Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy: Yangın yeterlilik belgesini itfaiye dışında hiçbir kurum veremez

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel'de belirlendiği kaydedilen 8 eksikliğe ilişkin, "Normalde bu eksiklikleri tespit ettikten sonra İl Özel İdaresini veya Kültür ve Turizm Bakanlığını bilgilendirmeniz gerekiyor. Bolu Belediyesinin bu tespiti yaptıktan sonra düzeltmesi için süre vermesi gerekiyordu. O süreden sonra düzelmediyse iş yeri açma çalışma ruhsatını düzenleyen İl Özel İdareye veya bir üste Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ihbarda bulunması gerekiyor." dedi.

Bakan Ersoy, CNN Türk canlı yayınında gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı. Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel'de çıkan yangında hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa dileyen Ersoy, yetki tartışmalarına değindi.

Bakan Ersoy, turizm açısından potansiyeli olan bölgelerde Cumhurbaşkanı kararnamesi ile turizm merkezi ilan edildiğini ve imar planları yapma yetkisi ile turizm amaçlı kamu arazilerinin tahsisi yetkisinin Bakanlığa verildiğini söyledi.

Bunun dışında bir yetki almadıklarını ifade eden Ersoy, "Mücavir alanı dışında olduğu için ruhsat ve iskan yetkisi il Özel İdaresinde. Kültür ve Turizm Bakanlığı hiçbir zaman özel kanunla tanımlama yapılmıyorsa yetkili olmuyor." dedi.

Ersoy, 2021 öncesi belediye belgeli oteller olduğunu, sonrasında ilave olarak Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi alınmasının da eklendiğini ifade ederek, "Bazen bilgi kirliliği oluşturuluyor, belediyelerin yetkileri Bakanlığa devredilmiş gibi, böyle bir şey yok. Şimdi artık belediye belgesi yeterli değil, aynı zamanda Bakanlık belgesi alması gerekiyor. Birinci kriteri, belediye belgesi alması." ifadelerini kullandı.

Yangın yeterlilik belgesini sadece itfaiyelerin verdiğine dikkati çeken Ersoy, "İl Özel İdaresi diyor ki 'Sen bunları yetkili kurumlardan alıp bana getireceksin.' Türkiye'de resmi yetkili kurum sadece itfaiyelerdir. Kartalkaya'da yetkilendirmeyi Bolu İtfaiyesi veriyor. Bolu Belediyesi dışında başka bir belediyeden alamazsınız, Bolu ili sınırları içinde olduğunuz için. Yangın yeterlilik belgesini bir tek itfaiyeler veriyor. İl sınırları içinde bağlı olduğunuz belediyeler veriyor. İlçenin yeterliliği yoksa o zaman Bolu İtfaiyesi verir. İş yeri açmak için çalışma ruhsatını İl Özel İdaresi veriyor. Size listeyi veriyor, 'Bunları halledin gelin' diyor. Burada Bolu İtfaiyesi gerekli denetlemeleri yaptıktan sonra belgeyi veriyor." diye konuştu.

İl Özel İdaresinin, uygunlukları tamamsa iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verdiğini kaydeden Ersoy, "Bu bize gelince süreç başlıyor. Bakanlık işletmeye kontrolör gönderiyor. Kontrolörümüz nelere bakıyor? Turizmle ilgili süreçleri denetliyor. İş yeri açma ruhsatını görünce bizim için işlem tamam anlamına geliyor. Ana kuralımız bu. Bakanlık kontrolleri, tesisin niteliklerinin, standartlarının sınıflandırmasını yapıyor. Yıldızını, niteliğini denetliyor. Oda sayılarının yeterli olmasına bakıyoruz. Yatak kapasitesine bakıyoruz, minimum ve maksimum olarak. Tatil köyü, apart, pansiyon var tabii. Hepsi otel olarak olmuyor. Biz nitelik ve sınıflandırmasıyla ilgili denetimleri yapıyor ve sonra belgeyi veriyoruz." ifadelerini kullandı.

