Seçildiklerine pişman oldular: Güney Kore Cumhurbaşkanlarının başına gelmeyen şey kalmadı

3 Aralık'ta Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol'un sıkıyönetim kararı aldığını ve meclisi feshettiğini açıklaması, ülkeyi kaosa sürükledi. Savunma Bakanı Kim Yong-hyun'un tavsiyesiyle alınan karara karşı direnen milletvekilleri parlamentoda toplanarak sıkıyönetim kararını oybirliğiyle iptal etti. 

Savunma Bakanı Kim Yong-hyu, özür dileyerek istifa ederken, çanlar Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol ve İçişleri Bakanı Lee Sag-min için çalışıyor. 

Bir yandan binlerce kişi Cumhurbaşkanı'nın istifası için protesto gösterileri düzenlerken, diğer taraftan da Güney Kore Emniyet Müdürlüğü, Cumhurbaşkanı ve Savunma Bakanı hakkında vatana ihanet suçlamasıyla soruşturma başlatıldığını duyurdu.

Güney Kore tarihi, Cumhurbaşkanlarının kaotik süreçlerle karşı karşıya kaldığı örneklerle dolu. Görev süresini normal şekilde tamamlayan tek kişi 2017-2022 yılları arasında gören yapan Moon-Jae-in oldu. Diğer Cumhurbaşkanları ise ya seçildikten sonra ya da seçilmeden önceki hayatlarında ciddi sorunlar yaşadı.

Güney Kore liderlerinin kaderi: Tutuklamalar, sürgünler, darbeler ve suikastler

Güney Kore'nin ilk Cumhurbaşkanı Syngman Rhee, 1948-1960 yılları arasında görev yaptı. 1960 yılında ise 1956 seçimlerini hileyle kazandığı yönündeki iddialar nedeniyle istifa etti. Syngman Rhee, istifa ettikten sonra Hawaii'ye sürgüne gönderildi. 1995 yılında sürgünde vefat etti.

Snygman Rhee'nin istifasının ardından Yun Bo-seon, geçiş döneminde Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Kendisi geçici Cumhurbaşkanı olmasına rağmen darbecilerin hedefi olmaktan kaçamadı. 1961'de darbeyle iktidardan uzaklaştırıldı. Sonraki dönemlerde de etkin bir siyasi figüre dönüşemedi. Ve 1990 senesinde vefat etti. 

Yun Bo-seon iktidarını darbeyle deviren darbeci lider Park Chung-hee, çağındaki birçok darbeci gibi kendisini devlet başkanı seçtirdi. Birçok darbeci liderde olduğu gibi uzun bir dikte döneminde iktidarda kaldı. Ancak 1979'da kendisine düzenlenen suikast sonucu öldürüldü. 

Park'ın öldürülmesinin ardındna Choi Kyu-hah, geçici Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. Geçici lider olmasına rağmen 1 yıl içerisinde darbecilerin hedefi haline gelmekten kaçamadı. 1980'de darbeyle iktidardan uzaklaştırıldı. Siyasetten men edildi. 2006 yılında vefat etti.

Choi Kyu-ha'ı deviren askeri darbenin lideri Chun Doo-hwan, kendisini Cumhurbaşkanı seçtirdi. 1988 yılına kadar görev yaptı. Görev döneminden sonraki huzurlu hayatı ise yalnızca 8 yıl sürdü. 1996'da yolsuzluk ve halkı isyana teşvik etme suçlamalarıyla idam cezasına çarptırıldı. Ancak bu ceza infaz edilmeyerek hafifletildi. Chun Doo-hwan, 2021 senesinde vefat etti. 

1988-1993 yılları arasında görev yapan Roh Tae-woo, demokratik seçimlerle iktidara geldi. Ancak yolsuzluk iddiaları nedeniyle ikinci dönem için aday olmadı. Roh, başkanlık döneminde gizli siyasi bağışlardan yasadışı olarak yüz milyonlarca dolar topladığı için kamuoyundan özür diledi. 1994 yılında subay olarak görev yaptığı dönemde darbelere karıştığı iddiasıyla tutuklandı. 17 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1996'da affedildi. 2021 senesinde vefat etti.

Roh Tae-eoo'nunn ardından Kim Young-sam Cumhurbaşkanı seçildi. 1993-1998 yılları arasında görev yaptı. 1998'de Asya ekonomilerindeki kırılganlığın da etkisiyle yolsuzluk suçlamalarıyla karşılaştı. Mahkeme kararıyla bir dönem daha aday olması engellendi. 2015 yılında vefat etti.

Kim Young-sam'ın ardından Kim Dae-jung Cumhurbaşkanı oldu. Kim, Güney Korelilerin kuzeydeki akrabalarını ziyaret etmesine izin verdiği için Kuzey Kore ile ilişkileri geliştirdiği gerekçesiyle 2000 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. Ancak Kim'de 1980'li yıllarda yaptığı açlık grevi nedeniyle halkı kin ve düşmanlığa teşvik etmekten hapis yatmıştı. 2009 yılında vefat etti.

2003-2008 yılları arasında Roh Moo-hyun, Güney Kore Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Roh, eşinin bir yerel bir ayakkabı üreticisi patronu Park Yeon-cha'dan 1 milyon dolar aldığını kabul etmesinin ardından rüşvet iddialarıyla siyasetten çekildi. Eşinin para aldığını kabul eden Roh, bunun rüşvet olmadığını iddia etmesine rağmen 2009 yılında 30 metrelik bir yükseklikten atlayarak intihar etti.

2008 yılında yolsuzluk iddialarıyla iktidardan uzaklaşan Roh'un yerine Cumhurbaşkanı olan Lee Myung-bak da 2008-2013 seneleri arasındaki Cumhurbaşkanlığı döneminin ardından çok uzun süre rahat bir hayat yaşayamadı. 2018 yılında hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle hapis cezası alan Lee, 2022'de affedildi.

Lee Myung-bak'ın görev süresinin dolmasının ardından Park Geun-hye, Güney Kore Cumhurbaşkanı seçildi. 2013-2017 yılları arasında ülkenin ilk kadın Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Park Geun-hye, 2017'de patlak veren yolsuzluk skandalının ardından görevden alındı. Hapis cezası alan Park, 2021'de affeedildi.

Park'ın ardından 2017-2022 yılları arasında Moon Jae-in Güney Kore Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. 71 yaşında olan Moon'un başına en azından şimdilik bir şey gelmedi. İlerleyen yılların ne getireceği bilinmez. 

2022 yılından beri görev yapan Cumhurbaşkanı Yoon Suk-yeol ise Cumartesi günü Parlamento'da azledilmesinin oylanacağı bir oturumla karşı karşıya. Güney Kore Emniyeti, vatana ihanet suçlamasıyla hakkında soruşturma açıldığını duyurdu.