Tayvanlı üst düzey bir güvenlik yetkilisi, Taipei hükümetinin Pekin'in bu hafta ada çevresinde gerçekleştirdiği savaş oyunlarının ardındaki stratejik niyete ilişkin değerlendirmesini sunarak, Çin'in askeri tatbikatları hızla tam kapsamlı bir saldırıya dönüştürme kapasitesini geliştirdiğini söyledi.

Demokratik olarak yönetilen Tayvan'ı kendi toprağı olarak gören Çin, Tayvan Cumhurbaşkanı Lai Ching-te'nin geçen haftaki ulusal gün konuşmasının ardından Pazartesi günü “ayrılıkçı eylemlere” karşı bir uyarı olduğunu söylediği geniş çaplı tatbikatlar düzenledi.

Tayvan son beş yıldır, en az dört tur büyük savaş oyunu ve düzenli “ortak savaşa hazırlık devriyeleri” de dahil olmak üzere, Çin'in ada çevresindeki neredeyse günlük askeri faaliyetlerinden şikayetçi.

Taipei'de düzenlenen bir brifingde konuşan ve daha açık konuşabilmek için adının açıklanmasını istemeyen yetkili, “Askeri tatbikatları çatışmaya dönüştürme kapasitelerini arttırıyorlar” dedi.

Tayvan, tatbikata rekor düzeyde 153 Çin uçağının katıldığını bildirirken yetkili, daha önce görülmemiş sayıda 25 Çin donanma ve sahil güvenlik botunun da Tayvan'ın 24 millik (39 km) bitişik bölgesine yaklaştığını sözlerine ekledi.

“Tayvan'a çok yaklaştılar. Tayvan üzerindeki baskılarını arttırdılar ve Tayvan'ın tepki süresini kısalttılar” dedi. “Bu tatbikat Tayvan için her zamankinden daha büyük bir tehdit oluşturdu.”

Yetkili, tatbikat sırasında Çin'in belirtilmeyen bir iç bölgeye doğru iki füze fırlattığını söyledi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Yetkili, “Bu kez Tayvan'a doğru füze ateşlememiş olsalar da, füze fırlatma tatbikatı yaptılar” dedi.

Çin Savunma Bakanlığı yorum talebine hemen yanıt vermedi. Pazartesi günü, Tayvan'a karşı gerektiğinde daha fazla önlem alma sözü verirken, Çarşamba günü Çin'in Tayvan İşleri Ofisi Pekin'in Tayvan üzerinde güç kullanmaktan asla vazgeçmeyeceğini söyledi.

Tayvanlı yetkili, kendi istihbaratlarının Çin'in tatbikatlarına ilişkin işaretleri önceden tespit ettiğini ve Pekin'in Pazartesi günü şafak vakti savaş oyunlarını duyurmasından önce stratejik noktalara mobil füze rampaları da dahil olmak üzere varlıklar konuşlandırdığını söyledi.

Lai ve hükümeti Pekin'in egemenlik iddialarını reddederek geleceklerine sadece Tayvan halkının karar verebileceğini söylüyor. Lai defalarca görüşme teklifinde bulundu ancak Çin tarafından reddedildi.

Düzenli devriyeler

Tayvan Savunma Bakanlığı Perşembe günü parlamentoya sunduğu bir raporda, Çin'in şu anda Tayvan çevresinde ayda üç ila dört “ortak savaşa hazırlık devriyesi” düzenlediğini ve bunu “provokasyon ve ordumuza yönelik tehdidi arttırma” olarak nitelendirdiğini söyledi.

Tayvan Savunma Bakanı Wellington Koo, Çin'in bir sonraki savaş oyunlarını ne zaman düzenleyebileceğini soran gazetecilere, bunun herhangi bir zamanda ve herhangi bir bahane altında olabileceğini söyledi.

Koo, “Bu onların hegemonik doğasını gösteriyor ki bunu hepimiz çok net bir şekilde görebiliyoruz” dedi.

Koo, ordunun yıllık Han Kuang savaş oyunlarına, Çin'in tatbikatlarını aniden gerçek bir saldırıya dönüştürmesi durumunda sıkışık bir yanıt süresine karşı koymanın yollarına ilişkin bir plan dahil ettiğini de sözlerine ekledi.

Bölgedeki güvenlik meselelerine aşina olan Taipei merkezli bir diplomat Pekin'in savaş oyunlarının “büyük bir tehdit” oluşturduğunu çünkü tatbikatlar aracılığıyla Çin ordusunun hızla seferberlik ve savaş kabiliyetlerini arttırdığını söyledi.

Konunun hassasiyeti nedeniyle adının açıklanmasını istemeyen diplomat, “Sürekli hazırlık durumu gittikçe yükseliyor - hiçbir şey yokken tatbikattan savaşa anında geçebilirler” dedi.

Tayvan, Mao Zedong'un komünistlerine karşı bir iç savaşı kaybettikten sonra 1949'da mağlup Çin Cumhuriyeti hükümetinin adaya kaçmasından bu yana Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun işgal tehdidiyle yaşıyor.

Çin'in son savaş oyunları çoğu Tayvanlı için gereksiz bir endişeye yol açmadığı gibi adadaki mali piyasaları da etkilemedi.

Perşembe günü ayrı bir parlamento oturumunda bir milletvekili tarafından Çin ile savaş olasılığı sorulan Tayvan Merkez Bankası Başkanı Yang Chin-long, ayrıntıya girmeden “uygun hazırlıklara” sahip olduklarını söyledi.