"İl Özel İdareye veya Kültür ve Turizm Bakanlığına ihbarda bulunması gerekiyor"

Bolu Belediyesine yapılan ve sonra geri çekildiği belirtilen başvuru sonucu otelde 8 hatalı durumun ortaya çıktığını ifade eden Ersoy, şunları söyledi:

"Tahliye çıkışları, ışıklı yönlendirme levhaları, bina acil aydınlatma, elektrik tesisatı uygunluğu, söndürme gereçleri talimatları, algılama sistemleri ve yangın alarmı, paratoner, duman havalandırma ve tahliye gibi 8 asli eksiklik buluyor Bolu Belediyesi. Tespit yapıyor, bu tespiti yaptıktan sonra geri çekmek gibi bir şey olamaz. Normalde bu eksiklikleri tespit ettikten sonra İl Özel İdaresini veya Kültür ve Turizm Bakanlığını bilgilendirmeniz gerekiyor. Bolu Belediyesinin bu tespiti yaptıktan sonra düzeltmesi için süre vermesi gerekiyordu. O süreden sonra düzelmediyse, iş yeri açma çalışma ruhsatını düzenleyen İl Özel İdareye veya bir üste Kültür ve Turizm Bakanlığına ihbarda bulunması gerekiyor. Bunu dediği andan itibaren İl Özel İdaresi, Bakanlığa bile sorma gereği duymadan hemen kapatma verecekti, ruhsatını iptal edecekti. İl Özel İdaresi ruhsatı iptal ettiği için gidip kapatabilir. O andan itibaren zaten İl Özel İdare iş yeri açma çalışma ruhsatı yeterliliği düştüğü için otomatikman kapatma işlemini yapar, bize bilgi verir. Mücavir alanda olsaydı belediyeye başvuracaktı itfaiye. Siz bu gerçeği bildikten sonra başka işlem yapamazsınız. Siz tespit ettiniz, önünüze düşmedi. Siz bizzat talep üzerine gittiniz, tespitleri yaptınız. Artık bunun farkındasınız. Bu otelde ciddi problem var. 8 tane madde saymış."

Yasanın, Türkiye'de yangınla ilgili yeterlilik belgelerinin itfaiyelerden alındığını belirttiğini kaydeden Ersoy, "Mücavir alanda olsun olmasın. Bu belgeyi sadece ve sadece itfaiye verir. Biz Bakanlık olarak bu yeterlilik belgelerini sadece itfaiyelerden kabul ederiz. Yetki var, zorunluluk yok. Bunu ne kadar süreyle denetleyeceğinin keyfiyeti kuruma yani itfaiyeye bırakılmış." dedi.

Bakan Ersoy, itfaiyenin işletme talep ederse denetlemek zorunda olduğunu, ''Gelmiyorum.'' diyemeyeceğini belirterek, şunları söyledi:

"Bu, sadece işletme talep ederse gelmek zorunda değil, yetkiniz var, dilediğiniz periyotlarda denetim yapabilirsiniz. Kanun bu aslında. Alanda söz hakkı olan İl Özel İdare. Bu sizin itfaiyenizin yükümlülüğünü ortadan kaldırmıyor. Resmi işletmeler sadece yangın yeterlilik belgelerini itfaiyelerden alıyor. İtfaiyenin denetleme yetkisi var. Her işletmenin, Bolu'da bu oteller olarak bakalım. İlçe belediyeleri yeterli olmadığı için yeterli olan Bolu Belediyesi. Yeterlilik belgesi geçerli olduğu sürece tekrar tekrar denetleme yetkisini itfaiyeye veriyor. Bir yere yeterlilik yetkisi veriyorsanız, geçerlilik süresi boyunca denetimden siz yetkilisiniz. Yetkiniz var ama yükümlülüğünüz yok derken, bunun hangi periyotta denetleneceği keyfiyetini size bırakmış. İşletme talep ederse zorunlusunuz."

Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel'e yangın yeterlilik belgesi verilmesinin hangi kurumun sorumluluğunda olduğuna dair soruya Ersoy, "Kartalkaya'daki bütün oteller bütün işletmeler itfaiye yeterlilik belgesini Bolu İtfaiyesi'nden almış. Almak zorunda zaten, başka yer yok. Burada yeterlilik belgesini veren Bolu İtfaiyesi. Yeterlik belgesini veren denetlemeye yetkilidir. Yetki tartışması, yeterlilik belgesinin verildiği an ortadan kalkmış." yanıtını verdi.

Kurumun talebi doğrultusunda gerçekleşecek denetim konusunun çarpıtıldığını ve ''Kurum talep etmezse denetlemem.'' gibi bir durumun olmadığını aktaran Ersoy, "Talep edilirse denetlemek zorunda. Yeni bir işletme açıyorsunuz diyelim. Çalışma ruhsatı ve işletme belgesi almanız lazım. Otomatik olarak itfaiyeye gidiyorsunuz 'Beni yeterlilik noktasında denetle.' diyorsunuz. Talep edildiği zaman zorunlusun. İstediğin zaman denetlemeye gidebilirsiniz itfaiye olarak. Bunu herkes, bütün belediye başkanları bilir. Bu çok net bir kuraldır. Herkes yeterlilik belgesini aldığı itfaiye tarafından denetlenir ve bu devam eder. " ifadelerini kullandı.

