Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #60 | 30.07.2023
Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.
Haftanın öne çıkan başlıkları: Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine sonrası açıklamalar, Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan CHP'den ihraç edildi, TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan açıklamaları, Karadeniz Tahıl Koridorundaki gelişmeler, Nijer'de geçiş hükümetinin başına General Tchiani geldi, 16. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı düzenlendi, Elon Musk, Twitter'ın uzantısını "X.com" yaptı ve birçok bilmeniz gereken gelişme...
Haftanın Yakın Planı: Tahıl koridorundan mayın koridoruna
Haftanın tarih dozu: Alman asıllı Amerikalı fizikçi Robert Oppenheimer.
Haftanın spor dozu: İlhan Mansız'ın Dünya Kupası ile Asya'da kazandığı şöhreti
Haftanın teknoloji dozu: Otomobillerde kullanılan beygir gücü terimi nedir?
Haftanın infografiği: Kavurucu sıcaklara dikkat
Haftanın ekran önerisi: Chess Story | Figo Vakası
Haftanın videosu: Bursa’da Yaşanan Tarihi Dönüşüm!
İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…
GÜNDEM
TÜİK, 2022 Uluslararası Göç İstatistiklerini açıkladı: Türkiye'ye göç edenlerin sayısı 2022 yılında, bir önceki yıla göre %33,2 azalarak 494 bin 52 kişi oldu.
- Yurt dışından gelen nüfusun 94 bin 409'unu Türk vatandaşları, 399 bin 643'ünü ise yabancı uyruklular oluşturdu.
İstanbul, 43 dereceyi görerek son 23 yılın, İzmir ise 43,2 dereceyi görerek 85 yılın sıcaklık rekorunu kırdı.
Adana'da 5,5 ve 4,4 büyüklüğünde deprem: Adana'nın Kozan ilçesinde saat 08.44'te 5,5 büyüklüğünde, 10.57'de 4,4 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi.
İzmir'in Kemalpaşa ve Menemen ilçelerinde orman yangını çıktı: İzmir'in Kemalpaşa ve Menemen ilçelerinde çıkan orman yangınlarına havadan ve karadan müdahale edildi.
- Menemen'de de Ayancık Mahallesi'nde ormanlık alanda yangın başladı. Buradaki yangına da 2 uçak, 6 helikopter, 13 arazöz, 6 su ikmal aracı ve 2 dozerle kontrol altına alınmaya çalışıldı.
POLİTİKA
Cumhurbaşkanı Erdoğan Kabine sonrası açıklamalar: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Depremin istihdama etkisini en aza indirmek amacıyla başlatılan kısa çalışma ödeneğini 3 ay süreyle uzatıyoruz." dedi.
- Hesaplamalara göre 6 şubat depremlerinin ülkemize maliyeti 104 milyar doların üzerindedir. Deprem kaynaklı harcamaların 762 milyar liraya ulaşmasını bekliyoruz.
- Bütçeyle ilgili çalışmaların semeresini gördükçe, kendini mağdur hisseden tüm kesimlerin gönlünü alacağız, bunu yılbaşı civarı neticelendirmeyi planlıyoruz.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Abbas ve Haniye ile görüştü: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filistin Devlet Başkanı Abbas ve Hamas Siyasi Büro Başkanı Haniye ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Güney Kore Dışişleri Bakanı Jin'i kabul etti: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin'i kabul etti.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi'nde düzenlenen 16. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF'23) Kapanış Töreni'nin ardından, burada Jin'i kabul etti.
Bahçeli, "MHP, Lozan'ın 100. yıldönümünde seçim çalışmasını başlatmıştır": Devlet Bahçeli "Milliyetçi Hareket Partisi, Lozan Barış Antlaşması'nın 100'üncü yıl dönümünde, '2024'e Doğru, Diyar Diyar Anadolu' temasıyla 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerine hazırlık sürecini resmen başlatmıştır." dedi.
Anavatan Partisi Genel Başkanı İbrahim Çelebi, İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener'i makamında ziyaret etti.
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan CHP'den ihraç edildi: CHP Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Yüksek Disiplin Kurulu'nun 26.07.2023 tarihli toplantısında, Tanju Özcan hakkında CHP Tüzüğünün 68. Maddesi 1- a) ve 1- b) fıkraları uyarınca kesin çıkarma cezası verilmiştir" denildi.
