Trump'ın Ukrayna için hazırladığı 28 maddelik barış planının detayları ortaya çıktı

• ABD’nin 28 maddelik barış planı Ukrayna basınına sızdı.
• Plan, Ukrayna’dan NATO üyeliğinden vazgeçme ve ordusunu 600 bine düşürme şartı istiyor.
• Kırım, Donetsk ve Luhansk’ın fiilen Rusya olarak tanınması öneriliyor.
• Karşılığında ABD ve Avrupa güvenlik garantileri ve 200 milyar dolarlık yeniden inşa paketi sunuyor.

ABD'nin Kiev’e sunduğu 28 maddelik barış planı Ukrayna basınına sızdı; taslak büyük tavizler içeriyor. Washington’ın önerisi Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesini, ordusunu küçültmesini ve bazı bölgelerin Rusya’ya fiilen bırakılmasını öngörüyor.

Ukrayna medyasında yayımlanan ABD barış çerçevesi, Ukrayna’nın NATO’ya hiçbir zaman üye olmayacağını anayasaya işlemesini ve NATO’nun bunu resmileştirmesini öngörüyor. Ukrayna ordusu 600 bin askerle sınırlandırılacak; NATO ülkeleri Ukrayna topraklarına asker konuşlandırmayacak.

Plan, Kırım, Donetsk ve Luhansk’ın “de facto” Rus toprağı olarak tanınmasını, Herson ve Zaporijya’nın ise mevcut cephe hattı boyunca dondurulmasını içeriyor. Donetsk’te Ukrayna kuvvetlerinin çekileceği ve Rus güçlerinin girmeyeceği askerden arındırılmış bir tampon bölge oluşturulması isteniyor.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi planın doğruluğunu teyit ederken, “öneriler üzerinde çalışılacağını” açıkladı.

Güvenlik garantileri ve ekonomik paket

ABD ve Avrupa, Ukrayna’ya NATO benzeri kolektif savunma garantileri vermeyi teklif ediyor. Rusya’nın yeniden saldırması halinde ABD ve müttefikleri “kararlı ve koordineli bir askerî yanıt” taahhüt ediyor.

Ekonomik bölümde, dondurulmuş Rus varlıklarından 200 milyar dolarlık yeniden inşa fonu kurulması, Ukrayna’nın enerji altyapısının ABD ile ortak işletilmesi ve AB pazarlarına geçici ayrıcalıklı erişim sağlanması bulunuyor.

Rusya’nın küresel ekonomiye kademeli olarak geri dönmesi, bazı yaptırımların kaldırılması ve Moskova’nın yeniden G8’e davet edilmesi de planın maddeleri arasında.

Toprak düzenlemeleri ve nükleer güvenlik

Plan, Zaporijya Nükleer Santrali’nin UAEA gözetiminde yeniden işletilmesini ve üretimin yarı yarıya paylaşılmasını öngörüyor. Taraflar arasında Dinyeper Nehri’nin ticari kullanımı ve Karadeniz’de serbest tahıl sevkiyatı da güvence altına alınacak.

Toprak düzenlemelerinin güç yoluyla değiştirilemeyeceği hükme bağlanırken, Ukrayna’nın 100 gün içinde ulusal seçime gitmesi ve tüm taraflara af çıkarılması da belgede yer alıyor.

Barış Konseyi ve yaptırım mekanizması

Anlaşmanın uygulanmasını eski ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlığındaki bir Barış Konseyi izleyecek. Planın ihlali otomatik yaptırımlar tetikleyecek.

Belgede, tüm esirlerin ve sivil tutukluların “tümü tümüne” esasıyla takas edilmesi, kaçırılan çocukların iadesi ve insani yardım programlarının başlatılması da zorunlu maddeler olarak sıralanıyor.