İtfaiyenin, yangın yeterlilik belgesi alan ve sorumlu olduğu alanda bulunan herhangi bir işletmeyi istediği takdirde denetlemeye gidebileceğini belirten Ersoy, kurumun denetlemeyi kabul etmemesi halinde, İl Özel İdaresinin bahsi geçen kuruma yangın belgesi yenileme uyarısı göndereceğini, yenilenmemesi halinde işletmenin ruhsatının iptal olacağını ve kapatılacağını aktardı.

Yangın yeterlilik belgelerinin itfaiyelerden alındığını ve Bakanlığın da yeterlilik belgesini yalnızca itfaiyeden alındığı takdirde kabul ettiğini söyleyen Ersoy, "Kartalkaya'daki yangın yeterlilik belgesi gerektiren bütün işletmelerin yeterlilik belgeleri Bolu İtfaiyesinde.'' dedi.

İşletmeye ait sürdürülebilirlik belgesiyle ilgili açıklama yapan Ersoy, sürdürülebilirlik belgesinin her yıl yenilendiğini ve belgenin yangın belgesiyle alakası olmadığını açıkladı.

"Bakanlığın denetlediği konular turizmle ilgili"

Kültür ve Turizm Bakanlığının işletmelerde uyguladığı denetim alanlarının turizmle alakalı olduğuna dikkati çeken Ersoy, "Bakanlığın denetlediği konular turizmle ilgili. Turizmle ilgili sınıflandırma, nicelik, nitelik gibi kapasiteler. Bu denetime gitmeden önce işletmenin dosyasına bakıyorum. Keyfi de gidebilirim, şikayet gelirse de gidebilirim. Gitmeden önce dosyasına bakıyorum. Geçerli bir ruhsatı var mı? Ona bakıyorum. Yangın yeterlilik, gıda güvenliği vs. eğer o varsa kontrolörü gönderiyorum. Bu belgeleri İl Özel İdaresi vermek zorunda." ifadelerini kullandı.

Grand Kartal Otel'in, İl Özel İdareden kısım kısım olacak şekilde ruhsat aldığını belgelerle anlatan Ersoy, şöyle devam etti:

"Grand Kartal Otel, 2015'te kısım kısım almış. İl Özel İdareden almış. Geçerli bir iş yeri açma çalıştırma ruhsatı var demek, itfaiye yeterlilik raporu ver demektir. 2013'te lokantasına, 2014'te büfesine almış. 2015'te bir tane daha almış. Ruhsatlar İl Özel İdaresinden alınıyor dediğim gibi. Geçerli belgeyse kendi denetimi yapabilirim. Bakanlık olarak yangın denetimi yapmak bizim uzmanlık alanımıza girmez. Bu çok teknik bir konu. İçeride su pompaları, basınç odaları var, köpük sistemi var. Bizim kontrolörümüzün o yeterliliğe sahip olma şansı yok. Ben bir tek şunu yaptım, geçen sene, onu da zorla yaptırttım. Antalya Kaleiçi'nde iki otelde yangın çıktı. İki Lübnanlı boğulma sebebiyle hayatını kaybetti. Duman dedektörü olmadığından vefat ettiler. Tescilli yapıda duvarlara yapamamışlar. Pilli sistem yapabilirlerdi. Yönetmeliği değiştirdik. 'Artık benim kontrolörlerim duman dedektörüne bakma zorunda.' dedim."

Dava sürecinin çok önemli olduğunu, sonuna kadar gidilmesi ve davanın uzmanlarla birlikte yürütülmesi gerektiğini belirten Ersoy, "Yalnızca bir ceza davası olarak görülmemesi lazım. Kapsamlı bir yargılama sonucunda herkes sorumluluğu oranında gerekli cezaları almalı. Buradan çıkacak sonuçlara göre belki mevzuatta, kanunlarda değişiklik yapmamız gerekiyor." dedi.

Ersoy, 40 yılda Bakanlığın sadece 100 tesis kapattığını, 2022'den bugüne 4 bin 380 tesisin yeterlilikleri oluşturmadığı için kapatıldığını kaydetti.

