Maxim Yali: ABD başkanlık seçimleri yaklaşırken Rusya-Ukrayna savaşı aktif bir aşamaya girdi

Son günlerde Ukrayna'nın Rus topraklarına saldırısıyla Rusya-Ukrayna savaşı bir kez daha dünya medyasının manşetlerine taşındı. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin Kursk'a saldırısı iki ülke arasındaki savaşın gidişatını değiştirdi.

Süreç ne kadar sürecek? İki ülke barışı nasıl sağlayacak?

Ukrayna Ulusal Havacılık Üniversitesi Yeni Dünya Düzeni ve Küresel Kalkınma Çalışmaları Merkezi başkanı siyaset bilimci Maxim Yali, gdh'ın konuyla ilgili sorularını yanıtladı.

- Sayın Yali, şu anda Ukrayna ordusu Kursk yönünde avantaj elde etti. Savaşta köklü bir değişim olduğunu söyleyebilir miyiz?

- Özellikle Rus birliklerinin Donetsk bölgesindeki ilerleyişini gördüğümüz için askeri operasyonlarda radikal bir değişiklikten bahsetmek için henüz çok erken. Rusya'nın önceliği ABD'deki seçimler öncesinde Donetsk bölgesinin tamamını ele geçirmek. Ukrayna'ya gelince, Kursk bölgesinde askeri operasyonlarımıza devam ediyoruz. Uzun süre orada yerleşeceğimiz zaten belli. Rusya topraklarında da benzer operasyonların devam edeceğini göreceğiz. Yani askeri operasyonların yoğunlaştığını görüyoruz, bunun nedeni ABD başkanlık seçimleriyle ilgili.

- Donald Trump'ın ABD'de başkan seçilmesi durumunda Rusya-Ukrayna savaşının sonunu nasıl görüyorsunuz?

Donald Trump'ın açıklamasına dayanarak seçildiği takdirde askeri tatbikatları durduracağını söylüyor. Bu nedenle artık her iki taraf da müzakerelerdeki konumlarını en üst düzeye çıkarmaya çalışıyor. Ukrayna'da bu artık mümkün ama burada lojistik önemli, rezervler önemli, dolayısıyla bundan sonra ne olacak, bekleyip görmemiz gerekecek.

- Ukrayna'nın silah tedariği hakkında bilgi almak istiyoruz. Eksikler tamamlandı mı?

- Tüm Ukraynalıların istediği kadar ciddi ve dramatik olmasa da, kesinlikle ilerleme var. Ancak bunun nesnel ve öznel nedenleri var. Öncelikle çeşitli drone türlerinin geliştirilmesine odaklanıldığını görüyoruz. Ukrayna insansız hava araçlarının menzilini artırmakta. Geçtiğimiz günlerde Mansk bölgesindeki askeri havaalanlarına saldırı düzenlendi. Drone'ların uçuş menzilinin artması uzak hedefleri vurmamıza yardımcı oluyor. Neptün füzelerini de geliştiriyoruz. Bildiğiniz gibi bunlar, Rus Karadeniz Filosunun amiral gemisinin imha edildiği gemi karşıtı füzeler. Ancak ne yazık ki, Ukrayna'da ihracata, yüksek teknolojili ürünlere bağımlılık döngüsünü henüz tam olarak tamamlamadığımız için, üretim, Ukrayna'nın kritik altyapılara yönelik kitlesel füze saldırılarına yeterince yanıt vermekte yetersiz kalıyor. Ama bunlara rağmen gördüğümüz gibi son dönemde Rus askeri tesislerine yönelik saldırıların sayısı ve kalitesi de arttı.

- Barış için önemli faktörler nelerdir? Taraflar hangi durumda barış masasına oturacak?

Her iki tarafı da ele alırsak, barış görüşmelerinde temel koşul, her iki tarafın da savaş alanındaki durumu temelden değiştiremeyeceklerini anlaması olacaktır. Artık her şeye savaş alanındaki duruma göre karar veriliyor. Tarafların pozisyonları hala son derece farklıdır. Ukrayna, adil bir barışın, Kırım dahil tüm Ukrayna topraklarının kurtarılmasının gerektiğini beyan ediyor. Ancak Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin geçen yıl gerçekleştirdiği karşı saldırı operasyonunun sonuçlarına göre, yakın gelecekte bunu askeri yollarla sağlamanın son derece zor olacağı zaten açık. Çünkü bizim üretim kapasitemiz ve kaynaklarımız Rusya'nın çok altında, ayrıca Ukrayna'ya sağlanan askeri yardım da Ukrayna'nın topyekun yenilgisini engelleyecek imkânlar dahilinde.

- Türkiye'nin Ukrayna'ya desteğini nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle Türk dronları.

- Türk insansız hava araçları ise savaşın ilk haftasında çok önemliydi. Özellikle Bayraktar TB-2'ler önemli rol oynadı. Bayraktar'ın yardımıyla Rus teçhizatının kolonları imha edildi ama artık biz Bayraktar TB-2'leri daha fazla istihbarat için kullanıyoruz.

- Son olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde Kamala Harris Başkan seçilirse süreçler değişebilir mi?

Yani başkanlık seçimlerinin ardından Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump kazanırsa belki bir fırsat doğar. Kamala Harris'in Ukrayna'ya yönelik stratejisinin en azından kısa vadede önemli ölçüde değişmesi pek olası görünmüyor. Bu, daha önce de söylediğim gibi, Kremlin'in kırmızı çizgilerini aşmak anlamına gelmiyor. Dolayısıyla tablonun daha da netleşmesi ABD'deki başkanlık seçimlerinden sonra mümkün olacaktır.