AK Parti Sözcüsü Çelik'ten, Danimarka'da Kur'an-ı Kerim'e karşı devam eden saldırılara tepki: AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "Bu nefret eylemlerinden Danimarka makamları sorumludur. Danimarka makamları, insanlık düşmanı eylemlere göz yummaktadır." dedi.
EKONOMİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu'nun tanıtımı amacıyla açıklama yaptı:
- Bir önceki Enflasyon Raporu'ndan bu yana spot ve vadeli piyasalarda ham petrol fiyatlarının öngörüleriyle uyumlu gerçekleştiğini belirten Erkan, petrol fiyatlarına ilişkin varsayımlarının yatay seyrettiğini ifade etti.
- Merkez Bankası'nda 3 başkan yardımcısı değişti: Resmi Gazete'de yayımlanan karar, piyasalarda 'Ekonomiye Güven Atamaları' olarak değerlendirildi.
Merkez Bankası Başkan Yardımcıları Emrah Şener, Taha Çakmak ve Mustafa Duman görevden alınırken yerlerine Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan atandı.
Bakan Şimşek: Enflasyonla mücadelemiz sürüyor: Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Merkez Bankası'nın bugün açıkladığı kararlar cari açığı azaltmaya ve enflasyonu orta vadede düşürmeye yöneliktir.
- Sınırlı kaynaklarımızı ihracata ve yatırımlara kanalize etmeye devam edeceğiz" dedi.
Türkiye'nin 5 yıllık risk primi Kasım 2021'den bu yana ilk kez 400 baz puanın altına geriledi.
IMF Türkiye'nin 2023 için büyüme tahminini yükseltti: Uluslararası Para Fonu, küresel ekonomik büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2,8'den yüzde 3'e yükseltirken, 2024 için yüzde 3'te sabit bıraktı.
- IMF, Türkiye ekonomisinin büyüme tahmini bu yıl yüzde 3'e yükseltti.
Kuru meyve ve mamullerinden 724 milyon dolarlık ihracat: Türkiye'nin kuru meyve ve mamulleri sektörü yılın ilk yarısında 724 milyon 669 bin dolarlık ihracata imza attı.
Almanya’da iş dünyası güven endeksi temmuzda geriledi: Ifo Institute, Almanya'ya ilişkin Ifo İş Ortamı Güven Endeksi’nin temmuz ayı sonuçlarını açıkladı.
- Buna göre temmuz ayında endeks 87,3 seviyesine geriledi. Ülkede bir önceki ayda endeks 88,6 seviyesinde kaydedilmişti.
ABD Merkez Bankası (Fed) politika faizini 25 baz puan artırdı ve yüzde 5,25-5.50 düzeyine yükseltti.
Rusya'da dijital rublenin kullanımına başlayacak: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkede dijital rublenin yürürlüğe girmesi ve kullanımına yönelik elektronik platform kurulmasına yönelik yasayı onayladı.
Rekabet Kurulu'ndan Trendyol'a 61,3 milyon TL idari para cezası: Gerekçe: Trendyol’un algoritmaya müdahale ederek ve pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcıların verilerini kullanarak kendi perakende faaliyetine haksız olarak avantaj sağladığı tespit edildi.
DÜNYA
Karadeniz Tahıl Koridoru: Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres: Karadeniz Tahıl Girişimi'nin sona ermesiyle en büyük bedeli en zayıf olanlar ödeyecek.
- Dünyada 780 milyondan fazla insan açlıktan muzdarip. Dünya genelinde üretilen gıdaların yaklaşık 3'te 1'i ya kayıp ya da israf ediliyor.
Putin: ABD, NATO ve Ukrayna, Rusya ile müzakereyi reddediyor: Putin, St. Petersburg'ta düzenlenen Rusya-Afrika Zirvesi kapsamında Afrika ülkeleri liderlerinin bir araya geldiği toplantıda konuştu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna krizinin çözümü için müzakerelerin yürütülmesi gerektiğini belirterek, "Herkes için eşit güvenlik konularında müzakereyi reddediyorlar. Mevcut Ukrayna rejimi de müzakere yapmayı reddediyor." dedi.
Yunanistan'da yangın söndürme uçağı düştü: Yunanistan'ın başkenti Atina'ya yaklaşık 200 kilometre uzaklıktaki Karisto bölgesinde yangın söndürme çalışmalarına katılan uçağın düştüğü bildirildi.
- İçinde iki pilotunun bulunduğu uçağın Yunanistan'a ait olduğu ifade edildi.
