Türkiye'de yeni dönem: Afet Bakanlığı kuruluyor

• Türkiye’de 17 bakanlığa ek olarak “Afet Bakanlığı” kurulacak.
• Belediyelerin itfaiye teşkilatları yeni bakanlığa bağlanacak.
• Sanayi, teknoloji ve tarım üretimi gibi alanları da kapsayacak şekilde ulusal ve yerel afet dayanıklılık stratejileri oluşturulacak.
• Ülke genelinde lojistik depolar kurulacak ve 81 ilde telsizle kesintisiz iletişim sağlanacak.

Dünya Gazetesi’nin haberine göre, Belediyelere bağlı itfaiyeler de dahil, afet ile ilgili kamu kurumlarının bağlanacağı Afet Bakanlığı’nın kurulması için çalışma başlatıldı.

Bakanlığın kurulmasında, afet yö­netim planlarının hazırlanma süre­cinde kurum ve kuruluşların katı­lımcılığının yetersiz olması sonucu teoride belirlenen rollerin pratikte uygulanamaması; Afet ve acil du­rumlarda personele yönelik eylem planı ve insan kaynakları yönetim sisteminin olmaması; kurum içinde bazı görev, yetki ve sorumlulukların net olmaması; risk azaltma çalışma­larının sonuçlarının yeterince izle­nememesi; birimler arası iletişim ve ortak çalışma kültürünün yeterli ol­maması gibi nedenler öne çıktı.

Kurulması planlanan Afet Bakan­lığı, sanayi, teknoloji ve Ar-Ge faa­liyetleri ile turizm ve tarımsal üre­timi kapsayacak şekilde ulusal ve yerel afet dayanıklılık stratejileri hazırlayacak.Tüm yerleşim yerleri­ne ve afet tehlikelerine yönelik risk analizleri yapılarak afet risk harita­larının hazırlanmasına ilişkin çalış­maları tamamlayacak.

Mevzuat güncellemelerini hızlandıracak

Afetlerle ilgili mevzuat bilimsel, teknik normlara ve uluslararası stan­dartlara uygun olarak bütüncül bir yaklaşımla güncelleyecek ve bütün­leşik bir afet yönetimi sağlayacak.

Afet risklerinin belirlenmesi, de­ğerlendirilmesi, azaltılmasına yöne­lik faaliyetlerin yürütülmesi ve de­netlenmesi ile afet esnasında ve sonrasında yapılan müdahale çalış­malarının etkinliğinin artırılması için kurumların uzmanlık alanları dikka­te alarak yetki ve sorumlulukları ye­niden düzenleyecek. Kurumlar arası koordinasyon güçlendirilecek.

“Türkiye Afet Yönetimi Strateji Belgesi”ni hazırlarken, “İl Afet Risk Azaltma Planları”nı güncelleyecek.

“Türkiye Afet Risklerinin Azal­tılması Platformu”nun etkinli­ği artırarak karar alma mekaniz­masını aktif hale getirecek ve afet yönetimi alanında uluslararası iş birliklerini artıracak.

Teknik personele sürekli eğitim

Afet yönetiminden sorumlu merkezi ve yerel birimlerin tek­nik ve idari kapasitelerinin güç­lendirilmesi çalışmalarını ya­parak teknik personele deprem yönetmelikleri ve afet yönetimi konusunda düzenli eğitimler ve­rilmesini sağlayacak.

Afetlere ilişkin verileri yeter­li detayda ürettirecek, bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarına ilişkin planlamalarda kullanacak.

Bakanlık ayrıca afet tehlike türlerine göre ülke ve bölge öl­çeğinde bütünleşik erken uyarı ve tahmin sistemlerini kuracak, erken uyarı amaçlı veri analizi­ni, afetlerin izlenmesini, komuta ve sevkiyatı sağlamak üzere yeni teknolojik imkânlardan faydala­nılmasını sağlayacak.

Afet anında tüm kaynakları et­kin bir şekilde yönetebilen ve coğ­rafi bilgi sistemi temelli karar des­tek mekanizmasını geliştirecek ve güncelliğini sağlayacak.

Uzaktan algılama ve görüntü­leme sistemlerinin afet tehlike ve risk azaltma çalışmalarında etkin kullanımını sağlayacak.

Yapı sağlığını izleyecek

Afetlere hazırlık ve afet sonrası müdahalede kritik önemi haiz ya­pı türleri izlenerek gerekli önlem­lerin alınmasını sağlayacak, yapı sağlığı izleme sistemlerinin kuru­lumunu ülke genelinde yaygınlaş­tıracak. Afetlere dayanıklı yapı­laşmaya yönelik mevzuat gözden geçirecek, yeni yapılan tüm alt ve üst yapılarda çoklu afet tehlikele­rini dikkate alacak.

