşısında bölgedeki varlığını güçlendirdiği bir dönemde gerçekleşti.
Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'den 240 kadar rehineyi kaçırmasının ardından Katar, çok sayıda İsrailli ve uluslararası rehinenin serbest bırakılması için Hamas ile arabuluculuk yapan başlıca ülke oldu.
CIA ve İsrail Mossad'ının yanı sıra Mısır'la da koordinasyon halinde rehine müzakerelerini yeniden canlandırmaya yönelik görüşmelerde merkezi rol oynamaya devam ediyor.
Katar’ın Venezuela tarafından alıkonulan Amerikalılarla ilgili aylardır süren müzakerelerdeki rolleri daha az kamuya açıktı ancak Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun geçen ay ABD tarafından yüz milyonlarca dolar aklamakla suçlanan yakın bir müttefiki karşılığında 10 Amerikalıyı serbest bırakmasının ardından gün ışığına çıktı.
Katar'ın her iki müzakereye de dahil olması, ülkenin İran ve Taliban da dahil olmak üzere ABD'nin diğer düşmanlarıyla üstlendiği arabuluculuk rolünün bir uzantısı olarak görülüyor.
Analistler, Katar'ın sahip olduğu büyük petrol ve doğal gaz zenginliği ile kolaylaştırıcı rol oynama kabiliyetinin, Katar'ın boyundan büyük işlere kalkışmasına olanak tanıdığını söylüyor.
Amerika'nın 2021 yılında Afganistan'dan kaotik bir şekilde çekilmesi sırasında binlerce Afgan Kabil'den El Udeyd’e uçuruldu. ABD askeri personeli, Biden'ın "tarihteki en büyük, en zor hava taşımalarından biri" olarak adlandırdığı bu büyük mülteci akınını karşılamak için mücadele etti.
Katar, üsteki ABD'li havacılar için tesislerin iyileştirilmesi amacıyla milyarlarca dolar kaynak ayırdı.
El Udeyd 2003 yılında CENTCOM'un ana hava üssü haline geldi ve çok sayıda Amerikan askeri personelinin varlığının daha hassas ve tartışmalı olduğu Suudi Arabistan'daki Prens Sultan Hava Üssü'nden kuvvet ve varlık kaydırdı.
Austin geçen ay üssü ziyareti sırasında El Udeyd anlaşmasının uzatıldığını açıklamasa da, ABD ve Katar'ın "ikili savunma ilişkimizi genişletmek ve güçlendirmek için resmi olarak ileriye dönük adımlar atacağını" söyledi.
Austin sözlerine şunları da ekledi:
"Bunu, Katar'ın El Udeyd Hava Üssü'ndeki kabiliyetleri arttırmak için önemli kaynaklara katkıda bulunma taahhüdüyle yapacağız ve bu da her iki kuvvetimizi önümüzdeki yıllarda destekleyecektir."