ABD hibrit itki, stealth ve uzun menzilli İHA projesini başlattı: GHOST

Bu gelişme, General Atomics'in daha önce kamuoyuna duyurduğu stealth hibrit-elektrikli İHA çalışmalarının somut bir adımı olarak dikkat çekiyor.

Anlaşmanın detayları

Pentagon'un günlük sözleşme duyurusunda yer alan ve tam olarak 99.292.613 dolar değerindeki maliyet-artı-sabit-ücret türündeki anlaşma, General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI) ile imzalandı.

Sözleşme metninde, "hibrit-elektrikli kanallı fanlı yeni nesil istihbarat, gözetleme, keşif/taarruz insansız hava sistemleri (GHOST) için hibrit-elektrikli kanallı fanlı yeni nesil istihbarat, gözetleme, keşif/taarruz insansız hava sistemlerinin geliştirilmesini ve çeşitli çekişmeli ortamlarda yetenekler sunmasını" amaçladığı belirtiliyor.

Hedef 2028

Projenin Kaliforniya, Poway'de yürütüleceği ve 26 Ağustos 2028'e kadar tamamlanmasının beklendiği ifade edildi. Bu sözleşmenin tek kaynaklı bir tedarik olduğu da vurgulandı.

Bu tür bir itki sisteminin, önemli ölçüde yakıt ikmali gerektirmeyen menzil sağlayabilen yüksek verimlilik sunmasının yanı sıra oldukça sessiz olması bekleniyor. General Atomics, geçmişte bu alandaki çalışmalarını kamuoyuyla paylaşmış ve modüler Gambit İHA ailesiyle bağlantılı olarak en az 60 saate kadar havada kalabilen bir tasarım potansiyelinden bahsetmişti.

Hibrit-elektrik konfigürasyonları, diğer düşük gözlemlenebilir (stealth) tasarım özelliklerinin yanı sıra kızılötesi ve akustik izleri azaltmaya da yardımcı olabilir.

General Atomics sözcüsü C. Mark Brinkley, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "General Atomics, 30 yılı aşkın bir süredir insansız hava sistemlerini daha önce hiç ulaşılmamış ve çoğunlukla yetersiz bir şekilde taklit edilen şekillerde geliştirmiştir," dedi.

Brinkley, “SATCOM [uydu haberleşmesi] kontrolü? Biz yaptık. Kinetik vuruş? O da bizdik. Otomatik kalkış ve iniş? O da. İnsansız jetler? Üçüncüsünü inşa ediyoruz," diye ekledi.

Şirketin kamuoyuna açıkladığı üçüncü jet motorlu İHA, ABD Hava Kuvvetleri'nin Müşterek Savaş Uçağı (CCA) programı kapsamında geliştirilen YFQ-42A.

Brinkley ayrıca, "Hibrit-elektrikli itkiyle ilgili etkileyici bir şey vaat ediyorduk ve şimdi artık bu konuda konuşamam," diyerek projenin gizliliğine işaret etti.

General Atomics yetkilileri daha önceki açıklamalarında hibrit-elektrikli itki sistemlerinin potansiyeline dikkat çekmişlerdi. GA-ASI İleri Programlar Başkan Yardımcısı Mike Atwood, 2022'de (o zamanki göreviyle İleri Programlar Kıdemli Direktörü) Breaking Defense'e verdiği demeçte, "Hibrit elektrikli itki üzerinde çalışıyoruz... GA'nın hava soluyan [araçları] itmek için tamamen yeni bir yol açacağına inanıyoruz. Bu, önümüzdeki yıllarda açıklanacak, ancak tamamen yıkıcı bir teknoloji. Temelde bir Tesla Model S ile bir RQ-170'in bir araya gelip tamamen elektrikli bir uçağa sahip olduğunuz hibrit bir elektrik sistemi kullanıyor," ifadelerini kullanmıştı.

Reaper’ın halefi

GA-ASI Başkanı Dave Alexander da 2022'de, MQ-Next olarak adlandırılan ve MQ-9 Reaper'ların potansiyel halefi olarak sunulan bir konsept hakkında konuşurken, "Bu tasarımın anahtarı, çok verimli jeneratörler ve motorlar çalıştıran ağır yakıtlı bir motordur... Bu şekilde oldukça düşük [fan] hızları elde edebilir, gerçekten iyi bir verimlilik sağlayabiliriz," demişti.

Alexander, MQ-Next konsepti için 60 saatlik bir uçuş süresinden bahsetmiş ve bu İHA'nın özellikle Güney Çin Denizi gibi yoğun çekişmeli bölgelerde uzun menzilli ISR görevleri için uygun olduğunu belirtmişti. Ayrıca, Hava Kuvvetleri'nin Çevik Muharebe İstihdamı (ACE) konseptleriyle uyumlu olarak 3.000 fit (yaklaşık 915 metre) uzunluğundaki ham pistlerden operasyon yapabilme hedefinden de söz etmişti.

Geçtiğimiz yıl Alexander, Aviation Week'e verdiği bir röportajda General Atomics'in hibrit-elektrikli itki sistemleri ve kanallı fanlar üzerindeki çalışmalarını Gambit modüler İHA ailesi ve özellikle Gambit 4 tasarımıyla ilişkilendirmişti.

Gambit 4'ün, ortak bir "şasi" üzerine inşa edilen, uzun süreli ISR görevleri için tasarlanmış, düşük gözlemlenebilir bir uçan kanat tasarımı olduğu belirtiliyor. Aviation Week'in haberine göre Alexander, "Gambit 4'teki elektrik motorları için gücü üretmek üzere sekiz silindirli farklı bir dizel motor geliştirileceğini" ifade etmişti.

İHA’nın görevleri

GHOST programı kapsamında General Atomics'in yürüteceği çalışmaların spesifik detayları henüz net olmasa da, sözleşme duyurusunda İHA'ların taarruz görevleri icra etme potansiyelinden de bahsediliyor.

Bu tür stealth, ultra sessiz ve uzun menzilli bir İHA'nın, özellikle yasaklanmış bölgelerde gizlice ISR görevleri yürütmek ve anlık olarak ortaya çıkan hedeflere müdahale edebilmek gibi önemli avantajlar sunabileceği değerlendiriliyor.

Benzer teknolojiler üzerinde çalışan başka projeler de mevcut. Northrop Grumman iştiraki Scaled Composites, Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) için SHEPARD (Series Hybrid Electric Propulsion AiRcraft Demonstration) adlı program kapsamında XRQ-73 adı verilen, yüksek verimli ve fısıltı sessizliğinde hibrit-elektrikli bir uçan kanat tipi İHA geliştiriyor.

Bu proje, daha önce İstihbarat İleri Araştırma Projeleri Aktivitesi (IARPA) tarafından yürütülen Great Horned Owl (GHO) programı için geliştirilen XRQ-72A'nın bir devamı niteliğinde.

General Atomics'in AFRL ile GHOST sözleşmesini imzalamasıyla birlikte, bu özel çaba hakkında önümüzdeki dönemde daha fazla detayın ortaya çıkıp çıkmayacağı merakla bekleniyor.