Eski ABD Başkanı Trump, gizli belgeler davasında yeni suçlamalarla karşı karşıya: Eski ABD Başkanı Donald Trump, "gizli belgeler" soruşturmaları kapsamında sunulan yeni iddianamenin ardından, üç yeni suçlamayla karşı karşıya kaldı.
- Trump hakkında yürütülen "gizli belgeler" ve "6 Ocak Kongre baskını" soruşturmalarına özel yetkili uzman olarak atanan eski Başsavcı Jack Smith, dün gizli belgeler davasına ilişkin yeni iddianame sundu.
Pakistan'da muson yağmurlarının yol açtığı kazalarda ölenlerin sayısı 133'e yükseldi: Ülkede 25 Haziran’dan bu yana etkili olan muson yağmurlarının yol açtığı afet ve kazalarda Hayber Pahtunhva’da 35, Belucistan’da 6, İslamabad'da 11, Azad Cammu Keşmir’de 5 olmak üzere 133 kişi hayatını kaybetti, yaralı sayısı da 215’e çıktı.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, kutsal kitaplara yönelik şiddeti uluslararası hukukun ihlali olarak tanıyan karar tasarısını kabul etti.
Nijer'de geçiş hükümetinin başına General Tchiani geldi: Nijer Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı'na bağlı unsurların, "cumhuriyet karşıtı bir girişim" başlattığını belirterek bu girişimin devam etmesi halinde ordu ile karşılık vereceklerini duyurdu.
- Nijer'de ordu yönetime el koydu. Bir grup asker Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum'un görevden alındığını duyuran bildiriyi okudu.
Kabil'de derinleşen su sıkıntısı, çeşme başlarında uzun kuyruklar oluşturuyor: Afganistan'ın başkenti Kabil'de suların kesik olduğu mahallelerde yaşayan insanlar su ihtiyaçlarını giderebilmek için saatlerce kuyrukta beklerken, yüksek tepelerdeki yerleşim yerlerine ise eşeklerle su taşınıyor.
- Afganistan küresel ısınmadan en şiddetli bir şekilde etkilenen ülkelerden birisi olurken, bu durum insanların suya erişimini de doğrudan etkiliyor.
SAVUNMA
Cumhurbaşkanı Erdoğan,‘16. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı Kapanış Töreni’ne katılarak, konuşma yaptı: Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen 16. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF’23) Kapanış Töreni’ndeki konuşmasında, açılış törenine video mesaj ile katıldığını fuarın kapanışında özellikle bulunmayı arzu ettiğini anlattı.
- Fuarın hayırlara vesile olmasını dileyen Erdoğan, Milli Savunma Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı ve Savunma Sanayii Başkanlığını yoğun bir hazırlık sürecinden sonra fuarı başarıyla düzenledikleri için tebrik etti.
MKE Genel Müdürü İlhami Keleş: UÇA, oyun değiştirici bir mühimmat: Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE) Genel Müdürü İlhami Keleş, Uçaktan Atılabilir Güdümlü Dip Mayın UÇA Projesi’nin dünyada bir ilk olduğunu ve oyun değiştirici bir ürün olduğunu bildirdi.
ASELSAN rüzgarın gücünü arkasına alacak: ASELSAN, yenilenebilir enerji alanındaki çalışmalar kapsamında Türkiye’nin en yüksek yerlilik oranına sahip rüzgar türbinlerini göreve hazırlıyor.
- ASELSAN, yenilenebilir enerji alanındaki çalışmalar kapsamında Türkiye’nin en yüksek yerlilik oranına sahip rüzgar türbinlerini göreve hazırlıyor.
HAVELSAN, Milli Muharip Uçağın gömülü eğitim sistemlerini geliştirecek: KAAN Milli Muharip Uçağın (MMU) uçtan uca tüm eğitim sistemlerinin ana sorumlusu HAVELSAN oldu.
- MMU gömülü eğitim sistemlerini geliştirmek amacıyla, TUSAŞ ile HAVELSAN arasında “HAVELSAN ile KAAN Eğitim Sistemleri Sözleşmesi” imzalandı.16. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nın (IDEF’23) 3. günü gerçekleştirilen sözleşme ile KAAN MMU‘nun uçtan uca tüm eğitim sistemlerinin ana sorumluluğunu HAVELSAN aldı.
Milli İHA’lar MİLSAR radarı ile izleyecek: Türk Havacılık Uzay Sanayii tarafından üretilen insansız hava araçları için MİLSAR radarı temin edilecek.
