İklim krizi uyduları tehdit ediyor
Bilim insanları, sera gazı artışlarının Dünya’nın üst atmosferinde incelme yaratarak jeomanyetik fırtınaların uydular üzerindeki etkisini değiştirdiğini ortaya koydu.
Son Güncelleme: 16.08.2025 - 10:48
- Karbondioksit alt atmosferi ısıtırken üst atmosferi soğutarak inceltiyor.
- Jeomanyetik fırtınalar atmosferi genişleterek uyduların yörüngelerinde sürüklenmeye yol açıyor.
- 2040 ve sonrası için yapılan simülasyonlar, fırtınaların göreceli etkisinin üç kata çıkabileceğini ortaya koydu.
- GPS, internet ve savunma sistemleri açısından uydu güvenliği kritik hale geliyor.
Sera gazları üst atmosferde incelmeye yol açıyor
NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi (SDO), 10 Mayıs 2024’te gerçekleşen X5.8 sınıfındaki büyük güneş patlamasını kaydetti. Bu tür jeomanyetik fırtınalar, Dünya atmosferinin üst katmanlarını ısıtarak yoğunluğu artırıyor ve yörüngedeki uydulara sürüklenme etkisi uyguluyor.
Ancak karbondioksit, alt atmosferde ısıyı hapsederken, 300-400 mil yükseklikte tam tersi bir etki yapıyor. Isıyı uzaya yayarak üst atmosferi soğutuyor ve bu bölgelerde havayı inceltiyor.
Jeomanyetik fırtınaların etkisi
Ulusal Atmosferik Araştırma Merkezi, 2024’teki süper fırtınanın etkilerini farklı yıllara uyarlayarak simülasyonlar yaptı. 2016, 2040, 2061 ve 2084 senaryoları karşılaştırıldığında, atmosferin gelecekte yüzde 20 ila 50 daha ince olacağı belirlendi.
Araştırmacılar, mevcut fırtınaların yoğunluğu iki kat artırırken gelecekteki fırtınaların üç katına kadar yükseltebileceğini ortaya koydu. Bu durum, uydu sürüklenmesini göreceli olarak çok daha dramatik hale getirecek.
Uzmanlar atmosferin karmaşık yapısına dikkat çekiyor
Araştırma ekibinin başındaki Nicholas Pedatella, “Güneşten gelen enerjinin atmosferi etkileme şekli gelecekte değişecek çünkü atmosferin arka plan yoğunluğu farklıdır ve bu farklı bir tepki yaratır.” ifadelerini kullandı.
Pedatella, sera gazı artışının yalnızca yeryüzünü değil, yüzlerce mil yukarıdaki atmosfer tabakalarını da etkilediğini vurguladı. Bu da insan faaliyetlerinin uzay koşullarını bile değiştirebildiğini gösteriyor.
Uydu teknolojileri için kritik uyarı
Gelecekte atmosferin bu değişimi, uydu tasarımı ve yörünge ömrü hesaplamaları için büyük önem taşıyor. GPS navigasyonu, internet iletişimi, hava durumu tahminleri ve ulusal güvenlik sistemleri uydulara bağımlı olduğu için risk giderek artıyor.
Artan uydu sayısı, jeomanyetik fırtınaların etkilerini daha da kritik hale getiriyor. Bilim insanları, uzay havasının gelecekte nasıl değişeceğini anlamanın teknoloji ve güvenlik açısından hayati olduğunu belirtiyor.
Kaynak:
PhysGDH Digital Telegram kanalına abone olabilirsiniz.
İLGİLİ HABERLER
Uzay çöpleri geleceğin uzay araçlarına dönüşebilir
Türkiye, 77. Uluslararası Uzay Kongresi'ne ev sahipliği yapacak
Çin, uzayda mahsur kalan ekibe araç gönderdi
Tarihi görev: Türkiye’nin ilk yörünge transfer aracı FGN-TUG-S01 uzayda göreve başladı
Türkiye COP31’e ev sahipliği yapacak: İklim diplomasisinde tarihi başarı
Evrenin dengesi beklenenden dört kat daha şaştı
DİĞER HABERLER
Uzay çöpleri geleceğin uzay araçlarına dönüşebilir
Türkiye, 77. Uluslararası Uzay Kongresi'ne ev sahipliği yapacak
Çin, uzayda mahsur kalan ekibe araç gönderdi
Evrenin dengesi beklenenden dört kat daha şaştı
NASA Mars'ta oraya ait olmayan kaya buldu
Dünya'ya çarpma riski olan cisimler en çok hangi bölgeyi tehdit ediyor?
Güneş dışında ilk kez yıldız fırtınası keşfedildi
Uzayda mahsur kalan astronotlar için kurtarma planı belli oldu
Türkiye'nin üçüncü astronotu Gökhan Erdem, uzay deneyimini anlattı
Uluslararası Uzay İstasyonu 25 yaşında