Ersoy, şu anda da kapatmaya devam ettiklerini belirterek, "Yangın yeterliliği alamıyor, kirlilik oluyor. Bu yeterlilik ve belgelendirme ile ilgili Bakanlık çok ciddi süreç yönetiyor. Türkiye'de yangın yeterlilik belgesini sadece itfaiye verir. Başka hiçbir kurum veremez. Yangın yeterlilik belgesi gerekiyorsa mutlaka ilgili itfaiyeden alması gerekiyor. İlçe itfaiyesi yeterli olmadığı için il belediyesinden alması gerekiyor. Yeterlilikten kastımız uzmanlık yeterliliği. İtfaiyede tulumbacılar/pompacılar ve bir de uzmanlar var. Bu çok teknik konu. Bakanlık kontrolörleri her şeyi denetlemez." dedi.

Herkesin sorumluluğunu yerine getirmesi gerektiğini vurgulayan Ersoy, işletme sahibinin de sorumluluğu olduğunu kaydetti.

Belgelendirme sürecine dahil olan bütün kurumların yetkilerini doğru şekilde kullanmasının önemine işaret eden Ersoy, ceza gereken durumlarda ibretlik cezaların verilmesi, yönetmelik ve mevzuatlarda değişiklik olacaksa onun da yapılması gerektiğini söyledi.

Ersoy, "Kapatma kararını biz alıyoruz, uygulamasını belediyeler yapıyor. En son toplantımızda valiliklere talimat verdim. Belediyeleri kapatma işlemlerini tamamlamakta zorlamasını istedim. Son 3 yılda çok etkili ve yoğun program yürütüyoruz bununla ilgili. Bugüne kadar kimsenin yapmadığı çalışma. Bütün belgeleri düzenli hale getiriyoruz. Tamamlamayanları kapatıyoruz." diye konuştu.

"Yayınızı ihbar kabul edip, buranın iş yeri açma ruhsatının yenilenmesini talep ettik"

Bakan Ersoy, yanan otelin sahibinin başka bir yerdeki otelindeki eksiklere ilişkin yapılan yayını ihbar kabul ettiklerini belirterek, süreci başlattıklarını kaydetti.

Ersoy, "Yayınızı ihbar kabul edip, buranın iş yeri açma ruhsatının yenilenmesini talep ettik. Yenilenme sırasında zaten denetimden geçecek. Orası belediye mücavir alanındaysa belediye, yoksa İl Özel İdare gidecek, 'İş yeri açma ruhsatınızı yeniliyorum, belgelerinizi yeniden düzenleyin, güncelleyin.' diyecek. Zaten işletme ruhsatı güncellemek için itfaiye gitmek zorunda. Güncelleme için zaten kendisi itfaiyeye başvuru yapmak zorunda." ifadelerini kullandı.

Bakan Ersoy, Ahmet Hakan'ın, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in gündeme getirdiğini söylediği sorulara da yanıt verdi.

"Sömestir tatilinde tam kapasite çalışan kış turizmi bölgesinde neden bir itfaiye teşkilatı kurulamamıştır?" sorusunu yanıtlayan Ersoy, "İtfaiye teşkilatını kurmak itfaiyenin yetkisinde. İtfaiye, İl Özel İdaresinden talep edecek, Özel İdare verir o talebi. Bunun finansmanla ilgili bir şeyi varsa, hep beraber otelciler vesaire toplanıp, gerekirse destek oluşturulup, Uludağ'daki gibi, 2-3 araçlık bir itfaiye merkezi kurulabilirdi. Bu bizim sorumluluk alanımızda değil, öncelikli olarak itfaiyenin yapması gereken bir işlem." ifadelerini kullandı.

Bakan Ersoy, "Otel, 2007 yılında dönemin AK Partili Bolu Belediyesinden aldığı yangın yeterlilik belgesiyle bugüne kadar nasıl faaliyetlerini sürdürmüştür?" sorusunu da şöyle yanıtladı:

"İş yeri açma ve çalışma ruhsatının yenilenmesi gerektiği durumlarda yenileniyor. 17 Mayıs 2013'te yenilenmiş, 29.12.2015'te yenilenmiş. Ben itfaiye raporunu baz almıyorum. İş yeri açma ve çalışma ruhsatının yenilenmiş olması, benim için itfaiye raporunun da yenilenmiş olduğu, diğer raporların da yenilenmiş olması anlamına geliyor, mevzuat onu gerektiriyor. Bana o belgeyi veren kurum, bunları yenileyip vermek zorunda. Burası için İl Özel İdare."

