Trump Gazze için 21 maddelik ateşkes planı hazırladı

• ABD’nin 21 maddelik ateşkes planı İsrail basınında yayımlandı.
• Plan, esirlerin iadesi, Gazze’nin yeniden inşası ve Hamas’ın yönetim dışında tutulmasını içeriyor.
• Netanyahu, Trump görüşmesi öncesinde bazı değişiklikler istiyor.
• Washington, Tel Aviv’e anlaşma baskısını artırıyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Gazze’de ateşkes için sunduğu 21 maddelik teklif İsrail basınında yayımlandı.

Plan, savaşı sonlandırmayı ve Filistin Devleti’ne giden yolu açmayı hedefliyor. Ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, Trump’la görüşmeden önce bazı maddelerde değişiklik yapılmasını istediği öne sürüldü.

The Times of Israel’in haberine göre, Witkoff’un teklifi “Gazze’de savaşı sona erdirmek ve Filistin Devleti’ne giden yolu açmak” amacıyla hazırlandı.

Teklifte yer alan 21 madde şöyle sıralandı:

• Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacaktır.
• Gazze, (Filistinli) halkın yararına yeniden geliştirilecektir.
• İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm saldırılarını durduracak ve Gazze Şeridi’nden kademeli olarak çekilecektir.
• İsrail'in anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve ölü tüm İsrailli esirler iade edilecektir.
• Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binden fazla Gazze sakinini serbest bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecektir.
• Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi’nden ayrılmak isteyen üyelere güvenli geçiş hakkı tanınacaktır.
• Anlaşmaya varıldığında, Gazze Şeridi’ne Ocak 2025’teki anlaşmada belirlenen miktardan daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım ve altyapı için gerekli ekipmanların girişine izin verilecektir.
• Yardımlar, her iki tarafın müdahalesi olmaksızın BM, Kızılay ve bağımsız kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.
• Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir hükümet tarafından yönetilecektir. Bu yapı, ABD’nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla kuracağı uluslararası kuruluş tarafından denetlenecektir.
• Modern Orta Doğu şehirlerinin inşasında deneyimli uzmanlarla Gazze’nin yeniden inşası için ekonomik plan hazırlanacaktır.
• Katılımcı ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranlarıyla bir ekonomik bölge kurulacaktır.
• Kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak, ayrılmak isteyenlerin geri dönmesine izin verilecektir. Gazze halkı kalmaya teşvik edilecektir.
• Hamas, Gazze’nin yönetiminde hiçbir rol oynamayacaktır. Tüneller dahil askeri altyapı yıkılacak, yeniden inşası durdurulacaktır. Yeni liderler komşularıyla barış içinde yaşamayı taahhüt edecektir.
• Hamas ve diğer grupların yükümlülüklerini yerine getirmesi için bölgesel ortaklar güvenlik garantisi verecektir.
• ABD, Arap ülkeleri ve uluslararası ortaklarla geçici bir uluslararası istikrar gücü oluşturacaktır. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik organı olarak görev yapacak Filistin polis gücünü eğitecektir.
• İsrail, Gazze’yi işgal veya ilhak etmeyecek, işgal ettiği toprakları kademeli olarak devredecektir.
• Hamas öneriyi reddederse, yukarıdaki maddeler terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak, İsrail bu bölgeleri kademeli olarak uluslararası istikrar gücüne devredecektir.
• İsrail, Katar’da saldırı düzenlememeyi kabul edecektir. ABD ve uluslararası toplum Doha’nın arabuluculuk rolünü tanıyacaktır.
• Nüfusu radikalleşmeden uzaklaştırmak için zihniyet ve anlatıları değiştirmeyi hedefleyen bir süreç başlatılacaktır. Dinlerarası diyalog da buna dahil edilecektir.
• Gazze’nin yeniden inşası ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programını uyguladıkça Filistin Devleti’nin kurulması için koşullar oluşacaktır.
• ABD, İsrail ve Filistinliler arasında barış için siyasi bir ufuk üzerinde anlaşma amacıyla diyalog başlatacaktır.

Netanyahu’nun itirazları

Yedioth Ahronot, İsrail’in planın çoğunu kabul edilebilir bulduğunu ancak Netanyahu’nun bazı maddelerde değişiklik talep ettiğini yazdı. Kanal 13’e göre ABD yönetimi, İsrail’in Hamas’la anlaşmaya yanaşmamasına karşı sabrını yitiriyor.

Trump’ın 29 Eylül’de Netanyahu ile yapacağı görüşmede, Beyaz Saray’ın Gazze’deki savaşı sona erdirme konusunda daha sert ve kararlı bir tavır sergilemesi bekleniyor.