Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #61 | 06.08.2023

Haftanın bilmeniz gerekenlerini sizin için derledik. Yeni haftaya başlamadan önce, geçtiğimiz haftanın gündemini öğrenmek için bültenimizi ziyaret edin.

Haftanın öne çıkan başlıkları: Yüksek Askeri Şura Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında toplandı, İzmir'de işçiler greve gitti, metro ve tramvay seferleri durdu, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştü, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 2024 yerel seçimleri değerlendirdi, Macaristan Parlamentosu, İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanmasını erteledi, Türk Savunma Sanayii ihracat rekorunu kırdı ve birçok bilmeniz gereken gelişme...

Haftanın Yakın Planı: BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinin kısa sömürge tarihi

Haftanın tarih dozu: Kıbrıs'ın fethi sırasında yaşananlar.

Haftanın spor dozu: Dünyanın en yüksek rakımlı stadyumu olan Bolivya.

Haftanın teknoloji dozu: Dünyanın en eski video oyunu: Tennis for Two.

Haftanın infografiği: Türkiye’de akıllı telefon kullanımı

Haftanın ekran önerisi: Tomiris | Wormwood

Haftanın videosu: Osmanlı’nın Mazlum Padişahı: Genç Osman

İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…

🎶 Hollow Coves Playlist

GÜNDEM

İstanbul Valisi Gül: İstanbul genelinde yüzde 9 ila yüzde 11 arasında suçlarda düşüş var: İstanbul Valisi Davut Gül, kent genelinde yüzde 9 ila yüzde 11 arasında suç işleme oranlarında düşüş olduğunu belirterek, "6 Türk suç işliyorsa, 1 yabancı suç işliyor." dedi.

Vali Gül, Fatih Belediyesi Çatladıkapı Sosyal Tesisleri'nde düzenlenen programda medya kuruluşlarının temsilcileriyle bir araya geldi.

Yüksek Askeri Şura Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında toplandı: Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki basına kapalı toplantı yaklaşık 3 saat sürdü.

Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Yüksek Askeri Şura toplantısı sonrası Şura üyeleriyle yemekte bir araya geldi.

İzmir'de işçiler greve gitti, metro ve tramvay seferleri durdu: İzmir'de Türkiye Demiryolu İşçileri Sendikasına üye metro ve tramvay çalışanları, toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde uzlaşma sağlanamaması üzerine greve gitti.

Haftanın ilk gününe grevle uyanan ve metro ile tramvaya binemeyen İzmirliler ise otobüslere veya taksilere yönelmek zorunda kaldı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, yılın ilk yarısında Avrupa'daki en iyi kargo trafiğine sahip ilk 10 havalimanı arasında İstanbul Havalimanı'nın birinci sırada yer aldığını açıkladı.

E- devlet kullanıcı sayısı: 2023'ün haziran ayı itibarıyla e-Devlet kullanıcı sayısı 63 milyon 330 bin 190 kişiye yükseldi.

POLİTİKA

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştü: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin'e Türkiye'nin Karadeniz tahıl anlaşmasının devamı için yoğun çaba ve diplomasi yürütmeye devam edeceğini söyledi. İki lider, Putin'in Türkiye'ye ziyareti konusunda mutabık kaldı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov: Batı, Rus tahılını bloke eden uygulamaları iptal edince Karadeniz Tahıl Anlaşması'na geri döneceğiz.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov'u kabul etti.

Dışişleri Bakanı Fidan: Güçlü Türkiye güçlü Azerbaycan'dır, güçlü Azerbaycan güçlü Türkiye'dir:Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile Dışişleri Bakanlığındaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye ile Azerbaycan arasında 2021'de imzalanan Şuşa Beyannamesi'ne ilişkin "Güçlü Türkiye güçlü Azerbaycan'dır, güçlü Azerbaycan güçlü Türkiye'dir" dedi.

Laçin yolu Azerbaycan toprağıdır. Dolayısıyla Azerbaycan, hangi tedbiri gerekli görüyorsa onu alır ve almak da en büyük egemenlik haklarından biridir.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 2024 yerel seçimleri değerlendirdi: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, dün bir yazılı açıklama yaparak Mart 2024’te gerçekleşecek yerel seçimler ve Akbelen’deki eylemlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu:

Bilhassa İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Antalya, Aydın, Muğla, Hatay, Eskişehir, Tekirdağ ve Mersin Büyükşehir Belediyeleri ile birlikte HDP’nin terör örgütü PKK’ya yardım ve yataklık maksadıyla zehirleyip seferber ettiği belediyeler mutlaka el değiştirmeli ve cumhurun yönetimine geçmelidir.

CHP’nin Gaziantep İl Başkanı Neşet Uçar, dün yapılan İl Yönetim Kurulu toplantısının ardından istifa ettiğini açıkladı.

Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Joep Wijnands, Meral Akşener’i ziyaret etti: Görüşmede Türkiye-Hollanda, Türkiye-AB ilişkileri ve uluslararası meseleler hakkında fikir alışverişinde bulunuldu.

Cumhuriyet Halk Partisi'nden ihraç edilen Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, yoluna bağımsız olarak devam edeceğini açıkladı: Seçim kazanmam için bir siyasi partinin adayı olmam gerekmiyor.

EKONOMİ

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: Bu yılın temmuz sonu itibarıyla 16 milyon 413 bin işçiden 2 milyon 421 bininin sendikalara üyeliği bulunurken, sendikalaşma oranı yüzde 14,7 oldu.

Kara para aklama suçlamasıyla 2 yıl önce Avusturya'da yakalanan ve ABD'ye iade edilen SBK Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sezgin Baran Korkmaz tahliye edildi.

Merkez Bankası rezervleri 113,8 milyar dolara yükseldi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) toplam rezervleri 28 Temmuz haftasında bir önceki haftaya göre 223 milyon dolar artarak 113 milyar 774 milyon dolara ulaştı.

TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı.
Söz konusu dönemde altın rezervleri 451 milyon dolar azalarak 41 milyar 876 milyon dolardan, 41 milyar 425 milyon dolara geriledi.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği: Temmuz ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %109,4 artarak 85.916 adet olurken, hafif ticari araç pazarı %137,5 artarak 26.543 adet oldu.

ABD'nin ticari ham petrol stokları azaldı: ABD'nin ticari ham petrol stokları, geçen hafta bir önceki haftaya göre yaklaşık 17 milyon varil azaldı.

Ticari ham petrol stoklarına dahil olmayan stratejik ham petrol stokları ise değişmeyerek 346 milyon 800 bin varil seviyesinde kaldı.

İngiltere’de politika faizi 15 yılın en yüksek seviyesine ulaştı: İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizinin 25 baz puan artırılarak yüzde 5,25 seviyesine yükseltildiğini duyurdu.

DÜNYA

Zelenskiy, Rusya'nın konutları ve üniversite binasını vurduğunu açıkladı: Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rus ordusunun bu sabah Kriviy Rig ve Herson kentlerinde apartmanları ve bir üniversite binasını vurduğunu, ölü ve yaralıların olduğunu bildirdi.

Macaristan Parlamentosu, İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanmasını erteledi: Macaristan hükümet partisi Fidesz’in milletvekilleri, muhalefetin çağrısıyla İsveç’in NATO üyeliği için toplanan parlamento oturumunu boykot etti.

Pakistan'da siyasi parti kongresine yönelik intihar saldırısında ölü sayısı 63'e yükseldi: Yetkililer, 80 yaralının taburcu edildiğini, 123 yaralının tedavilerinin sürdüğünü açıkladı.

Terör örgütü DEAŞ, sosyal medya hesaplarından yaptığı paylaşımda, saldırıyı üstlendiğini açıklamıştı.

İngiltere, DEAŞ'ın 2014'te Ezidilere yönelik işlediği suçları "soykırım" olarak tanıdığını açıkladı.

ABD, Körfez'deki gemilere asker yerleştirmeyi planlarken İran donanması yeni füzeler teslim aldı: ABD'nin Hürmüz Boğazı'ndan geçen ticari gemilere silahlı denizciler yerleştirebileceğine dair haberlerin ardından İran Devrim Muhafızları Ordusu Donanması 300 ila 1000 kilometre menzilli çeşitli tiplerde füzeleri envanterine kattığını duyurdu.

Sudan ordusu başkentteki HDK mevzilerini bombaladı: Sudan ordusu, başkent Hartum’un kuzey ve batısındaki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) ait mevzilere ağır bombardıman düzenledi.

Görgü tanıklarından alınan bilgiye göre, ordu, başkentin batısında yer alan Umdurman’daki Kerari askeri üssünden Umdurman ve Bahri kentlerindeki HDK noktalarını yoğun topçu ateşiyle vurdu.

İngiltere, Nijer'deki büyükelçilik personeli sayısını azaltma kararı aldı: İngiltere, Batı Afrika ülkesi Nijer'de 26 Temmuz'da cuntanın yönetime el koymasının ardından bu ülkedeki büyükelçilik personeli sayısını azaltma kararı aldı.

Cleverly, "Nijer'deki durumun çözüme kavuşturulması için İngiltere olarak Afrika ve ECOWAS öncülüğünde bir çözüme destek verdiğimiz açıktır." değerlendirmesinde bulundu.

SAVUNMA

Türk Savunma Sanayii İhracat Rekorunu Kırdı: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Türk Savunma ve Havacılık Sanayi tarafından 2023 Temmuz ayı içinde gerçekleştirilen ihracat rakamlarını 3 Ağustos 2023 tarihinde kamuoyu ile paylaştı.

