Önümüzdeki on yılda uzaylıları nerede bulabiliriz?

• Mars’ta Perseverance gezgini örnekler topluyor, 2030’larda Dünya’ya getirilecek.
• Europa ve Enceladus gibi buzlu uyduların okyanuslarında yaşam ihtimali araştırılıyor.
• James Webb Teleskobu, TRAPPIST-1 sistemindeki gezegenlerde atmosfer izleri bulmaya çalışıyor.
• Radyo teleskopları, akıllı yaşamın olası sinyallerini yakalamak için gökyüzünü tarıyor.

Mars’ta yaşam izleri aranıyor

Bilim insanları, yaşam arayışında ilk durağı Mars olarak görüyor. Kızıl gezegenin milyarlarca yıl önce denizler ve göller barındırdığı, hatta güney buz örtüsünün altında sıvı su bulunabileceğine dair ipuçları keşfedildi.

NASA’nın Perseverance gezgini, Jezero Krateri’nde kurumuş göl yatağından örnekler topluyor. Bu örnekler, 2030’ların başında Mars Numune Dönüşü göreviyle Dünya’ya getirilip detaylıca incelenecek.

Birleşik Krallık Açık Üniversite’den gezegen bilimci Susanne Schwenzer, Mars’ta yaşamın kayalar ve suyla etkileşiminde “parmak izi” bırakabileceğini belirtiyor. Schwenzer, “Bir bilim insanı olarak umutlu olmasaydım hayatımı buna harcamazdım” diyor.

Buzlu uydular yeni umut ışığı

Mars’ta yaşam bulunsa bile, bunun Dünya’dan taşınmış olması ihtimali var. Bu nedenle bilim insanları, bağımsız bir yaşam kaynağı olabileceğini düşündükleri buzlu uydulara yöneliyor. Jüpiter’in Europa’sı ve Satürn’ün Enceladus’u, donmuş yüzeylerinin altında devasa okyanuslar barındırıyor.

NASA’nın Europa Clipper aracı ve Avrupa’nın Juice görevi, 2030’larda Europa’ya ulaşacak. Bu araçların doğrudan yaşam bulması beklenmiyor, ancak gelecekteki derin sondaj görevlerinin önünü açacaklar.

Cornell Üniversitesi’nden Britney Schmidt, buz tabakasını aşarak okyanusa ulaşmanın “100 yıllık bir sorun” olduğunu söylüyor.

Ötegezegenlerde atmosfer avı başladı

Bugün gökbilimciler, Güneş sistemi dışındaki 5.500’den fazla gezegeni biliyor. James Webb Uzay Teleskobu, özellikle TRAPPIST-1 sistemindeki kayalık gezegenleri inceliyor.

Eylül 2025’te yayımlanan sonuçlar, TRAPPIST-1e’de zayıf bir atmosfer ihtimalini ortaya koydu. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Jessie Christiansen, “Eğer atmosfer bulursak, önümüzdeki 20 yılın araştırmaları buna odaklanacak” diyor.

JWST’nin bir sonraki hedefi, atmosferlerde biyolojik dengesizlik kimyaları aramak olacak. Bu, yaşamın varlığına dair en güçlü ipuçlarından biri sayılıyor.

Akıllı yaşam için sinyaller dinleniyor

SETI girişimleri, 20. yüzyıl ortalarından bu yana uzaylı sinyalleri arıyor. Şimdi ise Breakthrough Listen gibi programlar, galaksinin daha uzak bölgelerine bakıyor.

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden Jason Wright, güçlü sinyallerin şu ana dek bulunamadığını ancak aramanın genişlediğini belirtiyor.

2028’de devreye girecek Kare Kilometre Dizisi teleskobu, bu arayışı daha da güçlendirecek. Wright, “Her an bir tespit gelebilir” diyor.

Keşif kesin olmayabilir ama sonuç önemli

Bilim insanları, yaşamın varlığına dair kanıtların “ani bir keşif” değil, kademeli bir süreç olacağını düşünüyor. ETH Zürih’ten Sascha Quanz, “Boş sonuçlar bile bize yaşamın evrende ne kadar nadir olduğunu gösterebilir” diyor.

İngiltere Kraliyet Astronomu Lord Martin Rees ise önümüzdeki on yıl içinde yakın gezegenlerde organik izlere rastlanabileceğini savunuyor. Rees, “Bence gerçekten zirvedeyiz” sözleriyle umutlu olduklarını ifade ediyor.