- TUSAŞ, 16’ncı Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF’23) kapsamında METEKSAN Savunma ile İHA Programları MİLSAR SAR/MTI Radar Sistemi ve Otomatik Kalkış / İniş Sistemi Tedariği Sözleşmesi imzaladı.
ABD'den Tayvan'a 345 milyon dolarlık askeri yardım paketi: ABD, kendi envanterinden Tayvan'a 345 milyon dolarlık askeri destek sağlayacak.
- ABD Başkanı Joe Biden, yayımladığı başkanlık genelgesiyle, ABD ordusunun kendi envanterinden Tayvan'a yapacağı, savunma malzemelerinin yanı sıra askeri eğitim ve öğretimi kapsayan 345 milyon dolarlık askeri yardımı duyurdu.
Türk F-16'larının modernizasyonu için imzalar atıldı: Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı'nın (SSB) başlattığı ve TUSAŞ tarafından yürütülecek proje ile Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın envanterinde bulunan tüm F-16 Blok-30 uçakları ile F-16 Blok-30/40/50 uçaklarının modernizasyonu gerçekleştirilecek.
TEKNOLOJİ
Elon Musk, Twitter'ın uzantısını "X.com" yaptı: Twitter'ın CEO'su Elon Musk, sosyal medya platformunun "mavi kuş" logosunu "X" harfi ile değiştirdi. Musk, "Yakında Twitter markasına ve yavaş yavaş tüm kuşlara veda ediyoruz." ifadeleriyle duyururken Twitter'ın yeni adresi de "X.com" oldu.
X Android Beta sürümü kullanıma sunuldu: Twitter Beta programına katılan kullanıcılar için X uygulamasının 10.0.0-beta.0 sürümü ile Twitter’ın uygulama simgesi olan mavi kuş, ana sayfanın üzerindeki kuş simgesi ve uygulama bildirimleri güncellendi. Bununla birlikte Twitter Blue, yalnızca “Blue” olarak yeniden adlandırıldı.
Webb teleskobu 1470 ışık yılı uzaktaki genç yıldız çiftinin fotoğrafını çekti: James Webb Uzay Teleskobu, 1470 ışık yılı uzakta, Yelken (Vela) Takımyıldızı'nda bulunan ve oluşum aşamasındaki iki genç yıldızın kızılötesi görüntülerini yakaladı.
- CNN'nin haberine göre, ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) Webb teleskobu, Yelken Takımyıldızı'nda, birbirinin etrafında dönen ve oluşum aşamasında bulunan iki genç yıldızın şimdiye kadarki en detaylı yakın kızılötesi fotoğrafını çekti.
SpaceX'in geçen hafta Kaliforniya'dan fırlattığı roketin Dünya'nın iyonosferinde delik açmış olabileceği iddia ediliyor.
- 🌌 Değerlendirme, 19 Temmuz'da Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatılan Falcon 9 roketinin iyonosferde delik açmış olabileceğine işaret ediyor.
ChatGPT için “özelleştirilebilir talimatlar” özelliği yayınlandı: OpenAI, ChatGPT kullanıcıları için özelleştirilmiş talimatlar özelliğini kullanıma sundu. Kullanıcılar, bu özellik sayesinde sohbet botu ile her etkileşime geçtiklerinde aynı talimatları yazmak zorunda kalmayacak.
- Öğretmenseniz, özel talimatlar ile “üçüncü sınıflara öğretiyorum” ifadesini koyabilir, böylece Ay hakkında her ilginç bilgi istediğinizde bot, yanıtını bu yaş grubuna göre verebilir.
- Sürekli yemek ve alışveriş yapıyorsanız, ChatGPT’nin her zaman istediğiniz porsiyonlara uygun öneriler yapması sağlayabilirsiniz.
Yakın arkadaşlar: Instagram'ın hikayeler bölümünde yer alan “Yakın Arkadaşlar” özelliği yeni gelen güncelleme ile artık gönderilerde de kullanılabiliyor.
- Bir süredir test aşamasında olan bu yeni özellik, belirli kullanıcı gruplarına sunuldu. Önümüzdeki günlerde ise herkese açık hale getirilmesi planlanıyor.
KÜLTÜR
Mehteran Birliği, Dolmabahçe Sarayı'nda gösteri düzenledi: Milli Saraylar Başkanlığı tarafından gelenek haline getirilen yaz dönemi mehteran gösterileri başladı.