Temmuz 2023 ihracat verilerine göre Türk Savunma ve Havacılık Sanayi 2023 yılının Temmuz ayında yaklaşık 657.534 Milyon Dolar tutarında ihracata imza attı.
Türk Savunma ve Havacılık Sanayi tarafından geçtiğimiz Haziran ayında yapılan 334.018 Milyon Dolar tutarındaki ihracat göz önünde bulundurulduğunda Temmuz ayı ihracatında önceki aya göre yaklaşık %98 oranında artış yaşandı.

Baykar "Bayraktar TB2 İHA’lar Yeşil Vatan’ı tehlikelere karşı gökyüzünden izlemektedir": Baykar, Bayraktar TB2 İHA’ların meteorolojik şartlar ve hava trafiğinin uygun olması durumunda günde en az 10 saat, 5 adet İHA’nın ise toplamda günde en az 50 saat uçuş yaparak Yeşil Vatan’ı tehlikelere karşı gökyüzünden izlediğini bildirdi.

Gözcü İHA TOGAN’dan ilk ihracat başarısı: Türk savunma sanayisi bünyesinde geliştirilen gözcü insansız hava aracı (İHA) TOGAN ilk ihracat başarısına imza attı. STM, döner kanatlı vurucu İHA KARGU’yu 3 kıtada 10’a yakın ülkeye ihraç etti. Şirket bu başarıya gözcü İHA TOGAN’ı ekledi. TOGAN’ın ilk ihracatı Afrika’da bir ülkeye yapıldı.

ASELSAN ve Roketsan arasında 11,9 milyon dolarlık sözleşme imzalandı: ASELSAN ve Roketsan arasında elektro-optik sistemi tedariki ile ilgili toplam bedeli 11 milyon 900 bin dolar tutarında bir sözleşme imzalandı.

ASELSAN Elektronik Sanayi ve Ticaret AŞ tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yapılan açıklamada, ASELSAN ve Roketsan arasında elektro-optik sistemi tedariki ile ilgili toplam bedeli 11 milyon 900 bin dolar tutarında bir sözleşme imzalandığı bildirildi.

Pakistan MİLGEM Projesi’nin son gemisi PNS TARIQ suyla buluştu: Pakistan MİLGEM Projesi’nin dördüncü ve son gemisi PNS TARIQ, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in katıldığı törenle Karaçi Tersanesi’nde denize indirildi.

BAYKAR, Pakistan Ulusal Havacılık-Uzay Bilimi ve Teknoloji Parkı’nda (NASTP) yerini aldı: Baykar, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif tarafından açılışı yapılan Pakistan Ulusal Havacılık-Uzay Bilimi ve Teknoloji Parkı’nda (NASTP) yerini aldı.

İsrail'in en gelişmiş denizaltısı: INS Drakon: İsrail Donanmasına ait INS Drakon denizaltısının tamamlanmış halini gösteren ilk fotoğraflar ortaya çıktı.

Fotoğraflar Alman fotoğrafçı Helwin Scharn tarafından 1 Ağustos 2023 tarihinde çekildi.

TEKNOLOJİ

Apple kurucularının 1970'lerde ürettiği bilgisayar, açık artırmayla satılacak: Apple şirketinin kurucularından Steve Wozniak ve Steve Jobs tarafından 1976-1977'de üretilen "Apple 1" adlı bilgisayar, açık artırmayla satışa sunulacak.

Wozniak tarafından 2017'de imzalanan "Apple 1"in, açık artırmada yaklaşık 200 bin dolara satılması bekleniyor.

Meta'dan metinden müzik oluşturan üretken yapay zeka: AudioCraft: Meta, metinden ses ve müzik üretimini sağlayan AudioCraft isimli yapay zeka aracını yayınladı.

AudioCraft, müzik ve ses üretimi için AudioGen, EnCodec ve MusicGen olmak üzere 3 farklı model sunuyor.

Meta, Instagram için oldukça ilginç özelliklere sahip bir sohbet robotu getirmeyi planlıyor.

Paylaşılan bilgilere göre, bu sohbet robotu 30 farklı kişiliğe sahip olacak ve yapay zeka sohbet robotu ile hangi konular üzerinden konuşabileceğimizi seçmek mümkün olacak.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus internet sitelerine yabancı e-posta adresleriyle kayıt olunmasını yasaklayan kararı onayladı.

Avrupa Uzay Ajansının Euclid Teleskobu, ilk fotoğraflarını Dünya'ya yolladı: ESA'dan yapılan açıklamada, proje süreci 11 yıl süren Euclid teleskobunun, Dünya'dan 1,5 milyon kilometre uzaklıktan çektiği evrenin fotoğraflarını gönderdiği belirtildi.