"110 işletmeye 3 aylık süre tanındı"

"Mevzuata göre otellerin 30 Nisan 2024'e kadar Bakanlığa teslim etmesi gereken yangın yeterlilik belgelerinin süresine neden istisna getirilerek süre uzatımı yapılmıştır?" sorusuna karşılık, bunun çok farklı bir konu olduğunu kaydeden Ersoy, 2005'ten önce iş yeri açma çalışma ruhsatı zorunluluğu olmadığını ve bunun 110 tesisi kapsadığını belirtti.

Ersoy, "110 tesiste iş yeri açma çalışma ruhsatıyla ilgili bir eksiklik olduğu için yangın yeterlilik raporu istemişiz. İş yeri açma çalışma ruhsatı olmadan işletme belgeleri verildiği için 'Siz bunun yeterlilik raporlarını bize ulaştırıp, gönderin.' demişiz. Yangın yeterlilik raporu da birkaç ayda alabileceğiniz şeyler değil. Sıkıntılar çıkabiliyor, imar izni almanız gerekebiliyor. Yangın merdiveni yoktur, onu koymanız için yapıda değişikliğe gitmeniz, onun için imar izni almanız gerekiyor. O yüzden uzatma talep edilmiş. 3 aylık süre tanınmış, onun sonunda da uzatma yapılmamış, 42 tanesi de kapatılmış. 3 ayın sonunda yeterlilik belgesini getirmeyi başaramayanların işletmesi kapatılmış, sonradan bunun 2 tanesi tekrar yeterlilik belgelerini aldığı için işletmeye açılmış." diye konuştu.

Bakan Ersoy, "Aralık 2024'te, Bolu Belediyesinden denetim talep edilmiş otel tarafından, belediye uygunluk belgesi vermemiş, uygunluk belgesi hangi kurumdan alınmıştır? Bu otel hangi kurumdan aldığı uygunluk belgesiyle faaliyetini sürdürmüştür?" sorusuna da şöyle karşılık verdi:

"Resmi kurumlar, yangın yeterlilik belgelerini bir tek itfaiyelerden alır. Siz başka bir kurumdan bize yangın yeterlilik belgesi getiremezsiniz, itfaiyeden getirmek zorundasınız, geçerliliği yok. Sorun da bu zaten. 12 Aralık'taki olayı kastediyorlar. 12 Aralık'ta bu eksikleri görüyor. Benim isyan ettiğim nokta da bu. Siz bu eksiklerin tespitini gidip bizzat yapıyorsunuz, sonra bu tespiti, yangın yeterlilik belgesi talebini geri çektiriyorsunuz. Talebi geri çektirmek yerine o belgenin verileceği İl Özel İdareyi bu konuda bilgilendirmeniz gerekiyor. Bunu yapmıyorsunuz, belgeyi geri çektirip, başka bir alana kısmi bir yangın yeterlilik belgesi veriyorsunuz. O ikinci yanlışınız zaten. Ana binadaki yetersizliği bilerek, gözünüzü kapatıyorsunuz, kısmi küçük bir alana tekrar yeterlilik veriyorsunuz. Eğer bu göz kapatma işlemi yapılmayıp ilk andan itibaren bir üst makama ihbar edilseydi, iş yeri açma çalışma ruhsatı, zaten bu işletme kapatılacaktı, kapatıldığı zaman da bugün bunları konuşmuyor olacaktık."

"2013 ve 2015'te farklı bölümlerine yeni düzenlenmiş iş yeri açma çalışma ruhsatları almış"

Özel'in, "Kültür ve Turizm Bakanı, otelin 2021 ve 2024 yıllarında denetimden geçtiğini, yangın yeterlilik belgesinin mevcut olduğunu söyledi, bu belgeleri hangi kurum vermiştir?" sorusunu da Bakan Ersoy, "2021-2024 denetim raporlarında, biz eğer denetime gidiyorsak bir yere, ilk etapta dosyasına bakıyoruz, geçerli bir iş yeri açma ve çalışma ruhsatı var mı yok mu ona bakıyoruz. Yoksa zaten denetime gitmeyiz, direkt kapatma işlemine başlarız. İş yeri açma ve çalışma ruhsatı var. 2013 ve 2015'te farklı bölümlerine yeni düzenlenmiş iş yeri açma çalışma ruhsatları almış. Benim için yangın raporu kabulüdür bu. İş yeri açma çalışma ruhsatının altında, bunun içinde gıda raporu da vardır, Sağlık Bakanlığı raporu da bütün ilgili kurumların raporlarının tamam olduğunu gösteren bir belgedir benim açımdan." diyerek yanıtladı.