Trump'n Çin’e yönelik ticaret savaşı Soğuk Savaş dönemi ile benzerlik gösteriyor
Trump yönetimi, Çin’i dolaylı yollardan hedef alan yeni ticaret politikalarıyla üçüncü ülkeleri taraf seçmeye zorluyor.
Son Güncelleme: 09.07.2025 - 10:00
ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping - Financial Times
- Yeni Soğuk Savaş benzeri bir süreçte, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı dolaylı yollardan sürüyor.
- Trump, Japonya, Güney Kore ve 12 ülkeye yeni tarife mektupları gönderdi; Çin’den ithal edilen malların dolaylı yollarla ABD’ye ulaşması hedefte.
- Vietnam’a yönelik anlaşmada, “Çin mallarının etiket değiştirilerek ülkeye sokulmasının” önlenmesi hedefleniyor.
- Çin, çıkarlarının zarar gördüğü tüm anlaşmalara karşı sert misillemeler yapacağını açıkladı.
ABD Başkanı Donald Trump, Çin'e doğrudan yeni gümrük tarifeleri getirmektense, Çin'in tedarik zincirinde yer aldığı üçüncü ülkeleri hedef alarak baskısını artırıyor. ABD, Vietnam ile yaptığı yeni anlaşma ve çok sayıda ülkeye gönderdiği tarife mektuplarıyla Çin’in küresel tedarik zincirindeki rolünü azaltmayı hedefliyor.
Tarafsız kalmak zorlaşıyor
Trump, 7 Temmuz’da Japonya, Güney Kore ve 12 ticaret ortağına gönderdiği mektuplarda, 9 Temmuz’da sona erecek olan ticaret görüşmelerinin süresini 1 Ağustos’a kadar uzattığını ve bu ülkelerin anlaşma sağlayamaması durumunda karşılaşacakları yeni gümrük tarifelerini açıkladı.
- Japonya ve Güney Kore’ye %25,
- Kamboçya’ya %36,
- Myanmar ve Laos’a %40 tarife uygulanacak.
Bu ülkelerden ithal edilen ürünlerde “başka ülkelerden geçerek gelen” mallar için de aynı yüksek oranlar geçerli olacak. Çin açıkça adlandırılmasa da, Trump’ın kastettiği ülkenin Çin olduğu açık.
Vietnam ve diğer ülkeler üzerinden ‘transshipment’ alarmı
Trump yönetimi, Çin’in ürünlerini doğrudan değil, Vietnam gibi ülkeler üzerinden ABD pazarına soktuğu endişesi taşıyor. Daha önce de benzer şekilde Çin’in ihracatı düşerken Vietnam ve Meksika gibi ülkelerin ihracatında artış gözlemlenmişti.
ABD’nin Vietnam’la yaptığı yeni anlaşma kapsamında bu ülkeye yönelik gümrük tarifeleri %20 olarak belirlenirken, Çin mallarının Vietnam üzerinden yönlendirilmesi halinde bu oran %40’a çıkacak.
GDH Digital YouTube kanalına abone olabilirsiniz.
Karmaşık tedarik zincirleri hedefte
Trump yönetimi, “transshipment” kavramının kapsamını henüz netleştirmedi. Ancak Çin’de üretilen yarı mamul ürünlerin başka ülkelerde işlenip ABD’ye gönderilmesi artık sorun teşkil ediyor.
Örneğin, Çin’den gelen kumaşların Vietnam’da gömlek haline getirilmesi ya da ekipman parçalarının anlamlı biçimde birleştirilmesi gibi işlemler artık "yeterli dönüşüm" olarak değerlendirilmeyebilir.
Vietnam gibi ülkeler için bu durum riskli çünkü bu ülkelerin ihracatlarının %16’sı Çin menşeli parçalara dayanıyor.
Etiket değiştirmenin bedeli ağır
Trump’ın danışmanı Peter Navarro, Çin’in malları “Made in Vietnam” etiketiyle ABD’ye soktuğunu iddia ederek, bu yöntemin Vietnam ihracatının üçte birini oluşturduğunu savundu. Ancak araştırmalar, bu oranın 2020’de en fazla %8 olduğunu ve o tarihten bu yana düştüğünü gösteriyor.
Yine de ABD Adalet Bakanlığı, 2024 itibarıyla “gümrük ve ticaret dolandırıcılığını” öncelikli suç kategorisine aldı. Geçtiğimiz yıl Çin malı kontrplakları başka ülkeler üzerinden sokan bir çift, dört yıldan fazla hapis cezasına çarptırılmıştı.
GDH Digital X kanalını takip edebilirsiniz.
Çin sert tepki verdi
Pekin yönetimi, başka ülkelerin Çin’in zararına olacak anlaşmalar yapmasını kabul etmeyeceğini ve “kararlı karşılık” vereceğini açıkladı. Çin Ticaret Bakanlığı, ülkeleri “tarihin doğru tarafında kalmaya” çağırdı.
Uzmanlar uyarıyor
ABD’nin her ülkeye farklı tarife uygulaması, ürün menşeilerini manipüle etme teşvikini artırıyor. Sussex Üniversitesi'nden Achyuth Anil'e göre, bir ülkeye indirimli tarife sağlanması karşılığında başka bir ülkenin cezalandırılması, ticaret diplomasisinde yeni ve tehlikeli bir yöntem.
Amerikalı hukukçular, Trump’ın mevcut “niteliksel dönüşüm” kuralını terk edip, ürünün değerinin belirli bir yüzdesinin o ülkede üretilmesini şart koşan “niceliksel” kurala geçebileceğini belirtiyor. Bu da Vietnam gibi üretimi Çin'e dayalı ülkeleri zor durumda bırakabilir.
Kaynak:
GDH Haber
etiketler
İLGİLİ HABERLER
Trump 12 ülkeye yeni gümrük tarifeleri getirdi
Middle East Eye: BAE, Sudan'ın ardından Yemen'de iç savaşı nasıl tetikliyor?
ABD Başkanı Trump'a FIFA'dan "Dünya Barışı Ödülü"
ABD’de görüş sıfıra indi: 650 km’lik sis California’yı sardı
ABD göçmenlik hizmetleri çalışma izni süresini 5 yıldan 18 aya indirdi
ABD'de göçmenlik krizi tırmanıyor: Doğumla vatandaşlık Yüksek Mahkeme'de
DİĞER HABERLER
Bolsonaro'nun oğlu Flavio 2026 Brezilya başkanlığına aday olacağını açıkladı
Dışişleri Bakanı Fidan'dan Doha'da önemli Gazze açıklaması
Ottava yönetimi Suriye'yi teröre destek veren devletler listesinden çıkardı
Pakistan - Afganistan sınırında şiddetli çatışma: 5 sivil hayatını kaybetti
İran çareyi denizde buldu: 17 eyalete boru hattıyla su getirilecek
Azerbaycan'da darbe soruşturması paralel siyaset ağını ifşa ediyor
ABD’de görüş sıfıra indi: 650 km’lik sis California’yı sardı
ABD'de göçmenlik krizi tırmanıyor: Doğumla vatandaşlık Yüksek Mahkeme'de
8 ülkeden ortak bildiri: Filistin halkının göç ettirilmesi erişimlerini reddediyoruz
Ryanair’den Türkiye'yi hedef alan ırkçı paylaşım