NASA, yanlış komut göndererek bağlantıyı kaybettiği "Voyager 2" uzay aracından sinyal aldı: NASA'nın Voyager Interstellar Proje Müdürü Suzanne Dodd, yaptığı yazılı açıklamada, NASA'nın dünya genelindeki dev radyo antenleri topluluğu olan "Deep Space Network (Derin Uzay Ağı)" üzerinden Voyager 2'nin halen "hayatta" olduğuna dair sinyaller aldıklarını belirtti.

KÜLTÜR

"Atatürk" dizisi film olarak televizyon ve sinemalarda gösterilecek: The Walt Disney Company'den yapılan açıklamaya göre, televizyona özel ilk film 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda FOX kanalında yayınlanacak. Ardından ikinci film, 22 Aralık'tan itibaren sinemalarda olacak.

Her iki film 2024 yazında da FOX ekranlarında yayınlanacak.

Viking yelkenlisi Boğaz'a demir attı: Norveç'teki arkeolojik kazılarda bulunan, 10. yüzyılda inşa edildiği düşünülen "Klastadship" isimli Viking yelkenlisinin bire bir replikası "Saga Farmann", İstanbul Boğazı'ndan geçti.

Dizaynı ve gemi yapım tekniklerindeki özellikleriyle dünya denizcilik tarihinde önemli konuma sahip olan Klastadship'in replikası "Saga Farmann" da Viking denizcilik kültürünü ve yelkenlilerini tanıtmak için Karadeniz, Akdeniz, Manş Denizi ve Norveç Denizi'nde faaliyetler yapacak.

Pompeipolis Antik Kenti'ndeki anıtsal yapılar çok uluslu kazı ekibiyle gün yüzüne çıkarılıyor: Kastamonu'nun Taşköprü ilçesindeki Pompeiopolis Antik Kenti'nde villa ve tiyatro yapılarının kazı çalışmaları çok uluslu bir ekiple tamamlanmaya çalışılıyor.

Roma döneminde yayıldığı alan bakımından Paflagonya bölgesinin en büyük kentlerinden biri olan Pompeiopolis'te gerçekleştirilen kazıların bu yılki bölümü başladı.

UNESCO, Venedik'in "Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi"ne alınmasını önerdi: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü, İtalya’nın kanallar ve gondollar şehri olarak ün kazanmış turizm merkezlerinden Venedik şehrinin "Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi"ne alınması önerisinde bulundu.

21 ülkenin temsilcisinden oluşan Komite, yılda bir kez toplanarak "Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi"ni tekrar gözden geçiriyor.

Kosova'da "22'nci DokuFest Belgesel ve Kısa Film Festivali" başladı: Kosova’nın güneyindeki Prizren şehrinde bu yıl 22'ncisi düzenlenen "DokuFest Belgesel ve Kısa Film Festivali"nin açılış töreni gerçekleştirildi.

SPOR

Milli sporcu Tuğba Danışmaz, Dünya Üniversite Yaz Oyunları'nda üç adım atlama dalında 14.31'lik derecesiyle Türkiye rekoru kırarak şampiyonluğa ulaştı.

"Milli sporcu Şahika Ercümen, Cumhuriyet'in 100. yılı için gerçekleştirdiği dalışta 100 metreye 3 dakika 14 saniyede dalarak Türkiye rekoru kırdı.

🥇 Ercümen, 11 atmosfer basıncında 3.5 dakika boyunca nefes almadan kırdığı rekor sonrası büyük sevinç yaşadı.

🏁 Formula 1’de fikstürün Belçika ayağı olan Spa GP’sini, şampiyona lideri Max Verstappen kazandı.

🥇 Max Verstappen | 🥈 Sergio Perez |🥉 Charles Leclerc

✍️ Premier Lig ekibi Manchester United, Adidas ile 1 Milyar Euro'luk sponsorluk anlaşması imzaladı.

Manchester United, anlaşma kapsamında sponsorluğu 2035 yılına kadar uzattı.
10 yıllık anlaşma kapsamında İngilizlerin kasasına toplamda 1 Milyar Euro gireceği açıklandı.

✅ Ferrari pilotu Charles Leclerc, takımı ile 2+3 yıl üzerinden yeni sözleşme imzalanması konusunda anlaşmaya vardı.

🧤 Son olarak Parma kalesini koruyan 45 yaşındaki İtalyan futbol efsanesi Gianluigi Buffon, futbolu bıraktığını açıkladı.

Diana Taurasi WNBA'de tarihe geçti: Amerikan Kadınlar Basketbol Ligi (WNBA) ekiplerinden Phoenix Mercury'de forma giyen Diana Taurasi, lig tarihinde 10 bin sayı barajını geçen ilk isim olarak tarihe geçti.