Polonya'da mahkeme Komünist Parti'yi yasadışı ilan etti

• Anayasa Mahkemesi, Polonya Komünist Partisi’nin (KPP) faaliyetlerinin anayasa ile bağdaşmadığına hükmetti.
• Karar, partinin resmen kapatılmasının önünü açıyor.
• Ancak hükümet, mahkemeyi “meşru olmayan yargıçlar içerdiği” gerekçesiyle tanımıyor.
• Kararı veren yargıçlar arasında tartışmalı isimler yer alıyor.

Polonya Anayasa Mahkemesi, Komünist Parti’nin hedef ve faaliyetlerinin Anayasa’nın 11. ve 13. maddeleriyle çeliştiğine hükmetti. Yargıç Krystyna Pawłowicz, “Komünist rejimlerin ve suçluların yüceltilmesine Polonya hukukunda yer yok” ifadelerini kullandı.

Karar, önceki Adalet Bakanı Zbigniew Ziobro’nun 2019’da, mevcut Cumhurbaşkanı Karol Nawrocki’nin ise geçen ay yaptığı başvurular sonrası geldi.

2002’de kurulan ve kendisini II. Dünya Savaşı öncesindeki komünist geleneğin devamı olarak tanımlayan KPP, 2015’te “komünist devrim” ifadesini programından çıkarmıştı.

Hangi anayasa maddeleri ihlal edildi?

Mahkeme, kararını Anayasa’nın iki maddesine dayandırdı:

• Madde 11: Siyasi partilerin demokratik yöntemlerle politika etkilemesi gerekir.
• Madde 13: Nazi, faşist veya komünist totaliter yöntemlere dayanan partiler yasaklanır.

Bu hüküm, mahkemeye göre KPP’nin faaliyetlerinin yasak kapsamına girdiğini ortaya koyuyor.

Parti kapatılacak mı?

Polonya yasalarına göre Anayasa Mahkemesi bir partiyi “anayasa dışı” ilan ettiğinde, Varşova Bölge Mahkemesi’nin partiyi derhal sicilden silmesi gerekiyor. Buna göre KPP’nin kısa süre içinde kapatılması bekleniyor.

Ancak Polonya’daki yargı meşruiyeti krizi, süreci karmaşıklaştırıyor. Mevcut hükümet, Anayasa Mahkemesi’ndeki bazı yargıçların PiS iktidarı döneminde usulsüz atandığını savunuyor ve mahkemenin kararlarını tanımıyor.

Kararı veren yargıçlar da tartışmalı

Bugünkü kararda imzası bulunanlar arasında, PiS’in eski milletvekili ve komünist dönemde savcı olarak görev yapmış Stanislaw Piotrowicz de bulunuyor. Bu durum, kararın politik motivasyonlarla alındığı iddialarını güçlendiriyor.