İklim değişikliğinden kaynak­lanan afet tehlikeleri ve önlemle­rine ilişkin kamu kurumlarına yö­nelik bölgesel düzeyde farklılaş­tırılmış kılavuzlar hazırlayacak.

Afet sırasında aksamadan hiz­met verebilecek kesintisiz güven­li haberleşme sistemi oluşturul­ması amacıyla 81 ilde sayısal telsiz altyapısının kurulumunu tamam­layacak. Kuraklık nedeniyle böl­gesel yangın ihtimalinin güçlen­mesi, yangınlara müdahalede gecikme, yanlış uygulamalar, it­faiyelerde personel/eğitimin­de eksiklikler ve araç/finan­sal kaynak yetersizliği gibi ne­denlerle bu alanın kamu eliyle acilen yeniden yapılandır­masına karar verildi.

Lojistik depolar kurulacak

Afet sonrası ihtiyaç duyulan malzeme, ekipman ve araçların tedarikini yapacak ve lojistik de­polar kurup, hazır bulundurulma­sı sağlayacak. Her türlü ölçekte­ki afet ve acil durumlara müda­hale ekiplerinin becerilerini test etmek, kabiliyetleri geliştirmek, müdahale planlarının uygulana­bilirliğini ölçmek ve gerekli iyileş­tirmeleri yapmak amacıyla tatbi­katlar gerçekleştirecek.

Toplanma alanlarının sayısını artıracak

Afet ve acil durumlardan etkile­nenlerin tehlikeli bölgeden uzak­laştırılarak güvenli bir şekilde nak­ledilebilecekleri toplanma alanları belirlenecek ve bu alanların sayıla­rı artırılacak.

Afet ve acil durum sonrasında ih­tiyaç duyulabilecek geçici barın­maya ilişkin standartlar geliştire­cek. Marmara bölgesinde afet ve acil durumlarda kullanılması plan­lanan geçici barınma alanlarının kapasitelerinin artırılması ve ge­rekli sosyal donatılarının tamam­lanmasını sağlayacak.

Toplanma ve geçici barınma alanlarının engelli, yaşlı, kadın ve çocukların farklılaşan ihtiyaçla­rını karşılayacak nitelikte olması sağlanacak.

Planlar hazırlanacak

Belirlenen çoklu afet senaryo­larına göre olası afetlerden etkile­nenlerin ve afet bölgesindeki eko­nomik ve sosyal hayatın iyileşti­rilmesi için yapılacak çalışmalara yönelik “Türkiye Afet Sonrası İyi­leştirme Planı”nı hazırlayacak.

Afet tehlike ve riski yüksek olan yerler için yerel düzeyde yürütüle­cek faaliyetleri planlamaya, izle­meye ve değerlendirmeye yönelik

“Türkiye Afet Sonrası İyileştir­me Planı-Uygulama Planı” da ha­zırlanacak. Afet sonrasında faali­yetlerin kesintiye uğramadan veya en kısa sürede yeniden yürütülme­si amacıyla kamu ve özel sektör için iş sürekliliği planları hazırlanacak.

Afet risklerinin azaltılmasına yönelik finansal ve mali araçları çe­şitlendirilerek geliştirilecek.

Afet ve acil durumlara karşı ülke genelinde toplumsal bilinçlendir­me çalışmaları yapılarak farkında­lığın artırılması sağlanacak.

Afet teknolojilerinde Ar-Ge’ye kaynak bulacak

Afetlere müdahale edecek gönül­lü sayısı ve niteliğini artıracak.

Eğitimin tüm kademelerinde afet farkındalığının artırılmasına ilişkin çalışmalar yürütecek.

Afet yönetimiyle ilgili teknoloji­lerin geliştirilmesine yönelik Ar- Ge çalışmaları gerçekleştirilmesi için çalışma yapacak.

Engelli, yaşlı, kadın ve çocuklar ile yakınlarına yönelik farklı afet durumlarında afet öncesinde, sıra­sında ve sonrasında yapılması ge­rekenlere ilişkin detaylı rehberler hazırlanacak ve eğitimler verilme­sini sağlayacak.

Afet konutlarında mevzuatı değiştirecek

Afetlerden etkilenenlere temel insani ihtiyaçlarını karşılayabile­cekleri, güvenli, ulaşılabilir, afetle­re karşı dayanıklı ve asgari hayati hizmetleri içeren afet konutları bü­tüncül bir planlama dâhilinde inşa edilmesini sağlayacak.

Afet konutlarının yapımında afetzedelerin barınma ihtiyacını en kısa zamanda karşılayacak şekilde hak sahipliği, geri ödeme ve finans­man yöntemleri ile ilgili mevzuatı yeniden ele alacak, günümüze uy­gun bir mevzuat çalışması yapacak. Afetzedelerin barınma ihtiyacının karşılanmasında standart, işlem sürelerini kısaltan, afetten etkilen­me ve konut sahipliğini hakkaniye­te uygun şekilde dikkate alan mo­deller ve süreçler geliştirecek.

