Uzayda 'yapay yerçekimi' devrimi: Rusya’dan insan sağlığına odaklanan yeni istasyon
Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) 2030 yılında emekli edilmesi planlanırken, Rusya uzay yarışında oyunun kurallarını değiştirecek devasa bir proje için ilk resmi adımı attı.
0:00
-0:00
Son Güncelleme: 26.12.2025 - 09:15
- Yerçekimi olmayan bir ortamda (ISS gibi), vücudumuz "ona ihtiyaç kalmadığını" sanarak kasları eritmeye ve kemikleri zayıflatmaya başlar. Astronotlar Dünya'ya döndüklerinde ayakta durmakta bile zorlanırlar.
- Rusya'nın tasarımı, istasyonu kendi ekseni etrafında bir tekerlek gibi döndürerek bir "merkezkaç kuvveti" oluşturuyor. Bu kuvvet, astronotları odanın zeminine doğru iterek yapay bir yerçekimi hissi yaratıyor.
- İstasyon, Dünya'daki yerçekiminin yarısı kadar bir kuvvet oluşturacak şekilde tasarlandı. Bu, kas ve kemiklerin erimesini durdurmak için yeterli bir seviye.
Rusya’nın yapay yerçekimi üreten dev istasyon projesi
Gökbilim dünyası, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) 2030 yılında emekli edilmesine hazırlanırken, Rusya uzayda insan varlığını kalıcı kılacak devrim niteliğinde bir adım attı.
Rus devletine bağlı uzay devi Energia, astronotları uzayın en büyük biyolojik tehdidi olan "çekimsizlikten" koruyacak olan, kendi ekseni etrafında dönerek yapay yerçekimi üreten bir istasyon tasarımı için resmi patent aldı.
Bu proje, insanın başka gezegenlere yapacağı uzun yolculuklarda sağlıklı kalabilmesi için hayati bir zorunluluk olarak görülüyor.
Astronot sağlığı için yerçekimi şart
Uzun süreli uzay görevlerinde astronotların karşılaştığı en büyük sorun, yerçekimi olmayan bir ortamda vücudun hızla çökmesidir. İnsan vücudu Dünya'daki yerçekimine uyumlu olduğu için, çekimsiz ortamda kemikler üzerlerine binen yükü kaybederek kalsiyum boşaltmaya başlar, kaslar ise çalışmadığı için hızla erir.
Mevcut sistemde astronotlar bu yıkımı yavaşlatmak adına günde saatlerce ağır egzersizler yapmak zorunda kalsalar da, Dünya'ya döndüklerinde ciddi fiziksel zorluklar yaşamaktadır. Rusya’nın patentini aldığı bu yeni tasarım, bu sorunu egzersizle değil, doğrudan fizik kurallarıyla çözmeyi hedefliyor.
Fizik kanunlarıyla gelen yapay ağırlık
İstasyonun çalışma prensibi, tıpkı hızla dönen bir atlıkarıncada dışa doğru savrulma hissi yaratan merkezkaç kuvvetine dayanıyor. Tasarıma göre istasyon, dev bir tekerlek telleri gibi merkezi bir omurgadan dışa doğru uzanan 40 metrelik dev kollara sahip olacak.
İstasyon kendi ekseni etrafında dakikada beş tur atarak dönecek ve bu dönüşün yarattığı savrulma gücü, en uçtaki odalarda yaşayan astronotları zemine doğru itecek.
Böylece astronotlar, Dünya’daki yerçekiminin yarısına (0,5g) denk gelen bir kuvvetin etkisiyle ayakları yere basarak yürüyebilecek, vücutları doğal bir ağırlık altında kalarak sağlığını koruyabilecektir.
Büyük mühendislik zorlukları ve güvenlik riski
Ancak bu devasa yapının inşası ve işletilmesi oldukça büyük mühendislik risklerini de beraberinde getiriyor. Sürekli dönen dev bir kütleye, dışarıdan gelen bir kargo veya mürettebat gemisinin kenetlenmesi en hassas noktalardan birini oluşturuyor; çünkü en ufak bir hız uyumsuzluğu ölümcül çarpışmalara yol açabilir.
Ayrıca bu boyuttaki bir istasyonu yörüngede inşa etmek için onlarca roket fırlatması ve karmaşık montaj süreçleri gerekiyor. Rusya, bu iddialı patentle sadece teknolojik bir üstünlük sergilemekle kalmıyor, aynı zamanda ISS sonrası dönemde Ay ve Mars gibi derin uzay hedeflerinde insan sağlığını merkeze alan bir vizyon ortaya koyuyor.
Kaynak:
DonanımİLGİLİ HABERLER
Rusya Çin ile birlikte Ay'da enerji santrali kurmayı planlıyor
Uzaylı bir medeniyetle ilk temas 'gürültülü' olabilir
Kozmolojide büyük sarsıntı: Evren yamuk olabilir mi?
Uzayda bir ilk: Yürüme engeline rağmen uzaya çıktı
NASA 58 yıl aradan sonra yeniden Ay'a gidecek
Titan’ın sırrı çözülüyor: Güneş sistemi bir okyanus dünyasını kaybetti
DİĞER HABERLER
Kozmolojide büyük sarsıntı: Evren yamuk olabilir mi?
Titan’ın sırrı çözülüyor: Güneş sistemi bir okyanus dünyasını kaybetti
Uzayda bir ilk: Yürüme engeline rağmen uzaya çıktı
Uzaylı bir medeniyetle ilk temas 'gürültülü' olabilir
Yıldızlararası ziyaretçi 3I/ATLAS'ta 'yaşamın yapı taşları' bulundu
Ay’da 'Dünya' izleri: Dünya'nın atmosferi Ay'a sızıyor
Dünya yörüngesinde zaman tükeniyor mu?: İnsanlığın uzay macerası aniden son bulabilir
Her nesilde daha az yıldız: Evrendeki yıldızlar tükeniyor mu?
James Webb'ten yeni keşif: 'Elmas yağan' limon gezegen keşfedildi
NASA'nın yeni uzay teleskopu uzaylıları arayacak



