Xi Jinping ABD'nin Çin'in Tayvan'a saldırmasını istediğini iddia etti

Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilere göre Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e Washington'un Pekin'i Tayvan'a saldırması için kışkırtmaya çalıştığını söyledi.

Bir kişi, Çin liderinin bu uyarıyı kendi ülkesindeki yerel yetkililere de ilettiğini söyledi.

Xi bu uyarıyı Nisan 2023'te von der Leyen ile yaptığı ve birkaç kişi tarafından Financial Times'a anlatılan bir toplantıda yaptı. Xi, ABD'nin Çin'i Tayvan'ı işgal etmesi için tuzağa düşürmeye çalıştığını ancak kendisinin bu yemi yutmayacağını söyledi. Bir başka kişi de yetkililerine benzer uyarılarda bulunduğunu söyledi.

Bu yorumlar Xi'nin ABD-Çin ilişkilerindeki en çetrefilli konu olan Tayvan'la ilgili düşüncelerine ışık tutuyor.

Bazı Çinli akademisyenler ve emekli subaylar Washington'un Tayvan'a silah sağlayarak ve Çin'i askeri bir çatışmaya çekmek için başka önlemler alarak Pekin'i kışkırtmaya çalıştığını iddia ediyor.

Ocak ayında Asia Society'de konuşan Çin'in eski Washington Büyükelçisi Cui Tiankai, ABD'ye üstü kapalı bir göndermede bulunarak Çin'in "birilerinin bizim için hazırladığı tuzağa düşmeyeceğini" söyledi.

Xi'nin von der Leyen'e söyledikleri, bu iddiayı yabancı bir lidere söylediği bilinen ilk örnek. Xi ayrıca ABD ile bir çatışmanın Çin'in pek çok kazanımını yok edeceğini ve 2049 yılına kadar "büyük gençleşme" hedefini baltalayacağını söyledi.

Bir düşünce kuruluşu olan CSIS'te Çin uzmanı olan Jude Blanchette, "Eğer Xi gerçekten ABD'nin Tayvan konusunda Çin ile aktif olarak çatışma istediğine inanıyorsa, o zaman Xi'nin bir bilgi boşluğu yarattığı ya da astlarından zayıf bir konsey aldığı yönündeki endişeler endişe verici bir şekilde doğrudur" dedi.

Bu ifşaat Tayvan Boğazı'nda tansiyonun yüksek olduğu bir dönemde geldi. Çin, Mayıs ayında Lai Ching-te'nin Tayvan'ın yeni başkanı olarak göreve başlamasına ada çevresinde büyük askeri tatbikatlarla karşılık verdi. Pekin Lai'yi "tehlikeli bir ayrılıkçı" olarak tanımladı.

Washington'un Tayvan İlişkileri Yasası uyarınca Tayvan'ın kendi savunmasını sağlamasına yardımcı olma yükümlülüğü bulunuyor. Ancak Biden yönetimi uzun zamandır Tayvan'ın bağımsızlığını desteklemediğini ve statükoda tek taraflı değişikliklere karşı olduğunu vurguluyor.

Çin'in ABD'nin niyetlerine ilişkin kaygıları son yıllarda artarken, ABD'nin Tayvan çevresindeki iddialı Çin askeri faaliyetlerine ilişkin endişeleri de arttı.

Çinli bir akademisyen Washington'un "Tayvan'daki bağımsızlık yanlısı güçleri aktif olarak teşvik ettiğini" ve ABD'nin, bağımsızlık ilan ederek kırmızı çizgiyi aşmaları halinde Çin'in askeri müdahalede bulunmak zorunda kalacağını bildiğini söyledi.

Blanchette, Xi'nin yorumunun olası bir açıklamasının, bazı astlarının onu daha agresif politikalardan uzaklaştırmaya çalışması olduğunu söyledi.

German Marshall Fund Çin uzmanı Bonnie Glaser, bu yorumun Çin'in Tayvan konusunda Avrupa'yı ABD'den uzaklaştırma çabasının bir parçası olabileceğini, ancak Xi'nin buna inanmış olmasının da mümkün olduğunu söyledi.

Washington'daki Çin Büyükelçiliği Xi'nin sözleri hakkında yorum yapmadı ancak ABD'nin Tayvan'a silah sattığını ve "bağımsızlık yanlısı ayrılıkçı güçleri" desteklediğini söyledi.