Çin'den ABD'ye soya ve tomruk misillemesi

• Çin, ABD'ye misilleme olarak soya fasulyesi ve kereste sektörüne ek gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı.
• Çin'in aldığı yeni kararlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin menşeli ürünlere getirdiği ek gümrük vergilerine yanıt niteliği taşıyor.
• Çin'in ABD menşeli soya fasulyesine getirdiği ek gümrük kararı, 2019 yılındaki Ticaret Savaşları'nı ve ABD'nin tarım sektöründeki durumu akıllara getirdi.

Çin, üç Amerikan şirketinin soya fasulyesi ithalat lisanslarının askıya alındığını ve ABD’den kereste ithalatının durdurulduğunu açıkladı. 

Bu adımlar, ABD’nin Çin mallarına ek gümrük vergileri uygulamasına karşılık olarak Pekin’in aldığı misilleme önlemleri arasında gösteriliyor.

Aynı günün erken saatlerinde Çin, soya fasulyesi, buğday, et ve pamuk da dahil olmak üzere toplam 21 milyar dolar değerindeki Amerikan tarım ve gıda ürünlerine ek gümrük vergileri getirdi.

İthalat lisansı askıya alınan üç Amerikan şirketi; çiftçilerin ortak olduğu kooperatif CHS Inc., küresel tahıl ihracatçısı Louis Dreyfus Company Grains Merchandising LLC ve ihracat tahıl terminali işletmecisi EGT olarak açıklandı.

Louis Dreyfus, CHS ve EGT’nin kısmi sahibi olan Bunge Global’dan konuya ilişkin basın açıklaması talebine ise hemen yanıt gelmedi.

Trump'a karşılık gecikmedi

Pekin’in bu misilleme adımları, ABD Başkanı Donald Trump’ın Salı günü yürürlüğe giren ve Beyaz Saray’ın uyuşturucu trafiğiyle ilgili Çin’in yetersiz önlemleri gerekçesiyle açıkladığı ek yüzde 10’luk ek gümrük vergisi kararına karşılık olarak alındı. Bu karar, Çin menşeli ürünlere yüzde 20 oranında vergi uygulanması anlamına geliyor.

ABD Nüfus Bürosu verilerine göre, ABD’nin soya fasulyesi ihracatının yaklaşık yarısı Çin’e yapılıyor ve bu ticaretin 2024 yılı toplamı yaklaşık 12,8 milyar dolara ulaştı.

Çin’in kereste ithalatını durdurma kararı, Trump’ın 1 Mart’ta ithal keresteye yönelik bir ticaret soruşturması başlatmasının ardından geldi. Trump daha önce gazetecilere yaptığı açıklamada, kereste ve orman ürünlerine yüzde 25 oranında gümrük vergisi getirmeyi düşündüğünü söylemişti.

Çin, dünyanın en büyük kereste ürünleri ithalatçılarından biri olup, ABD kerestesinin üçüncü büyük pazarı konumunda. Çin Gümrük verilerine göre, 2024 yılında ABD’den yaklaşık 850 milyon dolar değerinde kereste ürünü ithal etti.

ABD'li çiftçilere darbe

Çin’in açıkladığı ek vergiler kapsamında Amerikan menşeli tavuk, buğday, mısır ve pamuk için yüzde 15, soya fasulyesi, sorgum, domuz eti, sığır eti, su ürünleri, meyve, sebze ve süt ürünleri içinse yüzde 10 oranında ek gümrük vergisi getirildi. Bu vergiler 10 Mart itibarıyla uygulanmaya başlanacak.

Üç büyük Amerikan soya fasulyesi ihracatçısının lisanslarının askıya alınması ve ek ithalat vergileri, Çin’e yapılan yağlı tohum ihracatını daha da kısıtlayacak.

Son yıllarda ABD’ye bağımlılığını azaltmak için kararlı adımlar atan Pekin, bu sayede tarımsal ürünlerde ABD’ye karşı aldığı önlemlerin kendi gıda güvenliği üzerindeki etkisini azaltırken, Amerikan çiftçilerine ise daha büyük zarar vermeyi başardı. Bu durum, Trump’ın ilk dönemindeki 2018 ticaret savaşına kıyasla Pekin’in elini güçlendirdi.

Çin, bu süreçte Güney Amerika’daki üreticilere yöneldi, müttefikleriyle tarım iş birliğini artırdı ve ekim alanlarını genişleterek ve teknolojiyi kullanarak yerli üretimini artırdı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın bir önceki döneminde de Çin, "Ticaret Savaşları" kapsamında ABD'den ithal edilen soya fasulyesine ek gümrük vergisi getirerek ABD'li çiftçiler üzerinde baskı oluşturmayı başarmıştı.

Özellikle 2018-2019 yılları arasında ABD'nin tarım pazarı, Çin'in uyguladığı ek gümrük vergisi neticesinde daralma yaşamış ve piyasa istikrarında bozulma meydana gelmişti.