Uluslararası toplum Trump'ın Gazze planına nasıl tepki verdi?

• Filistin yönetimi, Trump’ın girişimini memnuniyetle karşıladı ve barış için iş birliği mesajı verdi.
• Avrupa ülkeleri planı destekledi.
• Asya-Pasifik ülkeleri (Avustralya, Yeni Zelanda, Hindistan) Trump’ın planını “tarihi bir fırsat” olarak nitelendirdi.

Trump’ın planı, ateşkese varılmasını, esirlerin serbest bırakılmasını ve insani yardımların engelsiz ulaşmasını öngörüyor. Birçok ülke, Hamas’a “fırsatı değerlendirme ve silah bırakma” çağrısı yaptı.

Filistin’den “olumlu iş birliği” mesajı

Filistin Devlet Başkanlığı, Trump’ın Gazze’de barışı sağlama çabasını memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Açıklamada, “ABD, bölge ülkeleri ve uluslararası ortaklarla çalışmaya hazırız” denildi. Ayrıca, planın toprak ilhakına izin vermemesi, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi ve iki devletli çözüm için yol açması gerektiği vurgulandı.

Avrupa Birliği: Gerçek bir şans

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, planı memnuniyetle karşıladığını belirtti. Costa, “Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi ve tüm esirlerin derhal serbest bırakılması şarttır” dedi. İki devletli çözümün tek geçerli yol olduğunun altını çizdi.

Fransa: Hamas’ın başka seçeneği yok

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın girişimini olumlu bulduğunu açıkladı. Macron, Hamas’ın rehineleri serbest bırakması gerektiğini söyleyerek, planın BM ilkeleriyle uyumlu olduğunu vurguladı.

İtalya: Dönüm noktası olabilir

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, planın kalıcı barış için önemli bir fırsat sunduğunu kaydetti. İtalya’nın, Gazze’nin yeniden inşası ve istikrarı için katkı sunmaya hazır olduğunu belirtti. Hamas’ın ise esirleri bırakıp tamamen silahsızlanması gerektiğini ifade etti.

Almanya: Bu fırsat kaçırılmamalı

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, planı “eşsiz bir fırsat” olarak değerlendirdi. Wadephul, “Hamas bunu değerlendirmeli, bu fırsat kaçırılmamalı” diyerek sürecin Orta Doğu’da geniş bir uzlaşmaya kapı aralayabileceğini söyledi.

İngiltere: Trump’ın liderliğine minnettarız

İngiltere Başbakan Keir Starmer, Trump’ın 20 maddelik planını güçlü şekilde desteklediklerini açıkladı. Starmer, “Önceliğimiz ateşkes, esirlerin serbest bırakılması ve insani yardımın ulaştırılmasıdır” dedi.

Hollanda: Hamas’ın onayı şart

Hollanda Başbakanı Dick Schoof, savaşın bitmesi için planın kritik olduğunu kaydetti. Hollanda Dışişleri Bakanı David van Weel ise “İsrail’in bu planı kabul etmesi önemli, detayları görmek istiyoruz” açıklamasında bulundu.

Portekiz: Kalıcı barışın başlangıcı

Portekiz Başbakanı Luis Montenegro, planı desteklediklerini belirterek, “Bu girişim, iki halk için adil ve kalıcı bir barışın başlangıç noktası olabilir” dedi.

Asya-Pasifik’ten destek mesajları

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, iki yıllık yıkımın ardından planı “barış için umut verici” bulduklarını belirtti.

Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters, planı “küresel liderliğin örneği” olarak tanımladı.

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, girişimi memnuniyetle karşıladıklarını, uzun vadeli barış ve kalkınma için uygulanabilir bir yol sunduğunu kaydetti.

Trump’ın 20 maddelik Gazze Barış Planı

• Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan “radikallikten arındırılmış, terörden arınmış” bir bölge olacak.
• Gazze, halkının yararına yeniden inşa edilecek.
• Her iki taraf da anlaşmayı kabul ederse savaş hemen bitecek, İsrail güçleri esir takası hazırlığı için belirlenen sınıra çekilecek.
• İsrail’in anlaşmayı kamuoyuna kabulünden itibaren 72 saat içinde tüm rehineler serbest bırakılacak.
• Rehineler serbest bırakıldığında, İsrail ömür boyu hapis cezası alan 250 Filistinli esiri ve 7 Ekim 2023 sonrası gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi (kadınlar ve çocuklar dahil) serbest bırakacak.
• Barışa bağlı kalacağını açıklayan Hamas üyelerine af getirilecek. Ayrılmak isteyenlere güvenli çıkış sağlanacak.
• Anlaşma kabul edilince insani yardım derhal Gazze’ye girecek.
• Yardımlar BM, Kızılay ve uluslararası kurumlar üzerinden, tarafların müdahalesi olmadan dağıtılacak.
• Gazze geçici olarak “teknokratlardan oluşan bağımsız Filistin komitesi” tarafından yönetilecek. Denetimi uluslararası “Barış Konseyi” yapacak. Konseye Trump başkanlık edecek; Tony Blair gibi isimler yer alacak.
• Trump, Ortadoğu’daki “mucize şehirler” örneklerinden ilhamla Gazze için ekonomik kalkınma planı başlatacak.
• Gazze’de özel bir ekonomik bölge kurulacak, gümrük kolaylıkları sağlanacak.
• Hiç kimse Gazze’den zorla çıkarılmayacak; isteyen kalabilecek, isteyen ayrılabilecek.
• Hamas ve diğer gruplar yönetimde yer almayacak. Tüm tünel, silah ve üretim tesisleri imha edilecek. Silahsızlanma süreci bağımsız gözlemciler tarafından denetlenecek.
• Bölgesel ortaklar, Hamas’ın taahhütlerine uymasını garanti edecek.
• ABD, Arap ve uluslararası ortaklarla “Geçici Uluslararası İstikrar Gücü” (ISF) kuracak. Güç, Filistin polislerini eğitecek, sınır güvenliğini İsrail ve Mısır’la birlikte denetleyecek.
• İsrail, Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecek. ISF kontrolü sağladıkça İsrail ordusu kademeli olarak çekilecek.
• Hamas bu planı reddederse, yardımlar “terörden arındırılmış bölgelerde” yine de başlayacak.
• Filistinliler ve İsrailliler arasında hoşgörü ve birlikte yaşama değerleri üzerine dinler arası diyalog süreci kurulacak.
• Gazze’nin yeniden inşası ve Filistin Yönetimi’nin reform programının ardından Filistin’in kendi kaderini tayin ve devlet kurma yolunda bir süreç başlayabilecek.
• ABD, İsrail ve Filistin arasında kalıcı barış ve refah için siyasi bir ufuk diyaloğu başlatacak.

Trump’ın sunduğu 20 maddelik plan, geniş bir uluslararası desteği arkasına almış durumda. Dünya liderleri, Hamas’a açıkça çağrı yaparak süreci tıkamaması gerektiğini vurguluyor. Uzmanlara göre bu plan, Orta Doğu’da yıllardır süren çatışmanın sonlandırılması için tarihi bir fırsat olarak görülüyor.