Zelenskiy'den itiraf: "Ya onurumuzu ya da müttefikimizi kaybedeceğiz"

• Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD’nin 28 maddelik barış planının ağır maddeler içerdiğini, ülkenin zor bir seçimle karşı karşıya olduğunu ve diplomasi sürecinde kararlılıkla hareket edeceklerini söyledi.
• Zelenskiy, plan üzerinde çalıştıklarını açıklayarak, ülkesinin milli çıkarlarından asla taviz vermeyeceklerini vurguladı.
• ABD, Ukrayna’ya planı teslim ederken, Zelenskiy’nin planı değerlendirmek üzere Trump ile görüşebileceğini bildirdi.
• ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’nın kaybetmediği topraklardan vazgeçmesi gerektiğini, planın kabulü için perşembe gününü son tarih olarak belirlediğini açıkladı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, savaşa son verebilecek ABD'nin “barış planı” üzerinde çalıştıklarını açıklayarak, ülkesinin milli çıkarlarından asla taviz vermeyeceklerini söyledi.

Zelenskiy, sosyal medya hesabından paylaştığı görüntülü mesajında Ukrayna halkına hitap ederek, ABD’nin hazırladığı planı değerlendirdi ve ülkenin geleceği için atılacak adımların önemine dikkat çekti.

Zelenskiy, Ukrayna’nın barış planı müzakerelerinde ulusal onurun, özgürlüğün ve adaletin korunacağını vurguladı. Planın zorlukları ve ülke için olası riskler karşısında diplomasi sürecine kararlılıkla devam edeceklerini belirtti.

Planın zorluklarını anlatı

Zelenskiy, planın 28 maddeden oluştuğuna dikkat çekerek, Ukrayna’nın şimdi zor bir seçimle karşı karşıya kalabileceğini söyledi. “Ya onurunu kaybedecek ya da kilit bir ortağı kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacağız” diyen Zelenskiy, planın Ukrayna için ağır maddeler içerdiğini vurguladı.

Zelenskiy, yaklaşan kışı ve olası riskleri de değerlendirdi:

“Ya ağır 28 maddeyi kabul edeceğiz ya da son derece ağır bir kışla karşı karşıya kalacağız. Şimdiye kadar gördüğümüz en zorlu kış ve daha fazla riski göze almak zorunda kalabiliriz. Özgürlük, onur ve adalet olmadan bir hayat yaşamak ve daha önce iki kez saldırmış birine güvenmek mümkün değil.”

— Zelenskiy

Ukrayna’nın yaklaşık dört yıldır savunma hattında olduğunu belirten Zelenskiy, “Binlerce kilometre uzunluğunda bir cephe hattı tutuyoruz ve halkımız her gece top atışlarına, füze saldırılarına, balistik füze saldırılarına ve İHA saldırılarına maruz kalıyor” dedi.

Zelenskiy, halkı ve ülkeyi birlik ve beraberlik içinde olmaya çağırarak, “Çelikten yapılmışız elbette ama hiçbir metal, en güçlüsü bile bu baskılara dayanamayabilir” ifadelerini kullandı.

2019’da göreve geldiğinde ülkesinin toprak bütünlüğü ve egemenliğini savunmak için yemin ettiğini hatırlatan Zelenskiy, tüm vatandaşların haklarını korumayı kararlılıkla sürdüreceğini aktardı.

ABD ile müzakere ve alternatifler

Zelenskiy, ABD Başkan Yardımcısı Vance ve ABD Kara Kuvvetleri Bakanı Driscoll ile yaklaşık bir saat süren görüşmeler yaptıklarını açıkladı. Görüşmede Amerikan tarafının önerisinin birçok ayrıntısı ele alındı ve ABD ile Avrupa ile birlikte barış yolunun gerçekten işler hale getirilmesi konusunda mutabakata varıldı.

Zelenskiy, plan üzerinde çalışmaya devam edeceklerini belirterek “Planın en az iki maddesinin göz ardı edilmemesi için 7/24 mücadele edeceğim. Ukraynalıların onuru ve özgürlüğü için tüm argümanlarımı sunacağım, ikna edeceğim ve alternatifler önereceğim.” dedi.

“Düşmana Ukrayna’nın barış istemediğini, süreci aksattığını veya diplomasiyi reddettiğini söyleme fırsatı vermeyeceğiz.” diyen Ukrayna lideri, “Kendimize gelmemiz, aklımızı başımıza almamız ve iç çekişmeleri durdurmamız gerekiyor. Ülke birlik içinde çalışmalı ve düşmanın kim olduğunu karıştırmamalıyız.” açıklamasında bulundu.

Zelenskiy, ABD tarafından sunulan planla ilgili olarak “Söylediğim her söze her gün sadık kalıyorum. Halkıma asla ihanet etmeyeceğim. Ukrayna'nın ulusal çıkarları dikkate alınmalı. Abartılı açıklamalarda bulunmuyoruz. Amerika ve tüm ortaklarımızla sakin bir şekilde çalışacağız” ifadelerini kullandı.

Trump’tan açıklama

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'ya sundukları 28 maddelik planı kabul etmesi için Zelenskiy yönetimine Perşembe gününe kadar süre verdiğini açıkladı.

Trump, Fox News’e verdiği röportajda ise Ukrayna’nın savaşta henüz kaybetmediği topraklardan da vazgeçmesi gerektiğini belirtti. Trump, Fox News muhabirinin “Bütün Donbas’tan mı bahsediyorsunuz?” sorusuna “Zaten kaybedecekler.” diyerek yanıt verdi.

