Batı'nın güvenlik garantileri Ukrayna için yeterli mi?

• Zelenskiy, NATO yerine Batı’dan güvenlik garantileri alınabileceğini açıkladı.
• gdh’a konuşan Andrew Korybko, Zelenskiy’nin NATO’dan vazgeçme çıkışını değerlendirdi.
• Korybko’ya göre ABD Başkanı Trump’ın katı tutumu Kiev’in manevra alanını daraltıyor.
• Korybko, Batı’nın sunduğu garantilerin NATO’nun 5. maddesinin ötesine geçemeyeceğini vurguladı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin NATO üyeliği hedefinden vazgeçebileceğini açıkladı. Zelenskiy, ABD ile ikili bir güvenlik anlaşması yapılması ve Avrupa Birliği başta olmak üzere Batılı ülkelerden Rusya’nın yeniden saldırmasını önleyecek garantilerin sağlanması hâlinde bu seçeneğin masaya gelebileceğini söyledi.

gdh’a değerlendirmelerde bulunan Amerikalı siyaset bilimci Andrew Korybko, Ukrayna’nın mevcut askerî ve ekonomik koşullar nedeniyle Batı’ya bağımlı hâle geldiğini vurguladı.

Korybko’ya göre Kiev’in istikrarı, neredeyse tamamen ABD başta olmak üzere Batılı ülkelerin desteğine bağlı:

“Zelenskiy, artan baskı altında Trump’ın öngördüğü nihai senaryoya doğru itiliyor. Trump, Ukrayna’nın NATO üyeliğine açıkça karşı çıkıyor ve bunu Rusya’nın meşru güvenlik çıkarlarına yönelik bir tehdit olarak görüyor.”

— Korybko

NATO’dan vazgeçmek için anayasa engel

Korybko, NATO’dan vazgeçilmesinin yalnızca siyasi değil, hukuki bir süreç olduğunu da hatırlattı. Korybko, “Ukrayna Anayasası’nda yer alan NATO hedefinin kaldırılması için parlamentonun onayı gerekiyor.” dedi. Sözlerinin devamında Korybko şu ifadeleri kullandı:

“Bu senaryonun gerçekleşebilmesi için Yüksek Rada’nın NATO politikasını anayasadan çıkarması gerekir. Zelenskiy buna onay verirse süreç resmiyet kazanabilir. Ancak Kiev, bunun karşılığında Batı’dan somut güvenlik garantileri istiyor.”

— Korybko

“Verilen garantiler zaten 5. maddeye benziyor”

Korybko’ya göre Batı’nın Ukrayna’ya sunabileceği güvenlik garantileri yeni ve dönüştürücü değil. Bu konuda Korybko, “Kiev, zaten 2024 boyunca ABD, Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, Polonya ve İtalya dâhil birçok NATO ülkesiyle güvenlik anlaşmaları imzaladı.” açıklamasında bulundu.

Bu anlaşmaların, olası bir yeni çatışmada Ukrayna’ya askerî ve ekonomik destek sağlanmasını öngördüğünü belirten Korybko, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bu yapı, NATO’nun 5. maddesinin ruhuna oldukça yakın. Ancak Batı’nın Rusya’ya karşı doğrudan asker göndermeye istekli olmadığı açık. Ukrayna’nın alabileceği en ileri destek büyük ihtimalle bundan ibaret.”

— Korybko

“Askeri güvence beklemek gerçekçi değil”

Korybko, Batı’nın Ukrayna için Rusya ile doğrudan savaşa girmesinin düşük bir ihtimal olduğuna dikkat çekti. Bazı ülkelerin Zelenskiy’i yatıştırmak için sınırlı ve sembolik adımlar atabileceğini söyleyen analist, esaslı bir değişim beklenmemesi gerektiğini vurguladı:

“Ukrayna’nın, gelecekte yaşanabilecek bir çatışmada NATO askerlerinin doğrudan savaşa gireceğini garanti eden bir güvenlik şemsiyesi elde etmesi çok zor. Zelenskiy bunun farkında. Bu çıkış daha çok iç politikaya dönük ve kamuoyunu yönetmeye yönelik bir hamle.”

— Korybko