The New Arab: İran'ın hava savunması ABD-İsrail saldırısına karşı ne kadar güçlü?

İngiltere merkezli yayın organlarından The New Arab'da, İsrail ve ABD'nin olası bir İran nükleer tesislerine saldırısında İran'ın kendini savunma mekanizmasının gücüne dair değerlendirmelerin yapıldığı bir analiz yayınlandı.

ABD Başkanı Trump'ın Tahran'a nükleer programının geleceği konusunda doğrudan müzakere etmesi için iki aylık bir süre verdiğine dikkat çekilen analizde, İsrail'in ise Trump'a İran'ın nükleer tesislerini vurmak için baskı yaptığı belirtildi.

Analizde ayrıca; İran'ın olası bir ABD-İsrail hava saldırısına karşı, hava savunma sistemlerinin durumuna dair bilgilere ve uzman görüşlerine yer verildi.

İşte The New Arab'da yayınlanan analiz:

ABD ile artan gerilimin ortasında İran, İsrail'in Ekim ayında ölümcül hava saldırılarıyla vurduğu hava savunma sistemlerinin etkinliğini artırmaya çalışıyor.

İran ordusunun Hava Savunma Kuvvetleri ve Khatam al-Anbiya Hava Savunma Üssü Komutanı Alireza yaptığı açıklamada;

“İran İslam Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri, özellikle de güçlü Hava Savunma Kuvvetleri, her zamankinden daha hazırlıklı ve yüksek seviyede savaş hazırlığını sürdürüyor”

ifadelerini kullandı.

Sabahifard ayrıca İran'ın “hava savunma gücünün” potansiyel tehditlere karşı “bir dağ gibi dimdik ayakta” olduğunu söyleyerek övündü.

Bu açıklamaları İran ile Trump yönetimi arasında İran'ın nükleer programı konusunda yaşanan gerginliğin ortasında yaptı.

ABD Başkanı Trump Tahran'a nükleer programının geleceği konusunda doğrudan müzakere etmesi için iki aylık bir süre verdi. Washington bölgeye ilave hava savunma sistemleri gönderdi ve İran'ın yeraltındaki nükleer tesislerine önemli ölçüde zarar verebilecek bombaları taşıyabilen tek uçak olan stratejik B-2 Spirit hayalet bombardıman uçaklarını Hint Okyanusu'ndaki Diego Garcia'ya konuşlandırdı. 

Bu yığınağın ortasında İran'ın hava savunma kabiliyetleri konusunda kamuoyunu rahatlatmaya çalışması şaşırtıcı değil.

Ancak bunu yapmasının tek nedeni bu değil.

26 Ekim'de İsrail, hava savunma sistemleri de dahil olmak üzere İran'ın stratejik hedeflerine yönelik yıkıcı bir hava ve insansız hava aracı saldırısı kampanyası başlattı. İsrail bu saldırıda İran'ın Rus yapımı stratejik uzun menzilli S-300 hava savunma füze sistemlerini imha etmekle övündü. İsrail 19 Nisan 2024'te İsfahan'a düzenlediği saldırıda da bir S-300 radarını hedef aldı.

Tahran anlaşılır bir şekilde bu saldırıların önemini küçümsemeye çalıştı. Şubat ayı başlarında İran medyası Ekim saldırısından bu yana ilk kez bir hava savunma tatbikatında bir S-300 sistemini sergiledi.

İran'ın S-300'ü, stratejik Rus sistemleriyle aynı ligde olduğunu iddia ettiği İran yapımı yerli Bavar-373 ile entegre etmesi dikkat çekti.

Hava Savunma Kuvvetleri Komutanı Sabahifard Şubat ayında yaptığı açıklamada İran'ın hava savunmasının “%100 yerli” olduğunu söyledi ve Bavar-373'ü “en iyi örnek” olarak gösterdi.

Rusya'nın rolü

Reuters'in bildirdiğine göre, füzeler konusunda uzman yedi üst düzey Rus askeri yetkili 2024 yılında İran'ı ziyaret etti ve bunlardan ikisi hava savunma füzesi uzmanıydı.

Ziyaret eden Rus askeri yetkililerin İran'a herhangi bir S-300'ün tamirinde yardımcı olup olmadıkları belli değil. Ayrıca, Rusya'nın geçtiğimiz Ağustos ayında, iki İsrail saldırısı arasında İran'a radarlar ve belirtilmemiş hava savunma ekipmanları teslim etmeye başladığı bildirildi.

Mount Allison Üniversitesi Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde doçent olan James Devine The New Arab'a verdiği demeçte;

“Rusya'nın İsrail saldırılarında tahrip olan bataryaların yerine herhangi bir şey yaptığını gösteren bir şey duymadım ya da görmedim. Ancak İran'ın askeri tatbikatlarıyla ilgili haberlere bakılırsa, İran'ın S-300 bataryalarının bazı parçalarını hala çalışır durumda tuttuğu anlaşılıyor.”

ifadelerini kullandı.

Askeri uzmanlara göre; İranlı mühendisler Bavar-373 radarını S-300 fırlatıcısına entegre etmenin bir yolunu bulmuş olabilirler.

Devine ayrıca İran'ın kalan hava savunma sistemlerini “yamalayarak” bir araya getirmeye çalışmasının şaşırtıcı olmadığını düşünüyor.

Ancak bu iddia henüz savaşta kanıtlanmış değil ve İran yapımı sistemin düşman balistik füzelerine karşı nasıl bir performans göstereceği de belli değil.

İsrail hem Ekim ayındaki kapsamlı saldırılarında hem de Nisan ayındaki tek saldırısında havadan fırlatılan bir dizi balistik füze kullandı.

Askeri uzman Sudesr Borsari ise;

“İran'ın, başta Bavar-373 olmak üzere diğer sistemlerle birlikte kurulan hava savunma katmanı, Tahran'ın nükleer tesislerini hedef alan olası İsrail ya da ABD-İsrail ortak askeri operasyonlarını zorlaştırabilir. Bavar-373'ün etkinliğine ilişkin şüphelere rağmen, S-300 gibi daha eski sistemlerle hibridizasyonu İran'a etkili ve katmanlı bir savunma sağlayabilir.”

değerlendirmesinde bulundu.