- Dolmabahçe Sarayı Hazine Kapı önündeki ilk gösteriyi, yerli ve yabancı turistler ilgiyle izledi. Milli Savunma Bakanlığı Mehteran Birliği, yaklaşık 40 dakika süren gösteride "Osman Paşa Marşı", "Ordu Marşı", "Hücum Marşı" ve "Gafil Ne Bilir"in de arasında bulunduğu marşları seslendirdi.
Usta oyuncu Yılmaz Gruda hayatını kaybetti: Bir süredir sağlık sorunları yaşayan Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni Yılmaz Gruda, 93 yaşında hayatını kaybetti.
Efsane şarkıcı Sinead O'Connor hayatını kaybetti: Müzik dünyası efsane bir isme daha veda etti. Dünyaca ünlü İrlandalı şarkıcı Sinead O'Connor, 56 yaşında hayatını kybetti. O'Connor 1990'da Prince's Nothing Compares 2 U'nun yürek burkan kapağıyla dünya çapında yıldız olmuştu.
Bathonea Antik Kenti kazı çalışmaları İstanbul'un tarihine ışık tutacak: Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kocaeli Üniversitesi adına 2009'da başlayan Küçükçekmece Göl Havzası kapsamındaki Bathonea kazıları devam ediyor.
- İstanbul'un tarihi ve arkeolojik mirasının ortaya çıkarılması ve korunmasında önemli bir rol üstlenen Bathonea Antik Kenti aynı zamanda "Dünyanın En Önemli Arkeolojik Keşiflerinin İlk On Listesi"nde de yer alıyor.
Prof. Dr. Şengül Aydıngün, "Geçmişte İstanbul ilk kurulduğunda Bizantion kenti vardı. Ardından da Konstantinopolis kuruldu ve bu kentlerin yakınında Bathonea, İstanbul'a çok büyük hizmetler eden liman yerleşkesiydi." dedi.
Hollandalı ressam Van Gogh son eserlerini Fransa'nın Auvers-sur-Oise köyünde resmetti: Hollanda'nın Zundert kentinde 30 Mart 1853'te doğan ressam Van Gogh, Fransa'nın başkenti Paris'e 50 kilometre mesafedeki Auvers-sur-Oise'da 29 Temmuz 1890'da hayatını kaybetti.
- "Paris'te yaşadığı 2 yıl boyunca farklı ressamlarla tanışma fırsatı bulan Van Gogh, resimlerini dönemin bilindik kafeleri "La Fourche" ve "Le Tambourin"in yanı sıra "Pere Tanguy" isimli butikte sergiledi.
SPOR
⚽ Temsilcilerimiz, Avrupa'da ön eleme maçları için sahaya çıktı: Şampiyonlar Ligi eleme maçında Galatasaray, Zalgiris deplasmanından beraberlikler ayrıldı.
- Konferans Ligi'ndeki temsilcilerimiz Fenerbahçe ve Beşiktaş galibiyet, Adana Demirspor beraberlik ile maçlarını tamamladı.
🏆 TFF, normal şartlarda lig başlamadan oynanan Süper Kupa finalinin bu yıl sezonun devre arasında yapılacağını açıkladı.
- 🆚 Süper Kupa için Lig şampiyonu Galatasaray ve Türkiye Kupası’nı kazanan Fenerbahçe karşı karşıya gelecek.
Beşiktaş Ayos Kadın Voleybol Takımı, 18 yaşındaki Rus smaçör Victoria Demidova'yı renklerine bağladı.
Kulüpten yapılan açıklamaya göre, 2023-2024 sezonu transfer çalışmaları kapsamında smaçör Victoria Demidova ile sözleşme imzalandığı belirtilerek, "Kulübümüze önemli hizmetlerde bulunacağına inandığımız Victoria Demidova'ya şanlı formamızla üstün başarılar dileriz." denildi.
Genç sultanlar Avrupa ikincisi: CEV 17 Yaş Altı Kızlar Avrupa Voleybol Şampiyonası'nın final maçında İtalya'ya 3-1 yenilen Türkiye, organizasyonu gümüş madalyayla tamamladı.
LeBron James'in oğlu Bronny, dün yaptığı antrenman esnasında kalp krizi geçirdi. Bronny, yoğun bakım ünitesinden çıkarılmış durumda. Durumu stabil.
📣 UEFA, Türkiye ve İtalya'nın EURO2032 için ortak adaylık başvurusunda bulunduğunu açıkladı.