"Değişim' sloganıyla yola çıkan İşçi Partisi lideri Keir Starmer, İngiltere'nin yeni başbakanı olacak.

İngiltere'de oy verme işlemleri tamamlandı. Sandık çıkış anketlerine göre İşçi Partisi büyük bir çoğunluk elde etti.

Henüz kesin olmayan sonuçlara göre Keir Starmer'ın yönetimindeki İşçi Partisi 410 sandalye kazanıyor.

Avam Kamarası'nda çoğunluk için 326 oy gerekiyordu.

İşçi Partisi yaklaşık 5 sene önce yapılan genel seçimde 203 sandalye almıştı.

Sandık çıkış anketleri doğru çıkarsa, 5 sene içinde sandalye sayısını iki katın üzerine çıkarmış olacak.

İngiltere seçimlerinin en sıcak tartışma konusu: Gazze

İşçi Partisi seçmenleri, parti liderlerinden sık sık Gazze'deki soykırıma karşı daha net bir duruş bekliyordu.

Starmer, çoğunluklarından endişe eden İşçi Partisi milletvekillerinin baskısı altında İsrail'e daha az destek verme yönünde birkaç adım attı.

Muhafazakârların liderliğindeki Birleşik Krallık hükümetinin İsrail'in savaşının yasa dışı sayılıp sayılmayacağına ilişkin hukuki tavsiyesini yayınlaması için bastırıyor ve İngiltere'nin Tel Aviv'e sınırlı silah ihracatının sona erdirilmesini destekleyip desteklemeyeceğine karar vermek için bu kılavuzu kullanmaya söz veriyor.

Koltuğunu korumak için mücadele eden Debbonaire, İşçi Partisi'nin diğer üst düzey isimlerinin kamuoyu önünde söylemekten çekindikleri şeyleri ifade etmekten mutluluk duyarak "Savaşın yasa dışı olduğundan şüpheleniyoruz. Çok az miktarda silah var ama yasa dışı ise elbette durduracağız" dedi.

Filistin'in tanınması

Starmer'ın seçim bildirgesinde İşçi Partisi'nin barış sürecinin bir parçası olarak Filistin devletini tanıması da taahhüt ediliyor, ancak herhangi bir zaman çizelgesi verilmiyor.

Shah, partinin "daha da ileri gitmesini" istediğini söyledi ve yeniden seçilmesi halinde derhal tanınması için bastırma sözü verdi. Ancak açıkça konuşabilmeleri için adının açıklanmasını istemeyen bir İşçi Partisi yetkilisi, tanımanın ancak "daha geniş bir sürecin" parçası olarak "etkili" olacağını öne sürdü.

İrlanda, Norveç ve İspanya'nın Filistin devletini tanıyarak İsrail'in öfkesine yol açtığını belirten yetkili, "Tek tek ülkeler tarafından yapılan önceki tek taraflı deklarasyonlar henüz hepimizin görmek istediği anlamlı diplomatik ilerlemeyi sağlamadı" dedi.

Starmer yönetimindeki İngiltere bunun yerine, doğru zamanın geldiğine inandığında olası koordinasyon için Fransa, Avustralya ve Kanada gibi müttefiklerine yönelecektir.

İşçi Partisi yetkilileri, İngiltere'nin çeşitli yerlerinde Gazze konusunda mücadeleyle karşı karşıya olduklarının acı bir şekilde farkındalar. İngiltere'nin kuzeybatısında büyük bir Müslüman topluluğunun yaşadığı Rochdale'de, İsrail'in Hamas'ın saldırısına "izin verdiğini" öne süren bir kaset ortaya çıkınca İşçi Partisi şubat ayında yapılan ara seçimlerde kendi milletvekili adayına verdiği desteği geri çekmek zorunda kaldı.

Sonuç olarak, İşçi Partisi'ne darbe vurma geçmişi olan solcu ve Filistin yanlısı aktivist George Galloway büyük bir farkla zafere ulaştı. İşçi Partisi bu kez koltuğu geri almayı umuyor. Starmer'ın en güvendiği müttefiklerinden biri olan ve adalet bakanı olmak için sıraya giren Shabana Mahmood, İngiltere'nin ikinci büyük kentindeki seçim bölgesi Birmingham Ladywood'da gerçek bir baskıyla karşı karşıya. Müttefikleri kazanacağından emin, ancak çok daha az bir çoğunlukla.

