Türkiye'nin arabulucluk diplomasisi sonuç verdi: Somali ile Etiyopya anlaştı

Türkiye'nin barış yapıcı diplomasisi Afrika Boynuzu'na barış getirdi. Somali ile Etiyopya, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın arabuluculuğunda yapılan görüşmede aralarındaki sorunu çözme konusunda anlaştı.

Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile görüşmeler gerçekleştirdi. Yapılan görüşmelerin ardından üç lider ortak basın toplantısı düzenledi.

"Bu dünya hepimize yeter." diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, tarafların geçmişe değil geleceğe bakmaları gerektiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali ve Etiyopya'nın Türkiye'ye duydukları güven neticesinde yaklaşık 8 ay önce başlatılan Ankara Süreci'nde önemli bir aşamaya gelindiğini söyledi. Yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:

Kırgınlıkları ve yanlış anlamaları aşmak suretiyle, Somali ve Etiyopya arasında barış ve işbirliğine dayalı yeni bir başlangıcın ilk adımını atmış olduk."

Cumhurbaşkanı Erdoğan

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgenin refahı için üç ülkenin ortak projeler geliştireceğini de dile getirdi. Ardından Etiyopya ile Somali arasında Ankara Bildirisi imzalandı.

Ankara Bildirisi

Ankara Bildirisi ile Somali ve Etiyopya aralarındaki sorunu Türkiye'nin arabuluculuğunda çözme iradelerini taahhüt altına aldı. Buna göre taraflar, Şubat 2025'e kadar teknik müzakerelere başlayacak ve bu müzakereleri dört ay içerisinde sonuçlandıracak.

Bildirgenin önemli yanı Etiyopya'nın Somali'nin toprak bütünlüğünü tasdik etmesi ve buna karşılık Somali'nin de Etiyopya'ya denize erişim konusunda taahhütte bulunmasıydı.

Etiyopya-Somali krizinin arka planı

Etiyopya ile Somali arasındaki kriz, Somali'den tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden, ancak devletlerin tanımadığı Somaliland'ın Etiyopya ile liman kullanımı ve denize erişim anlaşma, Etiyopya'nın hem ticari hem de askeri olarak Somaliland kıyılarında faaliyet yürütmesine izin veriyordu.

Somali'nin toprak bütünlüğne aykırı olan bu gelişme, iki ülkeyi savaşın eşiğine getirmişti. Somali hükümetinin sert tepki gösterdiği anlaşmayı Afrika Birliği ve Avrupa Birliği de kınamıştı.

Türkiye'nin Afrika Boynuzu'nda artan etkisi

Türkiye, Afrika Boynuzu'nda istikrarın sağlanması için çalışan ülkelerin başında geliyor. Özellikle de terörle mücadele konusunda bölge güvenliğine önemli katkılar sağlıyor. 

Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Muhammed Nur da dile getirmişti.

Bu kapsamda Türkiye, Somali'nin terörizm, deniz haydutluğu, yasa dışı balıkçılık, her türlü kaçakçılık ve diğer tehditlere karşı güvenliğinin sağlanması faaliyetlerine destek veriyor.

Somali, bilhassa Eş-Şebab'ın hedef alındığı operasyonlarda Bayraktar TB-2 SİHA'ların alımı sonrası önemli bir üstünlüğe ulaştı.

Türkiye ile Somali arasında 2015 yılında imzalanan bir savunma sanayii iş birliği anlaşması “tarafların topraklarında askeri teçhizat alanında ortak araştırma, geliştirme ve üretim projelerine” izin veriyor.

İki ülke bu yılın Temmuz ayında önümüzdeki on yıl içinde savunma ve ekonomik iş birliklerini daha da artırma konusunda anlaştı.

Türkiye 2017 yılında yurtdışındaki en büyük askeri üssünü Mogadişu'da açtı ve ülkenin yüzlerce askeri Somalili askerleri eğitiyor.

Türkiye, Somali füze ve uzay roketleri denemesi yapmak için bir tesis kurma konusunda da görüşmelerde bulunuyor.

Diğer taraftan Türkiye, Etiyopya için de son derece güvenilir bir partner. Etiyopya'nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini destekleyen Türkiye'nin bu ülkeyle önemli ekonomik ilişkileri bulunuyor. Bu ilişkilerin her yıl artarak gelişmesi de taraflara güven veriyor.

Elbete tüm bu yapıcı ilişkiler hem Somali'nin hem de Etiyopya'nın Türkiye'yi arabulucu olarak kabul etmesini sağladı. Diplomatik kaynaklar da aktörlerin Türkiye'ye duyduğu güvene vurgu yaptı.

Taraflar Türkiye'ye minnettar

Somali medyası da Etiyopya medyası da iki ülkenin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın arabuluculuğunda anlaşmasına önemli yer verdi.

Somali merkezli Hiraan anlaşma için "Somali ile Etiyopya arasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın arabuluculuğunda imzalanan bildirge, Afrika Boynuzu'nda istikrar ve iş birliğine giden bir yolu açıyor." ifadelerini kullanırken, Somali devlet televizyonu SNTV de Somalilerin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ve Türkiye'ye minnettar olduğunu ifade etti.

Etiyopya merkezli Addis Insight ise Türkiye'nin bölgede barışın sağlanması için üstlendiği kritik role vurgu yaptı.

Tarafların Şubat 2025'te teknik müzakerelere başlaması ve kısa süre içerisinde kalıcı barış anlaşmasına ulaşması bekleniyor.