Trump’ın 28 maddelik planı

• Ukrayna’nın egemenliği teyit edilecek.
• Rusya, Ukrayna ve Avrupa arasında kapsamlı bir saldırmazlık paktı imzalanacak.
• Rusya komşu devletlere saldırmayacak ve NATO daha fazla genişlemeyecek.
• Güvenlik kaygılarını ele almak ve gerilimi düşürmek için ABD arabuluculuğunda Rusya–NATO güvenlik diyaloğu kurulacak.
• Ukrayna güvenilir güvenlik garantileri alacak.
• Ukrayna Silahlı Kuvvetleri 600 bin personel ile sınırlandırılacak.
• Ukrayna anayasal olarak NATO üyeliğinden vazgeçecek ve NATO da Ukrayna’nın hiçbir zaman üye olmayacağını resmileştirecek.
• NATO Ukrayna’da asker konuşlandırmayacak.
• Avrupa savaş uçakları Polonya’ya konuşlandırılacak.
• ABD, garanti karşılığında tazminat alacak; Ukrayna Rusya’yı işgal ederse garanti geçersiz olacak; Rusya Ukrayna’yı işgal ederse ABD ve müttefikleri kararlı ve koordineli askerî yanıt verecek ve tüm yaptırımlar ile anlaşma faydaları yeniden yürürlüğe girecek; Ukrayna sebepsiz yere Moskova veya St. Petersburg’a füze fırlatırsa garanti geçersiz olacak.
• Ukrayna, AB üyeliğine uygun hâle gelecek ve geçici olarak AB pazarlarına tercihli erişim elde edecek.
• Ukrayna Kalkınma Fonu kurulacak; ABD ve Ukrayna birlikte Ukrayna’nın doğal gaz altyapısını yeniden inşa edecek, modernize edecek ve işletecek; savaşta zarar gören bölgeler onarılacak; altyapı modernize edilecek; doğal kaynak çıkarımı genişletilecek; Dünya Bankası özel bir finansman paketi sağlayacak.
• Rusya küresel ekonomiye aşamalı olarak yeniden entegre edilecek; yaptırımlar dosya bazında kaldırılacak; enerji, doğal kaynaklar, altyapı, yapay zeka, veri merkezleri ve Arktik nadir toprak elementleri konularında uzun vadeli bir ABD–Rusya ekonomik işbirliği anlaşması imzalanacak; Rusya G8’e geri davet edilecek.
• Dondurulmuş 100 milyar dolarlık Rus varlığı ABD liderliğinde Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılacak ve ABD kârın yüzde 50’sini alacak; Avrupa 100 milyar dolar daha ekleyecek ve kendi dondurulmuş varlıklarını çözecek; kalan Rus fonları ortak bir ABD–Rusya yatırım aracına aktarılacak.
• Güvenlik konularında ortak bir ABD–Rusya çalışma grubu kurulacak.
• Rusya, Avrupa ve Ukrayna’ya karşı saldırmazlık politikasını yasal olarak güvence altına alacak.
• START I dahil olmak üzere nükleer silah kontrol anlaşmaları uzatılacak.
• Ukrayna NPT kapsamında nükleer olmayan bir devlet olarak kalacak.
• Zaporijya Nükleer Santrali, UAEA gözetiminde yeniden faaliyete geçecek ve elektrik üretimi Ukrayna ile Rusya arasında yüzde 50-50 bölüşülecek.
• Her iki devlet de hoşgörü ve ırkçılık karşıtı eğitim programlarını uygulayacak; Ukrayna din özgürlüğü ve azınlık hakları konusunda AB kurallarını benimseyecek; ayrımcı medya ve eğitim uygulamaları kaldırılacak; tüm Nazi ideolojisi ve ilişkili faaliyetler reddedilip yasaklanacak.
• Kırım, Donetsk ve Luhansk fiilen Rusya olarak tanınacak; Herson ve Zaporijya temas hattı boyunca dondurulacak; Rusya diğer üzerinde uzlaşılan bölgelerden çekilecek; Ukrayna kuvvetleri Donetsk’te tuttukları bölgelerden çekilerek Rus toprağı olarak tanınan, Rus güçlerinin girmeyeceği bir askerden arındırılmış tampon bölge oluşturacak.
• Taraflardan hiçbiri bu toprak düzenlemelerini güç yoluyla değiştiremeyecek.
• Rusya, Ukrayna’nın Dinyeper Nehri’ni ticari amaçla kullanmasına engel olmayacak ve Karadeniz’de serbest tahıl taşımacılığı garanti edilecek.
• Tüm esirler ve cenazeler “tümüne karşı tümü” esasına göre değiş tokuş edilecek; tüm sivil tutuklular ve kaçırılan çocuklar geri gönderilecek; aile birleşimi programları uygulanacak; insani yardım önlemleri hayata geçirilecek.
• Ukrayna 100 gün içinde ulusal seçimlere gidecek.
• Çatışmaya dahil tüm taraflara tam af uygulanacak ve gelecekte herhangi bir talepte bulunulamayacak.
• Anlaşma yasal olarak bağlayıcı olacak ve Donald J. Trump’ın başkanlık edeceği bir Barış Konseyi tarafından denetlenecek; ihlaller yaptırımla cezalandırılacak.
• Anlaşma sağlanır sağlanmaz ateşkes derhal yürürlüğe girecek ve iki taraf belirlenen pozisyonlara çekilecek.