Hangi politikaları destekliyor?

İnsan hakları alanında çalışan bir avukat olan Keir Starmer, en zengin yüzde 5'lik kesimin vergilerinin artırılması, başta büyük şirketler olmak üzere vergi kaçırmanın önüne geçilmesi, sağlık sisteminin iyileştirilmesinin gayri safi yurt içi hasılanın artırılması kadar önemli bir hedef haline getirilmesi, önleyici bilim çalışmalarına yatırım yapılması, iklim kriziyle mücadelede parti politikalarının devam ettirilmesi ve küresel eylem çağrısı yapılması, insan haklarının dış politikanın merkezine oturtulması, İngiltere'nin silah satışlarının gözden geçirilmesi gibi politikaları destekliyor.

Starmer, "şefkat ve haysiyet"e dayanan yeni bir göçmenlik sistemini de destekliyor.

Daha önce Gölge Brexit Bakanı olarak görev yapan Starmer, İngiltere'nin AB'de kalması için oy kullanmıştı ve iktidar partisinin süreci şeffaf bir şekilde yönetmesine yönelik çaba göstermişti.

Starmer 2015 yılında milletvekili seçilmişti.

Oxford Üniversitesi'nde eğitim gören Starmer, Karayipler'de ve Afrika'da idam cezasının kaldırılmasına yönelik davalarda da yer almıştı.

Keir Starmer, 1962 yılında başkent Londra'da doğdu.

İşçi Partisi'nin ilk milletvekili Keir Hardie'den ismini alan Starmer, avukat Victoria Alexander ile 2007 yılında evlendi. Çiftin 2 çocuğu bulunuyor.

Starmer’in mahkeme salonlarından Downing Street No:10’a giden yolu:

İngiltere Başbakanı Keir Starmer (61), bir zamanlar monarşinin kaldırılması çağrısında bulunan ancak yıllar sonra dönemin Galler Prensi Charles’ın önünde şövalyelik unvanı almak için diz çöken bir insan hakları avukatı.

Starmer’in Bridget Jones filmlerindeki Mark Darcy karakterine ilham kaynağı olduğu da söyleniyordu, taa ki filmin yazarı Helen Fielding’in bu söylentiyi yalanlamasına kadar. Starmer’in tek diz çökmesi Charles’ın önünde değil, kendisi George Floyd’un öldürülmesinin ardından başlayan Black Lives Matter protestolarını desteklemek için de diz çökmüştü.

Starmer, 2020’den beri İşçi Partisi’nin lideri. 12 Aralık 2019’daki seçimlerde tarihi bir yenilgi alan İşçi Partisi’nin o dönemki lideri Jeremy Corbyn, tüm sorumluluğu kabul etmiş ve liderlikten çekilmişti. Corbyn’in çekilmesi üzerine “Sir” ünvanı da bulunan Starmer, oyların yüzde 56,2’sini alarak partinin yeni lideri olmuştu. Starmer, 2015’ten beri de Avam Kamarası’nda.

Starmer, Tony Blair’ın 2005’teki zaferinin ardından ilk kez seçimleri kazanan İşçi Partisi lideri olarak tarihe geçti. İşçi Partisi, son yüzyılda iktidardan çok muhalefetteydi.

Starmer, kuşkusuz, Boris Johnson ve halefi Liz Truss’ın attığı yanlış adımlardan faydalanarak başbakanlık koltuğuna oturdu. Starmer, asgari ücreti artırmayı, özel okul ücretlerine vergi uygulamayı, sağlık sistemini iyileştirmeyi ve ilkokullarda ücretsiz kahvaltı servisini vaat etti.

Starmer’in başbakan olması, özellikle Avrupa Parlamentosu (AP) ve Fransa’daki seçimlerin ardından yükselen aşırı sağdan endişe eden Avrupa için bir nefes borusu oldu.

