Fransa Yeni Kaledonya halkının istemediği anayasal reformu askıya aldı

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yaptığı açıklamada, Fransız Pasifik bölgesi Yeni Kaledonya'da ölümcül ayaklanmaları tetikleyen reformunun, erken parlamento seçimleri ışığında “askıya alınacağını” söyledi.

Macron, Paris'te düzenlediği basın toplantısında gazetecilere yaptığı açıklamada, dokuz kişinin öldüğü ve haftalarca süren ayaklanmaların ardından “yerel diyaloğa ve düzenin yeniden sağlanmasına tam söz hakkı vermeyi” amaçladığını söyledi.

Reform, Yeni Kaledonya'da en az 10 yıldır ikamet eden kişilerin yerel seçimlerde oy kullanmasına izin verecekti.

Yerli halkın bağımsızlık umudu

Yerli Kanak halkı bu değişikliğin 270 bin kişilik nüfus içinde oylarını azaltacağından ve sonunda bağımsızlığı kesin olarak kazanma umutlarını ortadan kaldıracağından korkuyorlardı.

Fransa Ulusal Meclisi ve Senatosu tarafından onaylanmasına rağmen reform, temel yasanın bir parçası haline gelmek için her iki meclisin anayasa kongresini bekliyordu.

Macron, “Reformu askıya almaya karar verdim, çünkü bu dönemde bazı şeyleri belirsiz bırakamayız” dedi.

Fransa'nın Yeni Kaledonya halkı Kanakları seçimlerde etkisizleştirme planı

Fransa'nın sömürgecilik sonrası kurduğu düzenin, göç sorunundan güvenliğe ve işsizlikten yaşam standartlarına kadar farklı sorunlara sahip Fransız kolonilerinin artan özerklik ve bağımsızlık talepleri karşısında zorda olduğunun kanıtı niteliği taşıyan Yeni Kaledonya'da yerli halk olan Kanaklar, Fransız hükümetinin anayasal reform girişimini 1988'de imzalanan Noumea Anlaşması'na aykırı buluyor.

Fransız hükümetinin yerel halk Kanakların gücünü kırmak için hazırladığı anayasal reform girişimine karşı çıkan bağımsızlık yanlıları, 13 Mayıs'ta harekete geçmişti.

Fransız hükümeti, başta başkent Noumea olmak üzere Ada'nın çeşitli noktalarında haklarını talep eden bağımsızlık yanlılarına karşı operasyonlar yürütmek üzere bölgeye polis ve jandarma sevk etmişti.

Fransa Başbakanı Gabriel Attal, 15 Mayıs'ta sosyal medya platformu TikTok'un yasaklandığını ve Ada'da olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiğini duyurmuştu.

Ada'da Fransız seçmenlerin sayısını artıracak anayasal reformun, yürürlüğe girebilmesi için Fransız Parlamentosunun iki kanadının bir arada toplandığı Kongre'de de kabul edilmesi gerekiyor.

Öte yandan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Ulusal Birlik Partisi (RN) karşısında ağır yenilgi alan Macron, beklenmedik bir kararla 30 Haziran-7 Temmuz'da ülkede erken seçime gidileceğini duyurmuş, Ulusal Meclisi de feshetmişti.

Yeni Kaledonya, 1998'de Noumea Anlaşması ile özerklik statüsü kazanmış ve anlaşmada yerli halkın kendi topraklarında azınlık statüsüne düşmesini önlemek için oy kullanma hakkı, 1998'den önce Ada'da ikamet eden kişiler ve onların çocuklarıyla sınırlandırılmıştı.