Küresel borçlar 2024'te 318 trilyon dolara ulaşarak rekor tazeledi

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), "Küresel Borç Monitörü" raporunu yayımladı.

Rapora göre, küresel borç tutarı 2024 yılında yaklaşık 7 trilyon dolar artışla 318 trilyon dolara ulaşarak rekor tazeledi. Söz konusu artış, ABD Merkez Bankasının (Fed) gevşeme döngüsünün borçlanmada 16 trilyon doların üzerinde yükselişe yol açtığı geçen yılki artışın altında kaldı.

ABD'nin ticaret ve göç politikalarının enflasyon üzerindeki etkilerine ilişkin endişeler nedeniyle Fed'in faiz indirimlerine dair piyasa beklentilerinin azalmasıyla birlikte, küresel borçlanmanın yavaşlamasının, önemli ölçüde artan belirsizlik göz önüne alındığında ihtiyati bir duruş olarak görüldüğü kaydedildi.

Özellikle, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde borç seviyelerinde belirgin bir düşüş görüldü.

Küresel borçta geçen yılki artışın yaklaşık yüzde 65'i gelişmekte olan piyasalardan kaynaklandı.

Gelişmiş ekonomilerin toplam borcu geçen yıl 214,3 trilyon dolar olarak hesaplanırken, gelişmekte olan piyasalardaki borç 103,7 trilyon dolar olarak kaydedildi.

Borcun dağılımına bakıldığında, hanehalkına ait borçlar 2024 sonu itibarıyla 60,1 trilyon dolara, finansal olmayan şirketlere ait borçlar 91,3 trilyon dolara, kamu borçları 95,3 trilyon dolara ve banka gibi finansal şirketlere ait borçlar 71,4 trilyon dolara yükseldi.

Küresel borcun GSYH'ye oranı 2020'den bu yana ilk kez yükseldi

Küresel borcun GSYH'ye oranı 2024'te 1,5 puanın üzerinde artarak yaklaşık yüzde 328'e ulaştı. Bu, pandeminin küresel borcun GSYH'ye oranında 35 puanın üzerinde yükselişi tetiklediği 2020'den bu yana kaydedilen ilk yıllık artış oldu.

Borçlardaki artışın devam etmesi geçen yıl borç oranlarının yükselmesinde önemli bir etken olsa da 2024 yılında ekonomik büyüme ve enflasyondaki yavaşlama borç oranları üzerindeki yukarı yönlü baskıya katkıda bulundu.

Finans sektörü dışındaki borç oranlarındaki artış en hızlı İsveç, Nijerya, Çin, İsrail ve Suudi Arabistan'da gerçekleşirken, Arjantin, Türkiye, Hollanda, Yunanistan ve İrlanda keskin düşüşlere tanık oldu.

Küresel borç birikiminde özellikle 2025'in ilk yarısında daha fazla yavaşlama öngörülürken, küresel ekonomik politika belirsizliğinin rekor seviyelerde ve borçlanma maliyetlerinin hala yüksek olması nedeniyle borçlular arasındaki daha temkinli duruşun özel sektörün kredi talebini engelleyebileceği kaydedildi.

Toplam GSYH'ye oranları dikkate alındığında, geçen yılın son çeyreği itibarıyla hanehalkına ait borçlar yüzde 60,7'den 60,3'e ve finansal olmayan şirketlere ait borçlar yüzde 91,7'den 91,5'e inerken, kamu borçları yüzde 96,3'ten 98,5'e çıktı.

Finans sektörüne ait borçlar ise yüzde 77,7 seviyesinde seyretmeye devam etti.

Türkiye'de ise borçların GSYH'ye oranları dikkate alındığında, geçen yılın son çeyreğinde, hanehalkına ait borçlar yüzde 11,3'ten yüzde 10'a, finansal olmayan şirketlere ait borçlar yüzde 47,5'ten 39,7'ye, kamu borçları yüzde 33,8'definansn 26,6'ya ve banka gibi finansal şirketlere ait borçlar yüzde 17,3'ten 16,3'e geriledi.