“Karanlık, düşünceli, katı”: Nereden geliyor bu Keir adı?

Biyografi yazarına göre Starmer, gençliğinde, ismi nedeniyle alay konusu oldu. Kier, Galce ve İrlandaca’da “karanlık ve düşünceli” anlamına geliyor.

Keir Starmer: The Biography kitabının yazarı Tom Baldwin, Starmer’in adının anne ve babası tarafından 1900’de İşçi Partisi’ni kuran İskoç sendika üyesi Keir Hardie’den esinlenerek koyduğunu yazıyor. Starmer de 2015’te verdiği bir demeçte anne ve babasının Hardie’ye hayran olduğunu söylemişti.

Keir Starmer: İngiltere'de İşçi Partisi'ni 14 yıl sonra iktidara taşıyan lider

İngiltere’de yapılan genel seçimi büyük farkla İşçi Partisi kazandı. 2010'dan bu yana ilk kez iktidara gelen parti, 650 üyeli Avam Kamarası'nda 411 milletvekilini garantiledi. Seçimden büyük zaferle çıkan partinin lideri Keir Starmer ülkenin yeni başbakanı olacak.

Keir Starmer seçim zaferi sonrası yaptığı konuşmada, "Bugün ülkeyi yeniden inşa etmeye başlıyoruz" dedi.

Starmer, 4 yıl önce İşçi Partisi’nin liderliğini daha sol çizgideki Jeremy Corbyn’den devraldıktan sonra partiyi daha merkezde konumlandırmıştı.

Peki Keir Starmer nasıl siyasete atıldı, İşçi Partisi'nin lideri oldu?

Siyasete atılmadan önceki hayatı

Keir Starmer, 50’li yaşlarında milletvekili olmadan önce ünlü ve başarılı bir avukattı.

Ancak radikal sol görüşte olduğu öğrencilik yıllarından beri her zaman siyasete ilgi duymuştu.

1962’de Londra’nın güneydoğusundaki Surrey şehrinde doğdu. Sık sık ailesinin işçi sınıfından olduğunu vurguluyor.

Annesi hemşireydi, babası da bir fabrikada alet üreticisiydi.

Ailesi sadık İşçi Partisi destekçilerinden oluşuyordu. Nitekim ismi, partinin ilk lideri olan İskoç madenci Keir Hardie’den geliyor.

16 yaşındayken İşçi Partisi’nin yerel gençlik kollarına katılarak bir süre Socialist Alternatives adı verilen radikal sol dergide editörlük yaptı.

Ailesinde üniversiteye giden ilk kişi oydu. Leeds ve Oxford üniversitelerinde hukuk okudu. Daha sonra insan hakları alanında avukatlık yaptı.

Bu süreçte Karayipler ve Afrika’da ölüm cezasının kaldırılması için çalıştı.

1990’lı yıllardaysa avukat olarak dev restoran zinciri McDonalds’ın hakaret davası açtığı iki ekoloji aktivistini temsil etti.

2015'te milletvekili, 2020'de parti lideri seçildi

2015’te Londra’daki Holborn ve St Pancras seçim bölgesinden milletvekili seçilerek İngiltere Parlamentosu’nda Avam Kamarası'na girdi.

O dönem Jeremy Corbyn’in liderliğindeki İşçi Partisi ana muhalefetteydi.

Corbyn Keir Starmer’ı İçişleri Sözcüsü olarak atadı. Starmer, gölge bakan olarak özellikle hükümetin göç konusundaki performansını tetkik etti.

2016'da Brexit referandumunun İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararıyla sonuçlanması sonrası Starmer bu kez aynı görevi Brexit süreci için yaptı. Bu konumunu, Brexit konusunda ikinci bir referandum düzenlenmesi yönünde baskı yapmak için kullandı ancak başarılı olamadı ve ilerde bu çizgisini değiştirdi.

İşçi Partisi, 2019’daki genel seçimde ağır bir yenilgi aldı. Bu parti için, 1935 yılından bu yana genel seçimlerdeki en büyük yenilgiydi. Corbyn yenilgi sonrası istifa etti.

