Amerika temel topçu silahlarını yeterince hızlı üretemiyor

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali daha eski, mühimmat ağırlıklı bir savaş alanına dönüştü ve savaş alanındaki en önemli donanım 155 milimetrelik mermi. İki fit boyunda ve yaklaşık 100 pound (ya da yarım metreden biraz fazla ve 45 kilogram) ağırlığındaki bu mermiler NATO ülkeleri arasında standart bir mühimmattır.

Ayrıca tehlikeli bir şekilde az miktarda bulunmaktadırlar.

Soğuk Savaş'ın 1990'larda sona ermesinden bu yana Pentagon, bir zamanlar mermilerden patlayıcı baruta kadar her şeyi yapmak için kullanılan tesisleri elden çıkardı ya da ihmal etti ve bunun yerine savaşı yüksek teknolojili silahlarla dönüştürmeye odaklandı.

Geriye çökmekte olan bir altyapı, eski makineler ve artan uluslararası talebe yetişemeyen küçük bir işgücü kaldı.

Ukrayna işgal edilmeden önce ABD'nin üretimi ayda ortalama 14.400 mermiydi. ABD şimdi Scranton, Pennsylvania'dan Louisiana kırsalına ve güneybatı Virginia'ya kadar eskiyen fabrikaları elden geçirmek için 5 milyar dolardan fazla harcıyor ve gelecek yılın sonuna kadar her ay 100.000 155mm mermi üretmeyi hedefliyor. Bu öyle bir seferberlik ki hızı ve genişliği bakımından İkinci Dünya Savaşı'ndan beri hiçbir şeye benzemiyor.

ABD bir zamanlar 155 mm'lik mermileri büyük miktarlarda üretiyordu. ABD Kara Harp Akademisi yayını Parameters'a göre ABD Kore Savaşı'na elinde 6 milyondan fazla mermi ile girmişti. 1980 yılında savunma planlamacıları hükümet tesislerinin ayda 84.000 kadar mermi üretebileceğini ve savaş çıkması halinde bu sayının ayda 438.000'e kadar çıkabileceğini söylüyordu.

Soğuk Savaş sona erdiğinde bu durum değişti. Yoğun bir kara savaşı ihtimali uzak görünüyordu. Tesisler kapandı ve işçiler işlerini kaybetti.

Benzer bir olgu, savunma harcamalarının ABD'ye kıyasla daha uzun süreli olarak daraldığı savaş sonrası Avrupa'da da yaşandı. Orada da uluslar yeniden harcama yapmaya başladıkça harcamaları artırma çabaları devam ediyor.

Geçtiğimiz aylarda ABD'nin 155 mm'lik mermi stokları Ukrayna'ya yapılan sevkiyatlar ve Washington'un İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını desteklemesi nedeniyle tükendi. Mermiler için kritik bir itici gaz olan kara barut da ABD'nin geçmişe kıyasla çok az üretmesi nedeniyle yetersiz.

Mühimmatın bir diğer temel bileşeni olan TNT de 1980'lerden bu yana Amerika'da üretilmiyor ve Pentagon'u Polonya ve Türkiye gibi ülkelerden satın almaya zorluyor.

Geleneksel 155 mm'lik mühimmatların yerini alması planlanan daha yüksek teknolojili mermiler, hedefleme sistemlerinin Rusya tarafından engellenmesiyle Ukrayna'daki ilk testlerinde başarısız oldu.

Gelecekteki savaşların Ukrayna'da yaşanan çatışmalara benzemesi ihtimali, ABD cephaneliğinin bir gün kırılma noktasına kadar gerilebileceği korkusunu uyandırdı.

ABD Ordusu maliyetli bir telafi oyunu oynuyor. Ordunun en üst düzey silah alıcısı Doug Bush'a göre Kongre, inşası iki yıl sürecek bir TNT üretim tesisi için 650 milyon dolar tahsis etti. Ve ABD'nin yenilenen tesislerin ürettiklerinin alımını muhtemelen uzun yıllar boyunca finanse etmesi gerekecek.

Parayı bulmak da aşılması en kolay engel olabilir. ABD'nin eski binaları eski haline getirmesi, yenilerini inşa etmesi, güncellenmiş makineler satın alması ve işçileri işe alıp eğitmesi gerekiyor.

Seferberlik çabalarını rayında tutmak için Ordu'nun hedefi 2025 yılı başına kadar ayda 68.000 mermi üretmek. Mayıs ayı itibariyle üretim 36,000 mermiye ulaştı.

Rusya yıpratıcı bir savaşla üstünlük sağlamaya çalışırken Ukrayna'da her iki taraf da her gün binlerce mermi ateşliyor. NATO'nun Avrupa'daki en üst düzey müttefik komutanı General Christopher Cavoli, aynı ay Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi'ne verdiği demeçte, Nisan ayı sonuna kadar Rusya'nın Ukrayna'ya, Kiev güçlerinin karşılık verebileceğinin on katı kadar top mermisi atmasının beklendiğini söyledi.

Batılı üst düzey bir istihbarat yetkilisine göre, ABD'nin Nisan ayı sonunda Kiev'e ek yardım paketini kabul etmesinden bu yana Ukrayna'nın kendini savunma kabiliyeti arttı ve savaş alanına daha fazla silah ve mühimmat akmaya başladı.

Gözlemciler, Rusya'nın Sovyet döneminden kalma yenilenmiş silahların yanı sıra Kuzey Kore'den füze ve mühimmat ile İran'dan insansız hava araçlarını içeren silah deposunun, nitelik olarak eksikliğini nicelik olarak telafi ettiğini söylüyor.

Bazı müttefikler Pentagon'un çabalarını överken, Batı'nın mühimmat stoklarının azalmasına izin vermesinden yakınıyor.

Özellikle Baltık ülkeleri, Batı'nın topçu üretimine ilişkin en iyimser tahminlerin bile Rus üretimindeki büyük artışın çok gerisinde kaldığı yönündeki endişelerini dile getirdiler. Estonya Savunma Bakanı Hanno Pevkur Kasım ayında gazetecilere verdiği demeçte Rusya'nın günde 70.000 mermi ateşlediğini, yani her 10 günde bir Avrupa'nın o zamanki bir yıllık üretimine eşdeğer mermi harcadığını söyledi.

Avrupa Birliği bu yılın başlarında, Mart ayına kadar Ukrayna'ya 1 milyon topçu mermisi gönderme yönündeki iddialı hedefini birkaç ay ertelemek zorunda kaldığını kabul etti. Ancak AB bu yılın sonuna kadar 1.4 milyon, 2025 yılında ise 2 milyon mermi üretmeye hazırlanıyor.

ABD'de yetkililer Ukrayna'yı silahlandırmayı gelecekteki çatışmalar için kendi hazırlıklarını arttırmanın bir yolu olarak görüyor. Mühimmat üretimini arttırmak maliyetli ve zaman alan bir iş ve ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Pasifik bölgesinde gerilimin arttığı bir dönemde arayı kapatmaya çalışıyor.