Eurasia Review: Türkiye ve Azerbaycan Rusya'nın Türk devletleri üzerindeki hakimiyetini kırdı

Türk Devletleri Teşkilatı, global diplomasi arenasında dikkat çekmeye devam ediyor. Avrasya bölgesinde İngilizce yayın yapan en büyük yayın organı Eurasia Review'de yayınlanan analiz yazısında "Türkiye ve Azerbaycan"ın itici gücünü oluşturduğu 'Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) tüm Kafkasya ve Orta Asya'da büyük bir savunma ve finans gücü haline geldiğine değinildi. Analize göre TDT'nin büyüyen etkisi Rusya'nın bölgedeki geleneksel hakimiyetini de çoktan kırmış durumda. “Rusya'nın gücü azalırken Türk devletlerinin askeri işbirliği büyüyor” başlıklı analiz yazısında; 2009 yılında Azerbaycan'da kurulan Türk Devletleri Teşkilatı'nın, tüm Kafkasya ve Orta Asya'da geniş bir ekonomik, siyasi ve askeri güce sahip olduğuna değinildi. Analiz yazısında 2021 yılında yeni formatına kavuşan TDT'de, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'ın üye olduğu, Türkmenistan ve Macaristan'ın ise gözlemci ülke konumunda bulunduğu bilgisine de yer verildi.

Herkes eşit

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in “TDT, bağımsız Türk devletlerini birleştirmenin ötesinde çok daha geniş bir etkiye sahiptir” yorumuna da yer verilen analiz yazısında; “TDT'nin itici güçlerinin Türkiye ve Azerbaycan olduğunun altı da çizildi. Analize göre 'Türk devletlerinin beşiği' mottosu bulunan Kazakistan ise 2040 Türk Dünyası Vizyonu'nu yaratan ülke durumunda. Diplomasi editörlerinden elde edilen bilgiler ışığında kaleme alınan analiz yazısında, TDT'nin bölgede büyük denge oluşturduğu, diğer uluslararası teşkilatlardan farklı olarak herkesin her konuda eşit söz hakkına sahip olmasının önemine değinildi.

"Rusya'nın etkisi kırıldı"

Analiz yazısında Rusya'nın bölgedeki Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) teşkilatına da değinilerek, “BDT Rusya'nın SSCB dönemindeki tarihini yansıtmakla birlikte geleceğe ilişkin hiçbir proje ortaya koymadığı için artık Kafkas ve Orta Asya ülkeleri tarafından bürokratik bir yapıdan daha fazla değer taşımıyor” ifadesine yer verildi.

Azerbaycan'ın hamlesi

Analiz yazısındaki yorumlara göre üye ülkelerin SSCB'de ayrıldıkları 1991 yılındaki sınırlarının değişmemesi prensibine dayanan BDT'nin yapısı da Azerbaycan tarafından kırılmış durumda. Azerbaycan son dört yıl içerisinde Ermenistan işgalindeki topraklarını geri kazanarak BDT'nin yalnızca bürokratik bir etkiye sahip olduğunu da gözler önüne sermiş durumda. Analize göre Türk devletleri ABD ya da Rusya tarafından tek kutuplu hale getirilen tüm finansal girişimlere de karşılar. Üye ülkeler Orta Doğu'dan Avrupa'ya ve Çin'e kadar finansal bağlarını ortaklaşa genişletme amacı taşıyorlar.

Türk silahları

Analiz yazısındaki bilgilere göre TDT üyeleri küresel terörizm ve silahlı örgütlerle mücadele, iç güvenlik, savunma ve askeri sektör noktasında da ortak amaçlar güdüyorlar. Analize göre hem NATO silahlarına hem de çok geniş bir savunma iç pazarına sahip olan Türkiye ise silahları ve eğitimleri güncelliğini yitiren Rusya karşısında bu alanlarda bölge ülkelerinin öncelikli tercihi durumunda.

Yeni jeopolitik güç

Son analizde ayrıca, Avrasya'da Rusya'nın etkisini kıran TDT'nin bölgeye sunduğu alternatiflere yer verilirken, şu ifadeler dile getirildi: "Bölgenin yeni jeopolitik aktörü olan teşkilat, Türk dünyasını bir araya getirerek çok kutuplu dünyada, Batı'yı da kapsayacak şekilde finansal ağlar kuracak bir güç durumuna geliyor. Savunma alanında ise Türkiye ve Azerbaycan ortaklığı bölge ülkelerine başarılı bir güvenlik yapısı örneği sunuyor."