Keir Starmer, 4 Nisan 2020'de İşçi Partisi lideri seçildi. Kampanyasında, enerji ve su şirketlerinin kamulaştırılmasını, üniversite öğrencilerine ücretsiz eğitim verilmesini savundu.

Starmer, Corbyn’i, İşçi Partisi lideri olduğu dönemindeki Yahudi karşıtı açıklamalarının yeniden gündeme gelmesi sonrası yaşanan tartışmalar nedeniyle partiden ihraç etti.

Partinin sol kanadından pek çok isim ise Starmer’ın esasında, milletvekili adaylarının sadece "ılımlı partililerden" oluşmasını istediğini, uzun süredir "bu operasyonu yürüttüğünü" savundu.

Partiyi merkezde konumlandırdı

Keir Starmer liderliği sonrası partinin dümenini merkeze doğru çevirdi.

Enerji ve su şirketlerinin kamulaştırılması yönündeki daha önceki vaatlerinden vazgeçti.

Eğitim konusunda da üniversite öğrencilerinin okul harçlarının iptal edilmesi yönündeki önerisini geri çekti, hükümetin bunu karşılayamayacağını söyledi.

İşçi Partisi, çevre konusunda yeşil enerji projelerine yılda 28 milyar sterlin ayrılması yönündeki önerisinin kapsamını büyük oranda daralttı. Açık deniz rüzgar çiftlikleri inşa edilmesi ve elektrikli araçlar için batarya fabrikası geliştirilmesi gibi vaatlerine ise bağlı kaldı.

Muhafazakar Parti, Starmer’ı "en temel taahhütlerinden birinden sıyrılmaya çalışmakla" suçladı.

Starmer, İngiltere’de elektrik üretiminden fosil yakıtların tamamen çıkarılması yönünde de vaatlerde bulundu ancak çoğu uzman bunu gerçekçi bulmuyor.

İsrail-Hamas savaşına yönelik tutumu tartışma yarattı

Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’de düzenlediği saldırı sonrası Keir Starmer, İsrail’in Gazze’deki operasyonlarını savundu.

Keir Starmer, kendisini savunma hakkını kullandığı gerekçesiyle İsrail'e destek verdi.

Starmer'ın bu açıklamaları çok sayıda Filistin yanlısı seçmeni kızdırdı. Acil ateşkes çağrısı yapan onlarca İşçi Partisi milletvekili Starmer'a tepki gösterdi.

Starmer sonunda Şubat ayında “kalıcı ateşkes” çağrısı yaptı, “Bu hemen gerçekleşmeli” dedi.

YouGov’un Mart ayındaki kamuoyu araştırmasına göre, İngiltere’de halkın yüzde 52’si Starmer’ın bu meseleyi iyi yönetemediğini düşünüyor.

Starmer, İngiltere’nin, İsrail ile bağlantılı gemilere yönelik saldırılarına misilleme olarak Yemen’deki Husilerin üslerini bombalamasına da destek verdi.

Geçmişte ikinci Brexit referandumu isteyen Starmer artık Brexit konusunda bir soru işareti olmadığını söylüyor. Ancak Avrupa Birliği ile gıda, çevre ve çalışma standartları dahil birçok konuda işbirliği yapılmasını ve yeni anlaşmalar imzalanmasını istiyor.

'Kaybetmekten nefret ediyorum'

Keir Starmer, rakipleri tarafından sık sık “sıkıcı” olduğu gerekçesiyle alay konusu oluyor.

Starmer, kendisini kurallara uyan biri olarak göstermeyi seviyor. Lakaplarından birisi “Bay Kural”.

Starmer sadece bir kez yasalara uymamış. Polis onu gençken bir kez izinsiz dondurma satarken yakalamış.

Verdiği röportajlarda karakteriyle ilgili fazla ipucu vermiyor Starmer ancak Guardian gazetesine verdiği röportajdaki “Kaybetmekten nefret ediyorum. Bazıları önemli olanın katılmak olduğunu söyler. Ben onlardan değilim” sözleriyle rekabetçi duruşunu da gösterdi.

Starmer, 2007’den beri İngiliz Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) için çalışan Victoria Alexander ile evli ve çiftin iki çocuğu var.