Afet konutlarının sosyal stan­dartlara uygun büyüklükte, köy ve kent yerleşimlerindeki ihti­yaçlara uygun tasarımlarla üre­tilmesini sağlayacak.

Ulaşım altyapısının direnci artırılacak

Kentler için ulaşım altyapısında­ki kırılganlıkları tespit etmeye dö­nük afet risk analizleri yapılarak dirençliliğin artırılmasına yönelik yatırımlara öncelik verilecek.

Afet ve acil durumlarda kullanı­lacak tahliye koridoru niteliğin­deki güzergâhların yeniden ele alınarak kent içi ulaşım sistemle­rinin beklenmedik hizmet kesin­tilerine sebep olacak afet riskle­rine karşı dirençli hale getirilme­si sağlanacak. Deniz seviyesinde yükselme, fırtına ve taşkınlara yö­nelik denize kıyısı olan kentlerde ulaşım planlaması ve sistemleri gözden geçirilecek.

Bakanlığın kurulmasına zorlayan 10 neden:

-Türkiye’nin coğrafi ve jeolojik koşullar açısından yüksek afet riski taşıması;

-Mevcut yerleşim yerlerinin ve sanayi bölgelerinin afetlere dirençliliğinin düşük olması;

-Küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi yeni tehdit unsurlarının ortaya çıkması;

-Türkiye’nin jeopolitik konumu gereği insan kaynaklı afet ve acil durumlara açık olması (KBRN, göç, vb.);

-Afet yönetim planlarının hazırlanma sürecinde kurum ve kuruluşların katılımcılığının yetersiz olması sonucu teoride belirlenen rollerin pratikte uygulanamaması;

-Afet ve acil durum yönetimi sırasında sosyal medyada dezenformasyon ve manipülasyon oluşması;

-Genel afet sigorta sisteminin oluşturulmamış olmasının yanı sıra mevcut Zorunlu Deprem Sigortası’na katılım oranının da yetersiz kalması;

-Toplumun afetlere hazırlık ve risk azaltma farkındalığının zayıf olması;

-Afet yönetim planlarının uygulanmasında karşılaşılan toplumsal ve bürokratik engeller;

-Afetler sonrasında artan toplumsal farkındalığın sürekliliğinin olmaması.

Afet alanlarında çalışacak personele ayrıcalık

-Yüksek ücret politikası uygulanacak.

-Haftada iki gün teorik ve pratik eğitim verilecek.

-Başarılı olanlar, işini/kendini geliştirenler, hızlandıranlar ödüllendirilecek.

-Yıpranma payı olan meslekler arasına alınacak, emeklilik yaşını öne alabilecek.

-Erkek çalışana askerlikten muafiyet gibi konular üzerinde de çalışılıyor.

Yangın, deprem, sel gibi afetlerde Türkiye’nin 16 zayıf yönü

-Bütün il ve ilçelerde, afete yönelik teknik ve yetkin personel sayısının istenen düzeye ulaşamamış olması;

-Personel aidiyetini güçlendirecek kariyer planlamasının olmaması;

-Afet ve acil durumlarda personele yönelik eylem planı ve insan kaynakları

yönetim sisteminin olmaması;

-Kurum içinde bazı görev, yetki ve sorumlulukların net olmaması;

-Birimler arası yer değişikliklerinin uzmanlaşmanın önüne geçmesi;

-Risk azaltma çalışmalarının sonuçlarının yeterince izlenememesi;

-Birimler arası iletişim ve ortak çalışma kültürünün yeterli olmaması;

-Vatandaşlara yönelik eğitim merkezleri sayısının az olması ve işlevselliğinin yeterli olmaması;

-Oryantasyon ve hizmet içi eğitimlerin yeterli olmaması;

-Afetlere ilişkin sistematik veri tutulamaması, kurumsal veri tabanının yeterli olmaması;

-Afet ve acil durumlarda görevlendirilmelerin adaletli yapılamaması ve ucu açık görevlendirmeler sonucu personel motivasyonunun olumsuz etkilenmesi;

-Özverili çalışan personelin yanında atıl personel varlığının iş barışını bozması;

-Afetlerde görevlendirilen personele hak ettiği maddi/manevi desteğin verilmemesi;

-Personel ve yakınlarının faydalanabileceği sosyal tesislerin olmaması;

-Afet ve acil durumlarda çalışma grupları arasında koordinasyon ve iletişim eksikliği;

-Afet ve acil durumlarda elde edilen tecrübe paylaşımının ve raporlamanın yeterli olmaması…