Trump'ın Knesset'te övdüğü İsrail yanlısı Miriam Adelson kim?

• ABD Başkanı Donald Trump, Knesset’te yaptığı konuşmada İsrail yanlısı milyarder Miriam Adelson’ı “İsrail’i seven” bir figür olarak övdü.
• Adelson, 2024 seçimlerinde Trump yanlısı süper PAC’lere 100 milyon dolardan fazla bağış yaptı.
• Sheldon Adelson’un ölümünden sonra dev Las Vegas Sands imparatorluğunu devralan Miriam, Cumhuriyetçi Parti’nin en güçlü bağışçısı haline geldi.
• Adelson, 7 Ekim sonrası kaleme aldığı sert yazılarla İsrail’e eleştiri yöneltenleri “düşman” ilan etti.

Gazze’de ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından Kudüs’teki Knesset’te konuşan ABD Başkanı Donald Trump, hem anlaşmayı hazırlayan diplomatlara hem de kendisine yıllardır maddi destek veren isimlere teşekkür etti. Bu isimlerden biri de, Trump’ın “İsrail’i seviyor, hesabında 60 milyar dolar var” diyerek tanımladığı Miriam Adelson’dı.

Trump, Adelson’ı salondaki konuklara göstererek “Orada ne kadar masum oturuyor, ama ben ona bir keresinde ‘Hangisini daha çok seviyorsun, Amerika’yı mı İsrail’i mi?’ diye sordum. Cevap vermedi. Bu da bir şey anlatıyor” dedi.

Knesset salonunda kahkahalar yükselirken, Trump’ın Adelson’ı selamlarken aldığı alkışlar dakikalarca sürdü.

Bağımlılık doktorluğundan milyarderliğe

1945 yılında Tel Aviv’de doğan Miriam Adelson, Polonya’dan göç eden bir ailenin kızı. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra bağımlılık tedavileri üzerine uzmanlaşan Adelson, kariyerine hekim olarak başladı.

1991’de, Las Vegas Sands’in sahibi kumarhane kralı Sheldon Adelson ile evlenmesiyle hayatı değişti. Sheldon, kısa sürede ABD ve Asya’da oteller, kumarhaneler ve tatil köyleriyle küresel bir imparatorluk kurdu.

Eşinin 2021’deki ölümünün ardından Miriam, Las Vegas Sands’in çoğunluk kontrolünü devraldı. Bugün Singapur ve Makao’daki devasa kumarhanelerin yanı sıra, 2023’te Dallas Mavericks basketbol takımının çoğunluk hissesini satın alarak spor dünyasına da adım attı.

Cumhuriyetçi Parti’nin “gizli patronu”

Adelson çifti, 2010’lardan itibaren ABD sağ siyasetinin en güçlü finansörleri arasına girdi. Yalnızca Trump’ın üç başkanlık kampanyasına değil, Cumhuriyetçi Parti’nin birçok adayı ve politik kampanyasına toplamda 600 milyon dolardan fazla bağış yaptılar.

Miriam Adelson, 2024 seçimlerinde Trump yanlısı Preserve America adlı süper PAC’e tek başına 106 milyon dolar aktardı. Trump da bu desteğe karşılık olarak, 2018’de Adelson’a “Özgürlük Başkanlık Madalyası” verdi.

Trump, Knesset konuşmasında, “Miriam ve Sheldon Oval Ofis’e herkesten çok geldiler. İsrail için bana baskı yaparlardı, ben de onları dinlerdim” diyerek Adelson çiftinin Beyaz Saray üzerindeki etkisini açıkça kabul etti.

Kudüs ve Golan kararlarının arkasındaki isim

Trump yönetiminin en tartışmalı kararlarından biri olan ABD Büyükelçiliği’nin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınması sürecinde Adelson çiftinin etkisi belirleyici oldu. Aynı şekilde, ABD’nin İsrail’in işgali altındaki Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıma kararı da Adelson’ların yoğun lobi faaliyetleriyle şekillendi.

Trump, Knesset’teki son konuşmasında bu döneme atıfla, “İsrail için çok şey yaptık. Bunda Miriam’ın payı büyük.” diyerek sözlerini noktaladı.

7 Ekim sonrası sertleşen tutum

7 Ekim 2023’te Hamas saldırılarının ardından Adelson, sahibi olduğu Israel Hayom gazetesinde yazdığı köşe yazısıyla dikkat çekti. Yazısında şu ifadeleri kullanmıştı:

“Hamas’ın yabancı hayranları bizim düşmanımızdır. Batı’da bizi yok etmek isteyenlerin ideolojik destekçileridir. Onlar bizim için ölü olmalılar.”

— Adelson

Adelson, ABD’deki üniversitelerdeki Filistin yanlısı protestolara da sert tepki gösterdi. Forbes dergisine verdiği röportajda bu gösterileri “radikal Müslümanlar, aşırı ilericiler ve kariyer kışkırtıcılarının sokak partileri” olarak nitelendirdi.

“Kutsal görev” vurgusu

Adelson, geçtiğimiz eylül ayında düzenlenen bir bağış etkinliğinde Yahudi seçmenlere seslenerek Trump’a desteğin “kutsal bir görev” olduğunu söyledi. “Yaptığı her şey için minnettarız ve bundan sonra yapacaklarına güveniyoruz.” dedi.

Bugün, hem ABD siyasetinde hem de İsrail kamuoyunda Miriam Adelson, yalnızca dev servetiyle değil, Washington’daki Cumhuriyetçi karar alma mekanizmaları üzerindeki etkisiyle de “görünmeyen bir güç” olarak tanımlanıyor.