ABD’nin 28 maddelik Ukrayna planı

• Ukrayna’nın egemenliği teyit edilecek.
• Rusya, Ukrayna ve Avrupa arasında kapsamlı bir saldırmazlık paktı imzalanacak.
• Rusya komşu devletlere saldırmayacak ve NATO daha fazla genişlemeyecek.
• Güvenlik kaygılarını ele almak ve gerilimi düşürmek için ABD arabuluculuğunda Rusya–NATO güvenlik diyaloğu kurulacak.
• Ukrayna güvenilir güvenlik garantileri alacak.
• Ukrayna Silahlı Kuvvetleri 600 bin personel ile sınırlandırılacak.
• Ukrayna anayasal olarak NATO üyeliğinden vazgeçecek ve NATO da Ukrayna’nın hiçbir zaman üye olmayacağını resmileştirecek.
• NATO Ukrayna’da asker konuşlandırmayacak.
• Avrupa savaş uçakları Polonya’ya konuşlandırılacak.
• ABD, garanti karşılığında tazminat alacak; Ukrayna Rusya’yı işgal ederse garanti geçersiz olacak; Rusya Ukrayna’yı işgal ederse ABD ve müttefikleri kararlı ve koordineli askerî yanıt verecek ve tüm yaptırımlar ile anlaşma faydaları yeniden yürürlüğe girecek; Ukrayna sebepsiz yere Moskova veya St. Petersburg’a füze fırlatırsa garanti geçersiz olacak.
• Ukrayna, AB üyeliğine uygun hâle gelecek ve geçici olarak AB pazarlarına tercihli erişim elde edecek.
• Ukrayna Kalkınma Fonu kurulacak; ABD ve Ukrayna birlikte Ukrayna’nın doğal gaz altyapısını yeniden inşa edecek, modernize edecek ve işletecek; savaşta zarar gören bölgeler onarılacak; altyapı modernize edilecek; doğal kaynak çıkarımı genişletilecek; Dünya Bankası özel bir finansman paketi sağlayacak.
• Rusya küresel ekonomiye aşamalı olarak yeniden entegre edilecek; yaptırımlar dosya bazında kaldırılacak; enerji, doğal kaynaklar, altyapı, yapay zeka, veri merkezleri ve Arktik nadir toprak elementleri konularında uzun vadeli bir ABD–Rusya ekonomik işbirliği anlaşması imzalanacak; Rusya G8’e geri davet edilecek.
• Dondurulmuş 100 milyar dolarlık Rus varlığı ABD liderliğinde Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılacak ve ABD kârın yüzde 50’sini alacak; Avrupa 100 milyar dolar daha ekleyecek ve kendi dondurulmuş varlıklarını çözecek; kalan Rus fonları ortak bir ABD–Rusya yatırım aracına aktarılacak.
• Güvenlik konularında ortak bir ABD–Rusya çalışma grubu kurulacak.
• Rusya, Avrupa ve Ukrayna’ya karşı saldırmazlık politikasını yasal olarak güvence altına alacak.
• START I dahil olmak üzere nükleer silah kontrol anlaşmaları uzatılacak.
• Ukrayna NPT kapsamında nükleer olmayan bir devlet olarak kalacak.
• Zaporijya Nükleer Santrali, UAEA gözetiminde yeniden faaliyete geçecek ve elektrik üretimi Ukrayna ile Rusya arasında yüzde 50-50 bölüşülecek.
• Her iki devlet de hoşgörü ve ırkçılık karşıtı eğitim programlarını uygulayacak; Ukrayna din özgürlüğü ve azınlık hakları konusunda AB kurallarını benimseyecek; ayrımcı medya ve eğitim uygulamaları kaldırılacak; tüm Nazi ideolojisi ve ilişkili faaliyetler reddedilip yasaklanacak.
• Kırım, Donetsk ve Luhansk fiilen Rusya olarak tanınacak; Herson ve Zaporijya temas hattı boyunca dondurulacak; Rusya diğer üzerinde uzlaşılan bölgelerden çekilecek; Ukrayna kuvvetleri Donetsk’te tuttukları bölgelerden çekilerek Rus toprağı olarak tanınan, Rus güçlerinin girmeyeceği bir askerden arındırılmış tampon bölge oluşturacak.
• Taraflardan hiçbiri bu toprak düzenlemelerini güç yoluyla değiştiremeyecek.
• Rusya, Ukrayna’nın Dinyeper Nehri’ni ticari amaçla kullanmasına engel olmayacak ve Karadeniz’de serbest tahıl taşımacılığı garanti edilecek.
• Tüm esirler ve cenazeler “tümüne karşı tümü” esasına göre değiş tokuş edilecek; tüm sivil tutuklular ve kaçırılan çocuklar geri gönderilecek; aile birleşimi programları uygulanacak; insani yardım önlemleri hayata geçirilecek.
• Ukrayna 100 gün içinde ulusal seçimlere gidecek.
• Çatışmaya dahil tüm taraflara tam af uygulanacak ve gelecekte herhangi bir talepte bulunulamayacak.
• Anlaşma yasal olarak bağlayıcı olacak ve Donald J. Trump’ın başkanlık edeceği bir Barış Konseyi tarafından denetlenecek; ihlaller yaptırımla cezalandırılacak.
• Anlaşma sağlanır sağlanmaz ateşkes derhal yürürlüğe girecek ve iki taraf belirlenen pozisyonlara çekilecek.